Б.БАЯР

Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд улс орны өр зээл огцом нэмэгдэв. Зээл нэмэгдсэн хирээр амьдрал сайжирсангүй. Харин ч улс орны өрийг дагаад иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн зээл огцом өсч байна. Эрх баригч намын дур зоргоороо авсан өр зээлийн зарцуулалт замбараагүй, бодлогогүй, тооцоогүй зарцуулсан гэдэг нь Хөгжлийн банкинд хийсэн шалгалтаар бараг тогтоогдчихлоо. Сонирхолтой нь намууд Хөгжлийн банкинд хийсэн шалгалтын дүнг одоо болтол хүлээн зөвшөөрөөгүй маргалдсан хэвээр байна. УИХ-ын хэд хэдэн гишүүдийн компани Хөгжлийн банкнаас их хэмжээний зээлийг авсан тухайн маргаан хүрээгээ тэллээ. Тухайлбал АН-ын бүлгийн дарга Б.Гарамгайбаатарын үүсгэн байгуулсан “Монроуд” Хөгжлийн банкнаас их хэмжээний мөнгө зээлсэн  байдаг. Тэгсэн мөртлөө Б.Гарамгайбаатар нь Хөгжлийн банкийг шалгах ажлын хэсэгт орчихоод шалгалтын дүнг хүлээн зөвшөөрөхгүй гээд гарын үсэг зурахгүй байгаа учир ажил ургашлахаа больжээ. Үүнтэй зэрэгцээд Хөгжлийн банкийг шалгах ажлын хэсгийг Л.Энх-Амгалан ахалсан нь ашиг сонирхолын зөрчилтэй гэсэн мэдээлэл тарж эхэлсэн.

Энэ үүднээс авч үзвэл Хөгжлийн банкинд шалгалт хийж байгаа ажлын хэсгийн гишүүдийг ч ашиг сонирхолын зөрчилтэй гэж үзэх үндэстэй гэж эх сурвалж мэдээлэв. Учир нь “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК Хөгжлийн банкнаас 370 тэрбум төгрөг зээлж авчээ. Энэ компанийн 5360 ширхэг хувьцааг Г.Уянга, 2144 ширхэг хувьцааг Ч.Хүрэлбаатар эзэмшдэг аж. Мөн ажлын хэсгийн гишүүдээс гадна АН-ын А.Бакей 3752 ширхэг, Н.Батбаяр 1072 ширхэг, Л.Гантөмөр 5360 ширхэг, С.Одонтуяа 1608 ширхэг, С.Эрдэнэ 1072 ширхэг, Л.Эрдэнэчимэг 536 ширхэг хувьцаа эзэмшдэг аж. Харин МАН-ын гишүүдээс Ц.Нямдорж 2144 ширхэг, Б.Бат-Эрдэнэ 5360 ширхэг, Я.Содбаатар 4288 ширхэг, Д.Сумъябазар 2144 ширхэг, Д.Хаянхярваа 5360 ширхэг, Ж.Энхбаяр 1072 ширхэгийг эзэмшдэг байна. Ийнхүү УИХ-ын олон гишүүн Хөгжлийн банкнаас 370 тэрбум төгрөг зээлчихээд байгаа “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцаа эзэмшигч болж таарав. “Эрдэнэс Тавантолгой” нь энэхүү зээлийнхээ хүүнд зөвхөн 2015 онд дөрвөн тэрбум орчим төгрөгийг Хөгжлийн банкинд тушаасан гэж шилэн дансанд мэдээлжээ.  “Хөгжлийн банк”-наас их хэмжээний мөнгө зээлчихээд байгаа “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг маш олон хүн эзэмшдэг гэсэн мэдээлэл ч байна. Юуны өмнө УИХ-ын гишүүд өөрсдийнх нь хувьцаа эзэмшдэг “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн 370 тэрбум зээлийн зарцуулалт, ногдол ашиг, эргэн төлөлөлт, төслийн үр дүнгийн талаар ярих цаг ирээд байна. Бас ийм их зээлийг хэзээ эргүүлэн төлөх талаар хувьцаа эзэмшигч нар нь огт ярихгүй байна.

Ер нь Хөгжлийн банкнаас авсан зээл бүрийг нарийвчлан ярих ёстой. Зээлийг ард түмний нэрээр авсан, ард түмэн эргүүлэн төлнө. Гэхдээ зээл авсан аж ахуйн нэгж бүрийг яллан буруутгаж болохгүй. Зээлээ хугацаандаа эргүүлэн төлөөд улс оронд хэрэгтэй зүйлс бүтээж байгаа аж ахуйн нэгж олон бий. Бас “Эксклюзив” шиг зээл авчихаад татвараа төлж чадахгүй аж ахуйн нэгж хичнээн байгаа вэ гэдгийг ч гаргах ёстой. Хөгжлийн банкинд шалгалт хийсэн ажлын хэсгийн мэдээллээр бол ард түмний нэрээр авсан зээлийн 60 орчим хувийг төсвөөс эргэн төлөгдөх төсөлд зарцуулсан. Өөрөөр хэлбэл зээлийн 60 орчим хувийг төсвөөс төлнө. Үлдсэн 40 хувийг зээл авсан аж ахуйн нэгжүүд төлөхөөр болчихоод байгаа аж.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин