Шуурхай.мн | Казахын хаант улсын 550 жилд : Эрин зууны манлайлагчийн зам

Jun 30, 2015 53 comments

Казахын хаант улсын 550 жилд : Эрин зууны манлайлагчийн зам

нийтлэсэн Admin

Дэлхийн түүхийн салшгүй бүрэлдэхүүн хэсэг болох Төв Азийн Түрэг-Монголчуудын түүх шастирыг лавшруулан судалбал дэлхийн түүхэнд алдар нэрээ мөнхөлсөн гурван жолоодогч тодорсоны анхдагч нь Хамаг монголын Боржигон овгийн Хиат угсааны Есүхэйн Тэмүүжин мөнөөс мөн гэдэгт хэн ч маргахгүй биэ ээ. Хаан, султан ерөнхийлөгч, шейх, тайж, удирдагч, амбан захирагч гэхгүй оросоор “Вождь” казахаар “Көсем” монголоор “жолоодогч” гэж хэлж байгаа маань учиртай. Ийм нэрийг олоход амаргүй адармаатай зам туулж өнчин хоцорч эцгээ хорлож алсан татааруудын өш хонзонгын хажуугаар тайчуудын тамлаж хороох гэсэн оролдлогоос мултарч дотроо хямралдан тэмцэж хүчтэй нь хүчгүйгээ хүйс тэмтрүүлсэн цөвүүн цагт “шүдний махаар хоол хийж, шүлсээрээ ундаа хийж” яваад 30 гаруй овог, аймаг ханлигийг нэгтгэж Төв Азид төрт Улс төвхнүүлсэн түүнийг Есүхэй эцгийн эртний анд Керейд аймгийн “Ван хаан” гэж алдаршсан Тогорил хаан: “Чиний нэр үүнээс хойш түүнээс цааш “Женис хаан” “Ялагч хаан” болтугай гэж ерөөснөөр түүний нэр 8 зууны турш Чингис хаан болон алдаршснаар өдий хүрчээ.

Чингис хааны тухай дэлхийн 990 гаруй эрдэмтэн мэргэд олон зууны турш сайн саараар дурсан бичиж Монгол туургатнаас гадна Евро-Азийн уулзварт орших Ата Турк улс болон аж байдал ахуй нөхцөл гарвал үүсэл ойрхон Казахын эрдэмтэн мэргэд “Евроцентризм”, “Хунзизмийн” үзлийг сөрөн зогсож түүнийг өмгөөлөн хамгаалж ирснийг жирийн ард түмэн атугай эрдэмтэн түүхчид мэдэхгүйгээр барахгүй “Түрэг” гэвэл нийт түрэг монгол гарвалын 230 сая ард түмнийг хэлдэгийг “турк” гэвэл гагцхүү Турк улсыг хэлдэгийг “Казак” гэвэл XIV зуунд хаант оросын дарангуйлалаас оргож зугтаасан Доны Казакуудыг өөрөөр хэлбэл Новелийн шагналт алдарт зохиолч Михайл Шолоховын угсаа нэгэнтнийг хэлдэгийг анзаардаггүй бололтой. Харин Казах гэвэл нийт түрэг гарвалын ард түмний өлгий эх орон гэгддэг өнөөгийн Казахстаныг хэлдэгийг тэр болгон ялгаж салгадаггүй ажээ.

Төв Азийн өндөрлөгөөс баруун тийш нүүдлэн очиж Европыг атганд оруулсан бидэнтэй гарвал үүсэл ойрхон баруун түрэг гэж нэрлэгддэг Турк Улс 500 жил Османы их гүрний үед Европ төдийгүй Бага Ази, Иран, Ирак, Арабын ертөнцийг эрхшээлд оруулж дэлхийн Ислам шашны төв Мека, Медина хотыг захирч, Грек, Ромчуудын дарангуйлалыг зогсоож эцэс сүүлдээ шовдорлогдон ад үзэгдэж задран бутарч сөнөж мөхлийн ирмэг дээрээс 1923 онд Кемел Мустафа хувьсгал хийж Ата Турк улсыг сэргэн мандуулсан учир тэр хоёрдах аугаа их жолоодогч мөн билээ.

