Шуурхай.мн | Дональд Трампын ялалт манайд ашигтайгаар эргэв

Nov 15, 2016 8 comments

Дональд Трампын ялалт манайд ашигтайгаар эргэв

нийтлэсэн Admin

Өнгөрсөн долоо хоногт буюу энэ сарын 9-нд болсон АНУ-ын сонгууль дэлхий нийтийн анхаарлын төвд байлаа. Түүний ялалтын дараах хоёр хоногт аж үйлдвэрийн голлох метал зэсийн үнэ 1000 ам.доллараар огцом өслөө.

Өөрөөр хэлбэл, дэлхийн зах зээл дээр зэсийн үнэ өссөнөөр манай экспортын орлого нэмэгдэнэ. Төсөв дээр л гэхэд, хэрвээ зэсийн үнэ дэлхийн зах зээл дээр нэг тонн нь 5000 ам.доллараас дээш гарвал өсөн нэмэгдэх рояалти татвар авдаг учиртай.

Өчигдрийн байдлаар л гэхэд 3-4 хоногийн өмнө 5200 ам.доллар байсан зэсийн үнэ 6000 мянга орчим ам.долларт хүрээд байв.

Манайхыг тэжээж байгаа гол амин судал болсон зэс нь “Эрдэнэт”-д ашигтай. Харин Австрали улс нүүрсээ манай улсаас 60 дахин илүү үнээр зардаг. Харин коксжих нүүрсний дэлхийн зах зээлийн үнэ 245.5 ам.доллар болсон байна. Өөрөөр хэлбэл, сүүлийн нэг жилийн дотор гурав дахин өсчээ.

Хэрэв манайх нүүрсээ үнэлж чадвал эдийн засгийн хямрал гээд байгаа энэ асуудал шийдэгдчих боломжтой.

Нүүрсний экспортоор дэлхийд Австрали, Индонези улс тэргүүлдэг. Эдгээр улс жилд 200 гаруй сая тонн нүүрс экспортолдог гэсэн үзүүлэлтээр тасархай тэргүүлж, ОХУ, АНУ, Колумби, ӨАБНУ тэдэнтэй айлсахаар зэхэж байна. Эдгээр орнууд газар нутгийн байрлалаасаа болоод хоорондоо ялгаатай үнээр экспортолдог. Хамгийн өндөр үнээр өгдөг нь Австрали.

Тус улс өнгөрсөн онд гэхэд нүүрснээсээ 28.4 тэрбум ам.долларын орлого олжээ. Хэрэв манайх нүүрсээ үнэлж чадвал эдийн засгийн хямрал гээд байгаа энэ асуудал шийдэгдчих боломжтой.

Монголын хил дээр коксжих нүүрсний импортын дундаж ханш 34 ам.доллар байгаа нь он гарсаар бага зэрэг буурсан үзүүлэлт болж байна. Статистик мэдээллийг харвал оны эхний есөн сарын байдлаар Монгол Улс нийт 509.7 сая ам.долларын нүүрс экспортолжээ. Энэ нь үнийн дүнгээр жилийн өмнөхөөс 18 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

Өөрөөр хэлбэл, гадныханаас гуйлга гуйхгүй хэмжээнд даруйхан оччихно. БНХАУ гэхэд л Австралийн коксжих нүүрснээс илүү манайхыг авах илүү сонирхолтой байдаг. Учир нь манай экспортолж буй нүүрс Австралийн коксжих нүүрснээс илүү чанартай болох нь тогтоогдсон.

Олон улсын эрчим хүчний агентлагаас ойрын арван жилдээ нүүрсний үнэ буурахгүй гэсэн мэдэгдлийг хийжээ. Тэгэхээр манай улс нүүрсээ үнэлж чадвал ирэх дөрвөн жилдээ эдийн засгийн хямралаа сэргээх боломжтой гэж үзэж болох юм.

Эх сурвалж:24tsag.mn

Anonymous (November 15, 2016 12:03:24 pm )

ene setguulch heden toogoo ergeed sain niagtalj uzeechee. u n 500 sai ton be

dugar (November 15, 2016 12:32:23 pm )

yun teneg yum be,hunii ulsiin erunhiilegch manaid yunii hamaa bn, bitgii tenegee gaihuulaad bai! ter hun dunguj garch ireed ajilaa ch barag avaagui baihad manaid yunii n sn baihavdee, manikuruud gej iim l tarhi n ergesen humuus baidag baih ,yasan ch bylduuch zolig ve!

