2008 оны долдугаар сарын 1-нд таван хүн буудлуулж нас барсан хэрэг энэ удаагийн сонгуулиар АН-ын жинхэнэ зэвсэг болон хувирчээ.

Нэг ёсондоо тэрхүү эмгэнэлт хэргийг өөрсдийнхөө нэр хүндийг өгсөхөд улаан цайм ашиглаж, “Зуд болоход чоно зоолно” гэдэг  үгийг өөрийн эрхгүй санагдуулж эхэллээ.
Ерөөсөө тухайн үеийн эрх баригчид, ялангуяа С. Баяр, Ц. Мөнх-Оргил нар буруутай гэсэн мессежээр өдөр, шөнөгүй сонгогчдын оюун бодол руу улангасан довтолж байна. Тэгвэл өдөөн турхирсан, эмх замбараагүй байдал үүсэх гол хөрс суурийг тавьсан хүмүүс яагаад хариуцлага хүлээхгүй байгаа юм бэ гэдэг асуулт цаана нь нээлттэй үлдэж байгаа юм. “Овоо босгоогүй бол шаазгай юунд суух вэ” гэдэг шиг сонгуульд ялагдсандаа хорссон, улмаар үүнээс үүдсэн увайгүй мэдэгдэл нь нийгмийг эмх замбараагүй байдалд урайлан дуудсан гол хонх болсон гэдэг нь хэнд ч тодорхой шүү дээ. Сонгуулийн нийт үр дүнд нөлөөлөх хэмжээний луйвар орох ямар ч боломжгүй гэдгийг АН-ынхан дарга, цэрэггүй бүгд мэднэ. Тэгсэн хэрнээ ёстой л унасан бөхөд шалтаг мундахгүй, нөгөө талаар ичсэн хүн хүн ална гэдэг шиг л хэрэг мандуулсан улс.
АН-ын гол үзэл сурталч Баабар нь хүртэл энэ хэрэг явдал гарсны дараа “Хүн хутгалчихаад улстөржүүлдэг үзэгдэл Монголд байж таарахгүй. Хэрэг хийсэн хүмүүсийг улстөрийн нөлөөгөөр хайцаалж болохгүй” хэмээн балмад этгээдүүдийг шууд буруушаасан утгатай ярилцлага өгч байсан нь нэгийг хэлэхгүй байна гэж үү? Тэр бас саяхан бичсэн “Павел Морозов” өгүүлэлдээ боловсрол гэхээр юмгүй хүмүүжил, ёс суртахуун муутай залууст улстөрийн үзэл бодол төлөвшөөгүй байдаг гэсэн санааг их л ёжтой илэрхийлсэн нь санамсаргүй зүйл биш болов уу.
“…..Түвдэнгийн Бор ямарюмныхаа ангийн тэмцэл хувьсгалын үйл хэрэг, улс төрөө мэдэх билээ дээ, дөнгөж 17 настай хар нялхаараа байсан жаахан охин шүү дээ”.
Баабар ердөө энэ л ганцхан өгүүлбэрээр долдугаар сарын 1-нд “босогчдын” дүйвээнээр гал тавилцаж, хулгай хийж, хүний эрх чөлөөнд халдаж явсан хүүхэд, залуус бол АН-ыг яах гэх дэмжиж байгаагаа ч ухаараагүй этгээдүүд гэж хэлээд байгаа юм.
Хамгийн харамсалтай нь тэр адал балмад үйлдлийн золиос болсон цагдаагийн албан хаагчдын талаар өнгөрсөн дөрвөн жилд АН юу ч дуугарсангүй ирлээ. Тийм л шударга, тийм л цэвэр ариун улстөрийн хүчин юм бол асуудлыг олон талаас харж, дүгнэн бодитой гаргалааг хийлцэх байсан юм. Тийм л улс орон, хүн ардаа боддог хөгжлийн төлөө сэтгэлтэй нам юм бол хонгио барьж гүйхээсээ илүү аймшигт хэргийг дахин давтагдахаас аль болох сэрэмжилж, нийгэмд эерэг уур амьсгал бий болгохын төлөө хичээх хэрэгтэй байлаа.
Дүрэмт хувцастай  л болохоос цагдаа ч гэсэн Монгол Улсын бүрэн эрхт иргэн шүү дээ. Тэдэнд нэр төр, амь нас, эрүүл мэнд хэмээх хувь хүний үнэт зүйлс ялгаагүй заяасан. Яагаад үүнийг үл тоож, ээдрээт асуудлын хүрээнд хамааруулахаас зайлсхийгээд байна вэ? Яагаад Ц. Элбэгдорж тэргүүтэй АН-ын удирдлагуудыг огт гэм зэмгүй болгож харагдуулах гэж, яагаад ердөө л ганцхан улстөрийн хүчин, нэр бүхий улстөрчдийг яллах гэж улайрч байна вэ?
Тухайн үеийн эрх  баригчдад эрх мэдэл байсан. Гэхдээ буудах тушаал өгч, түүнийг нь шууд хэрэгжүүлэх механизм тухайн үед бүрдсэн байсан эсэх нь эргэлзээтэй шүү дээ. Тийм онц ноцтой тушаалыг  өгсөн бол ядаж протоколд үлдэх учиртай. Үүнийг мэдсээр байж цагдаа нарт дээрээс нь тушаал өгсөн гэж муйхарлан зүтгэсээр байгааг улстөрийн ашиг сонирхолдоо сохорсон, эрх мэдэлд л хүрч байвал хэнийг ч золиослохоос буцахгүй үйлдэл гэхээс өөрөөр хэрхэн нэрлэх билээ дээ.
С. Бямба

bolod.mn