Харин Төв Азийн Нүүдэлчин түмнээс дэлхийн газрын зурагт цоо шинээр бичигдэх болсон Казахстан улсыг удирдан жолоодож дэлхийд алдар нэрээ цуурайтуулсан жирийн ард Абишийн хүү Нурсултан Назарбаев зүй ёсоор орж байгаагийн баталгаа түүний ажил үйлсээрээ дэлхийн түүхийн хүрдийг манлайлж байгаагаар батлагдаж байна.

Казахстан улс гэхийг эртний перс хэлээр ”Стан-Ел” буюу “Улс” гэж нэрээ хүртэл хувирган хэлж уг үндэстний нэрийг “Киргиз-хайсаг” “хар татаар” “полевец-талын иргэд” “кайсаг – нүүдэлчид”, “Эсгий туургатнууд” гэж дордуулан дуудаж, хаант оросыг 300 жил ноёрхсон “Романовыхны үзлээр” бүдүүлэг угсаатан гэж хэлэгддэг энэ ард түмэн аль эртний 45 ханлиг -угсаатнаас бүрддэг 3000 жилийн түүхтэйг батлан нотолсон Казахын аугаа их түүхч Апкей Маргулан болон Казах түмэн эртний соёл иргэншилтэй түрэг түмний эх ороч гэж бичиж туурвисан Зүчийн угсааны Лев Гумилевийг тэд хавчихын ихээр хавчиж байлаа шүү дээ. Хэрэг дээрээ 1991 оны 12 дугаар сарын 16 хүртэл ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд байхдаа далан хэлтэн ард түмнийг хүнс тэжээл идэх хоолоор хангаж газар дээр, газар доорхи баялагаар бүхэл бүтэн гүрнийг тэжээж, дэлхийн 2-р дайны үед 10 сум хийдэг зэсийн 9-ыг Казахстан Улс нийлүүлж хүн төрлөхтний түүхэнд сансарт анх удаа хүн нисгэсэн Байхонор хэмээх өргөн уудам нутагтай тэд зөвхөн хонин сүрэг гэхэд 50 сая хүрч ЗХУ-ыг хүнсээр хангаж байсан ард түмэн чухамхүү энэхүү Казах түмэн байв.

Аз болоход 1991 онд ЗХУ бутарч сарнихад хамгийн сүүлийг мушгасан Казахстан Улсыг Оросгүйгээр яаж амьдарч тусгаар тогтнож чадах юм бэ гэж эргэлзэж байсан цаг тун саяхан. Тэгвэл чадахаар барах уу хүний ой тойнд оромгүй үсрэлт хийж сэргээн мандахын үлгэр жишээг үзүүлсэн Казахстан Улс хөгжил дэвшлээрээ дэлхийг алмайруулсныг анд нөхөд битгий хэл атат дайсан хүртэл хүлээн зөвшөөрч байгаагийн нууц юунд байна вэ? Дээрээс төөнөх нар хүртэл 2 цаг саатдаг өргөн уудам нутгийн нэг хязгаараас нөгөө хязгаарт нийслэлээ нүүлгэн Астана хэмээх хотод 138 үндэстэн угсаатныг нэг гэр бүлийн өнөр өтгөн айл шиг амар жимэр аж төрүүлж дэлхийг нөмөрсөн шашин үндэстэн хоорондын зөрчлийг эвлэрүүлэн зуучлах зорилгоор Исус, Будда, Ислам шашинтнуудын 5 их хурлыг энэ хотод хуралдуулж НҮБ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Пангимуны үнэлсэнчлэн “Казахстан дэлхийн энхтайван, найрамдал нөхөрлөл, үндэстэн угсаатны эв нэгдлийн эх орон болж” цэцэглэн мандаж байгаа нь ганц толгойтой байдаг нүүдэлчдийн бичигдээгүй хууль хэлбэрэлтгүй хэрэгжиж байгаагийн гэрч юм.