Anonymous (November 15, 2016 12:51:52 pm )

Нүүрс эргэн ирлээ. Коксжих нүүрсний ханш он гарсаар бараг гурав дахин өсчихөөд байна. Энэ өсөлтөөс эрчим хүчний нүүрс ч хоцорсонгүй. Хоёр жилийн дээд цэгт дэнжигнэж байна. Нүүрс үнс болж, хар эрдсийн эрин төгссөнийг дэлхий нийт тунхаглаж асан саяхан. Гэтэл нүд үзүүрлэх зуур нүүрсний үнэ ийн алгуурхан өсөж, оргил өөд мацсаар байна. Урд хөршийн зах зээлд өндөр чанартай коксжсон нүүрсний ханш 250 ам долларыг давсан. Бас тус улсын Чинхуандао боомтод эрчим хүчний нүүрсний үнэ 90 ам долларыг шүргэлээ. Нүүрсний алтан үе ирээд буй нь энэ. Харамсалтай нь, энэ үнэ цэнэтэй үеийг бид ашиглаж чадахгүй л байна. Өнгөрсөн наймдугаар сард Австрали улс нэг тонн коксжих нүүрсээ 100 ам доллараар БНХАУ-д борлуулжээ. Энэ үед Монгол Улс ижил төрлийн нүүрсийг 34 ам доллараар борлуулсан байдаг. Монголчууд нүүрсний зах зээлд хэрхэн тоглож буйг илтгэсэн энгийн жишээ энэ. Бид бараг гурав дахин хямдаар нүүрсээ өгчихөж байна. Манай олборлогчид хоорондоо өрсөлддөг. Үнээ өрсөж буулгадаг. Салбарынхны хэлдэг энэ тайлбарыг уншигч та олонтаа сонссон байх. Угтаа энэ нь Монгол нүүрс үнэгүйдэх эхний шалтгаан. Зарим олборлогчид үнээ хэт доогуур тооцон, урт хугацааны гэрээ байгуулдаг. Тухайлбал, нэг тонн коксжих нүүрснийг 25 ам доллараар борлуулж байсан тохиолдолд ч байдаг. Монгол нүүрсний үнийг ийм доогуур тогтоосноос бусад олборлогч ч энэ ханшаар бүтээгдэхүүнээ өгөхөд хүрсэн түүх бий. Манайхан хямд ханшид хүлэгдэж, худалдан авагч тал хожсон нь гашуун үнэн. Тиймээс салан тусгаарлахаа больж, нэгдэх, нэг цонхоор нүүрсээ экспортлох нь чухал болохыг салбарынхан хэлдэг. Монголын экспортлогчдын Д.Галсандорж Тавантолгойд олборлолт хийж буй Эрдэнэс Тавантолгой, Энержи Ресурс орон нутгийн Тавантолгой гэсэн гурван компанийн үйл ажиллагааг зохицуулах нь чухал байна. Эдгээр компани нэгдсэн бодлоготой болсон тохиолдолд монгол нүүрсний үнэ өсөх боломжтой гэв. Монгол улс гадаад зах зээлээс ахиу валют олохоор зорьж буй бол нэгдсэн бодлогын дор экспорт хийх ёстой. Яагаад гэвэл Манай компаниуд гадаадын томоохон аж ахуйн нэгжүүдтэй харьцуулахад жижиг. Гадаад зах зээлд эзэлж буй Монголын байр суурь ч том биш. Тэр тусмаа Хятад шиг уудам зах зээлд манай аж ахуйн нэгжүүд үндэстэн дамнасан корпорациуд шиг компанийн бодлогоор ажиллахад хүндрэлтэй. Бараг л боломжгүй болох нь хэдэн жилийн өмнөөс ажиглагдсан гэж Монгол нүүрсний ассоциацийн ерөнхийлөгч Т.Наран ярилаа. Угтаа дээрх гурван компани гурвуулаа үнээ өсгөх хүсэлтэй. Гэвч өнөө хэр эв зүйгээ олоогүй л явна. Үүнд хэн, хэн нь олон шалтаг тоочдог. Хамгийн гол нь эцсийн шийдвэрийг тэд гаргах тул ингээд үлдээе. Харин тэдний шийдвэрээс ангид ямар асуудал нэгдсэн бодлогод саад болоод байна вэ? Австралийн хил дээр 200 ам долларыг шүргэж буй коксжсон нүүрс манайд яагаад 30 ам доллар байна вэ? Хариулт нь нүүрсний үнийг зэс, алт шиг биржид жигнэж, тооцдоггүй. Тухайлбал, Лондоны металлын биржид зэсийн жишиг ханшийг тогтоодог. Алтыг ч ялгаагүй Нью-Йоркийн Сотех биржийн арилжааны самбар тодорхойлно. Харин нүүрсний үнэ худалдан авагч болон борлуулагч хоёрын тохиролцоонд тулгуурладаг тогтолцоотой. Тиймээс хар эрдсийн үнэ харилцан адилгүй байдаг. Уг нь энэ асуудлыг шийдэхийн тулд Эрдэс баялгийн бирж байгуулах Засгийн газрын тогтоол 2014 онд гарсан юм. Гэвч сураг алдарсаар, одоо ч дуулдахаа ч больжээ. Бас нэг гашуун түүхийг мартаж болохгүй. Энэ бол дэд бүтэц. Эл асуудал нүүрсний салбарын сэргэлтийг хүлсээр удаж буй. Тээврийн зардал нүүрсний үнэд онцгой нөлөөлдөг. Тиймээс дэд бүтцийн асуудлыг ярихын тулд хэсэг намжаад буй өргөн, нарийны талцал, маргаан дагуулсан төмөр замыг эргэн сөхөх хэрэгтэй болно. Ийм олон хүлээс, зангилаа дунд манай нүүрсний салбар босож чадалгүй, сэхээнд хэвтэж байна. Угтаа салбарын сорилт тодорхой. Үүнийг шийдэх аргыг ч салбарынхан мэдэж буй. Харамсалтай нь, өнөө хэр ямар ч өөрчлөлт алга. төр, хувийн хэвшлээр талцсаар. Энэ зуур үнийн өсөлт биднээс алгуурхан холдож байна. Шинжээчдийн үзэж буйгаар энэ оныг дуустал эрчим хүчний болон коксжих нүүрсний ханш унахгүй. Учир нь Хятадууд барилгын салбарын үзүүлэлт эерэг байгаа. Нөгөө талаас, урд хөршид энэ онд олон жил болоогүй хүйтэн өвөл болж буй тул эрэлт өсөх хүлээлттэй. Шалтгааныг одоо тайлбарлая. БНХАУ нүүрстэй дайн зарласныг бид мэднэ. Тус улсын Засгийн газар нүүрсний зарим уурхайгаа хааж, гарцаа танахыг үүрэгдсэн. Тодруулбал, одоогоос долоон сарын өмнө коксжих нүүрсний олборлолтдоо хязгаар тогтоосон. Урд хөршийн олборлогчид жилийн 330 хоногт олборлолт хийдэг байсныг 276 болгож цөөлсөн юм. Мөн ашиггүй ажилладаг уурхайнуудынхаа ч амыг өчиггүй хаав. Гэтэл энэ нь нүүрсний үнэ тэнгэрт хадах шалтгаан болсныг шинжээчид хэлдэг. Товчхондоо, Хятад тэмцлээсээ одоо ухарч байна. Reuters агентлагийн мэдээлснээр Хятадын Үндэсний хөгжил, шинэтгэлийн хорооны төлөөлөл нүүрсний 20 гаруй олборлогчтой уулзжээ. хятадын Засгийн газар хувийн хэвшлийнхэнтэйгээ олборлолт бодоод үнийн талаар хэлэлцсэн болохыг эх сурвалж мэдээлж байна. Тэрчлэн зарим томоохон компанидаа гарцаа өсгөх зөвшөөрөл олгож эхэлсэн. Үүний баталгаа нь Хятадын нүүрсний тэргүүлэгч China Shenhua Energy-ийн олборлолт есдүгээр сард өмнөх оны мөн үеэс 14 хувиар өссөн үзүүлэлт. Үүнээс үзэхэд Хятад нүүрсийг хавчих бодлогоосоо ухарч, энэ өвлийг дуустал нийлүүлэлтээ нэмэх хүлээллтэй.

