Улсад хэрэгтэй гэгдэх томоохон төслүүд он удаан жил яригдаж байж нэг замдаа гардаг жишиг бүр тогтсон гэхэд болно. Тэгвэл тийм хувь заяатай байж болох нэг төсөл бол Эгийн голын усан цахилгаан станцын төсөл юм. Монгол Улсын Засгийн газрын 2013 оны хуралдаанаар олон жил яригдаж ирсэн Эгийн голын усан цахилгаан станц барих асуудалд анхаарал хандуулж, төслийн нэгж байгуулах, санхүүжүүлэх тухай тогтоол гаргаж, 220 МВт хүчин чадалтай усан цахилгаан станц барих төслийн нэгжийг байгуулан, эхний ээлжинд шаардагдах санхүүжилтийн хөрөнгийн эх үүсвэрийг Тавантолгойн нүүрсний орд газрыг түшиглэн барих 450 МВт хүчин чадалтай цахилгаан станцын төсөлд зарцуулахаар шийдвэрлэсэн 50 сая ам.долларын эх үүсвэрээс ашиглах эрхийг олгож байсан. Улмаар Д.Одхүүг төслийн нэгжийн захирлаар томилж байсан юм. Гэвч өнгөрсөн хугацаанд Оросын тал уг төсөл дээр таатай бус байр суурьтай байж ирсэн.

Тэгвэл Эгийн голын Усан цахилгаан станцын асуудлаар манай нөхдүүд ОХУ-ын талтай уулзалт хийх гэж байгаа аж. Оросын талаас уг цахилгаан станцыг барьж байгуулах асуудлыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байр байдалтай байж ирсэн. Тэгвэл “Эгийн голын усан цахилгаан станц” төслийн нэгжийн захирал Д.Одхүү энэ талаар хэлэхдээ “-Энэ төслийн талаарх мэдээлэл, ойлголт маш буруу байдаг. Санаатай санаандгүй алин болох нь мэдэхгүй Оросын тал үүн дээр маш буруу ойлголттой байдаг. Энэ уулзалтыг мэдээлэл өгөх зорилготойгоор Монголын тал санаачлан зохион байгуулж байгаа.  Оросын тал Эгийн голын УЦС-ын төсөл дээр мэдээлэл багатай, буруу ойлголттой нь харагдаад байгаа. Бид үнэн зөв мэдээлэл өгөхийн тулд УЦС-уудын талаар тэр дундаа Эгийн голын УЦС-ын талаар мэдээлэл өгөх зорилготой байгаа.  Бид Монгол Улсын хуулийн дагуу бүх зүйлээ хийсэн. “Энко” гэдэг компаниар байгаль орчны үнэлгээ хийлгэсэн. Энэ үнэлгээнд Оросын тал сэтгэл дундуур, гомдоллоод байгаа учраас Европын нэр хүнд бүхий “Трактебел” гэдэг компаниар усны нөлөөллийн тооцооллыг хийлгээд, газар хөдлөлийн судалгааг мөн л Европын “Геотерм” гэж компаниар хийлгэсэн.” хэмээн ярьж байна.

За харин тус төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай гэгдэж ирсэн зардал мөнгөний асуудлаар байр сууриа илэрхийлэхдээ  “-Байнга яригдаад байдаг 327.8 сая ам.доллар бол 25 жилийн өмнөх үнэлгээ. Тухайн үед ямар ч дэд бүтэцгүйгээр тооцоолол хийсэн байсан. УЦС-ын хүчин чадлыг ердөө 225 МВт-аар тооцоолж байсан. Тэр хэмжээгээрээ усны болоод далангийн хэмжээ ч бага байсан. Энд нэг зүйлийг онцолж хэлэхэд, Эгийн голын УЦС-ыг барихад бид Оросын талаас асуух хуулийн заалт огт байхгүй. Яагаад гэвэл тэр хилийн ус биш. Монгол Улс ОХУ-ын хооронд байгуулсан Хилийн усны хэлэлцээр гэж байдаг. Түүнд хил дамнан урсдаг ус гээд тов тодорхой заачихсан байгаа. Хил дагуу урсдаг голд Сэлэнгэ мөрөн ордог болохоос биш Эгийн гол ордоггүй. “ хэмээн хэлж сууна.

Б.Тамир

Эх сурвалж: Шуурхай.мн