УИХ-ын сонгуульд Сонгинохайрхан дүүрэгт АН-аас өрсөлдөх нэр дэвшигчид тодрох үед энэ үгийг хэлмээр байлаа шүү.

Ардчиллын партизан, сонгуульд ялагдагсдын фракци. Монгол Улсын ерөнхийлөгчийн зөвлөх Л.Эрхэмбаяр, “Монос” группын дэд ерөнхийлөгч Л.Эрдэнэчимэг, Улс төрийн боловсролын академийн ТУЗ-ийн дарга Да.Ганболд нарын эрхмүүд өрсөлдөж байна. Да.Ганболд Ардчилсан хувьсгалын тугийг баригчдын нэг. 1990 оноос хойш Ардын Их Хурлын депутат, Улсын бага хурлын гишүүн, Монгол Улсын Засгийн газрын Тэргүүн шадар сайд (1990-1992 он), 1992-1999 он хүртэл УИХ-ын гишүүнээр ажиллаж байсан туршлагатай нэгэн. Түүнээс хойш агентлагийн дарга, 2008 -2012 онд Нийслэлийн засаг даргын орлогчоор ажиллаж байв. Улс төрийн бүх л өндөр албан тушаалыг хашиж байв.

Гэвч өөрчлөлт шинэчлэлтийг хүсч буй энэ цаг үед түүнийг өрсөлдүүлсэн нь оновчтой сонголт мөн үү. Өнөө л Да.Ганболдыгоо дэмжихгүй л болов уу. Тэр тусмаа нийслэлийнхэн. Ардчилсан хувьсгалын туг баригч гэдгээрээ эртний танил ч С.Бат-Үүл, Баабар шиг өндөр нэр хүндтэй биш. С.Бат-Үүлээс хүртэл ард түмэн уйдаж байна. 20 жилийн тэртээх партизануудаас ард түмэн “нүүрээ буруулж”, өөр шинэ хүмүүсийг хүсч байгаа. Ийм үед “хөгшин партизан”-аа нийслэл хотод сойсон нь АН нэг суудлаа алдсантай адилгүй хэрэг биш гэж үү.
Л.Эрхэмбаярын хувьд бол Сонгинохайрханчуудад нэр хүндтэй биш ээ. 2008 оны УИХ-ын сонгуульд өвдөг шороодож байв. Өмнө нь нэр дэвшиж байсан, дүүргийн АН-ын дарга энэ тэр гэдгээрээ өрсөлдөж буйг нь буруутгамгүй байна. Ер нь тэгээд энэ тойрогт ялалт байгуулж байсан намын дарга Н.Алтанхуяг намынхаа листээ тэргүүлж, Д.Кёкүшюзан Батбаяр Ховд руу хөлгийн жолоо залсан учраас энэ тойрог эзгүйрсэн. Иймээс л хаа холын Л.Эрдэнэчимэг бүсгүй, “партизан”-ы хамт орж ирсэн хэрэг л дээ.

“Монос” группын дэд ерөнхийлөгч Л.Эрдэнэчимэгийн хувьд бол бас сонин сонголтын нэг хувилбар. Сүхбаатар аймгаас өмнөх сонгуулиар өвдөг шороодож байв. Хөрөнгө мөнгөтэй бүсгүйчүүдийн нэг. АН-аас өрсөлдөж буй нэр дэвшигчдийн хоёр нь өмнөх сонгуульд өвдөг шороодож байсан, нөгөө нэг нь “моодноос” гарсан улс төрч. Энэ гуравт ижилхэн зүйл нь нэр хүнд муутай, сонгогчдын санал зулгаах боломж хомс харагдаж буй юм. Яахав эмэгтэй нэр дэвшигч, шинэ хүн гэдэг утгаараа Л.Эрдэнэчимэгт санал өгч мэдэх.
СХД нь АН-ын энэ удаагийн сонгуулийн хамгийн муу хувилбар, найдваргүй тойргуудын нэг ч байж мэдэх шүү. АН энэ тойрогт нэг ч суудалгүй хоцорч мэднэ. Ядаж байхад сая сонгуулийнхаа сурталчилгааг эхлүүлэнгүүтээ айлын хашаа “шатааж”, түүнийг нь унтраадаг гал сөнөөгчид болж тоглов. Монголын улс төрийн сонгуулийн түүхэн дэх сонирхолтой Пиар гэх үү дээ. Инээдтэй, эмгэнэлтэй бас сэтгэлгээний ядууралтай гэдгээ харуулсан гэхээс өөр юу хэлхэв дээ. Ийм л учраас тэдэнд найдвар муу байгаа юм даа.

Харин МАН-аас тус тойрогт Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банкны ТУЗ-ын дарга Д.Сумьяабазар, “Өгөөж чихэр боов” ХК-ийн ерөнхий захирал С.Түмэнгэрэл, Гадаад харилцааны дэд сайд Г.Тэнгэр нар өрсөлдөж байна. Эд нарын хувьд бол улс төрийн туршлагагүйчүүд. Харин бизнесийнх нь хувьд ямар амжилттай явааг тэдний эрхэлдэг компанийнх нь нэрнээс харж болно. Олонд танигдсан нь гэвэл Улсын аварга Д.Сумъяабазар. Д.Кёкүшюзан Батбаяр Сонгиночуудыг хулхидсанаас үзэхэд бөхчүүдэд сонгогчид таатай хандахгүй л болов уу. С.Түмэнгэрэл, Г.Тэнгэр нарын хувьд олонд танигдаагүй, шинэ хүмүүс. МАН-ын залуус нэр цэвэр залуу улс төрч гэдгээрээ давуу талтай. Харин АН-ынхан сайн муугаараа танигдсанаараа илүү юм уу даа.

МАН, АН-ын нэр дэвшигчдээс гадна тэдэнтэй хүч үзэх хууччуул бас байна. МАХН-аас УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва, “Буян” компанийн захирал Б.Жаргалсайхан нарын нэр дэвшигчид энэ дүүрэгт сойгдож буй.
УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва өмнөх сонгуульд ялалт байгуулж байсан, одоогийн нэр дэвшигчдээс цорын ганц нь. Түүнд Сонгиночууд хэрхэн хандахыг тааварлашгүй. Сонгогдох магадлалтай хүмүүсийн нэг байж мэдэх юм. Ер нь тэгээд энэ тойргоос тэр гарна гээд хэлчихэд “шаанстай” улс төрч харагдахгүй л байна. Энэ дүүрэгт бусдаасаа товойн гарч шууд сонгогдох гэхээсээ илүүтэй эгзэг нь таарвал хэн ч сонгогдож магадгүй дүр зураг харагдаж байна.

Сонгинохайрхан дүүрэгт нэр дэвшигчдийн талаар нэмж сонирхуулахад ёстой эрээн мяраан, эрээвэр хураавар нөхдүүд байна аа. Иргэний хөдөлгөөний намаас “Анод”-ын Н.Даваа, Чингэс хааны дэлхийн академийн тэргүүн ерөнхийлөгч П.Давааням, Иргэдийн шударга шүүх төрийн бус байгууллагын тэргүүн Х.Бат-Ялалт, “Онги гол” хөдөлгөөний тэргүүн Ц.Мөнхбаяр гээд сонирхолтой сонгууль Сонгинохайрханд болох юм байна.

Т.АМУР
Эх сурвалж: OLLOO.MN