Таа (November 15, 2016 1:24:25 pm )

Монголын эзэд улс торчид албаар бага унээр огч зоруу монгийг нь офишор дансндаа хийдэг шуу дээ

зочин (November 15, 2016 2:10:06 pm )

монгол гэж нэг эзэнгүй айл шиг тамын орон байх юм

xudal zasgiin gazar (November 15, 2016 2:53:54 pm )

nvvrs bolood zes busad tvvxii ediin vne xedii xemjeetei osno xer ix ashigtai bolno tudii chinee ulam l mongol uruudna ashgiig ard tvmen bish zasgin gazrin xedxen xvn idej uugad uurustduu ashgtai xuuli batalj idne tgd zogsoxgv ard tvmen yduu bn yduurlig buurulna gsn nereer uurusduu l munguu uuj ideed bn udaxgv mongoldoo ochox gj bgaa minii bie ergelzej bn.xvni nutagt xvni bool xiij ywa olon ers exchvd bn aawuud zaluchuud bn.mongold ochood yu xxiin yaxin gdl xvni nutagt maxa idej zver l udruus udriin xuurund l bn.odoo budnii xiix gants zvil bol turiin erx medliig ard tvmend awax mash tom boslogo ardchilsan boslogo xiix xeregte xarin eniig xen udirdax we ??? opsher danstai uls torchdin mungiig xuraaj oroo darax xeregte urgvv baij bid daraagin zamruu orno .xarin odoo bid uruudsaaar2 l bn udaxgv zamgv gazar toorch benzengv bolson mashin shg zogosox wiidee, delxiid nertei mongoldchuud ingej amidrax ysgvi tenger zayaat bid iim baidaltai baij boloxgv