XIII зууныг монголчуудын XX зууныг Оросуудын зуун гэвэл Октябрийн хувьсгалыг ялуулж хүн төрлөхтнийг хаанчлал боолчлолоос аварсан аугаа их удирдагч Ленинийг дэлхийн дэвшилт ард түмэн үеийн үед хүндэтгэх нь зүйн хэрэг. Тэгвэл XXI зуунд хүн төрлөхтөн даяршихын зэрэгцээ дангаарчиж үндэстэн, угсаатан шашин хоорондын зөрчил тэмцэл хурцдаж хэт баяжих, хэт ядуурлал, ажилгүйдэл туйлдаа хүрч төр засгийг толгойлсон эрхэмүүд авилга, хээл хахуульд идэгдсэн энэ үед ард түмэн биш хар амиа хацайлгаж өөрийнхөө хэрэг бүтэж байвал өрөөлийнхэн яаж тарчлан зовсон нь хамаагүй болсон өнөө үед Германы IV Людвих “би үхсний дараа ертөнц сөнөсөн ч хамаагүй” гэдэг үзэл дэлхийд дэгдэж байгаа үед ард түмнээ удирдан жолоодох тун амаргүй болсныг хэдхэн жилийн дотор славъян угсааны Украйн Гүржийг хэлэхгүй юмаа гэхэд 5 сая хүрэхгүй Киргизууд 2 удаа үндэстэн хоорондын мөргөлдөөнөөр цус урсгаж хэд-хэдэн Ерөнхийлөгчөө хөөж туун удирдагч жолоодогч үгүйн гай зовлонд нэрвэгдэж жирийн ард түмэн яаж зовж зүдэрч байгаа нь нууц бишээ.

Түүхэнд аливаа удирдагчийг хэт дөвийлгөх бас хэтэрхий үгүйсгэх нь хортой, яагаад гэвэл хааны суудал мөнх биш харц ард мөнх юм. Ард түмэн түүхээ бүтээж ухаантан мэргэд нь туурвидаг. Чингис хааны онцгой гавьяа нь хоорондоо хэмхэлдэн хямралдсан олон отог омогоо нэгтгэж 1189 онд Монгол туургатны 1206 онд эзэнт улсаа байгуулж “Алд бие минь алжаавал алжаатугай, ахуй төр минь бүү алдартугай” гэж захиад 4 хүүд дөрвөн зүгийг хувааж өгөөд тэдэнд захиж хэлсэн нь: “Олуулаа явбал эрдэмтэн мэргэдэд, хоёулаа явбал ахмадад ганцаараа явбал малгайдаа /тэргүүндээ/ захирагдаж явагтун” гээд шадар түшмэлүүдэд захиж хэлсэн нь: “Өөрийн буруугаа бусдаас асууж мэдтүгэй. Төрийн бурууг цэцээс /эрдэмтдээс/ асууж мэдтүгэй” гэж захисан үг ууган хүү Зүчийн хоёр дахь хүү Батын удирдсан “Алтан орд” улсын түүхийн сан хөмрөгт хадгалагдан үлджээ. Тэрхүү “Алтан-Орд” улсынхан зүүн Европыг 300 гаруй жил захирвал 1259 онд Хар-Хориныг Бээжинд нүүлгэж аваачсан Тулуйн хүү Хубалай нар энэ үгийг ягштал биелүүлж өнөөгийн магтан ярих болсон Инавацын онолыг тэртээ. ХIII зуунд Чингисийн үр хүүхэдүүд хэрэгжүүлж байсныг дурсахгүй өнгөрч яахан болох вэ. Түүхчид гагцхүү баталгаа нотолгоотой үнэнийг хэлэх ёстой.

Тиймээс өнөөдрийн өндөрлөгөөс зарим түүхт явдлыг эдүгээчлэн гуйвуулах эсвэл түүхийн дэвшилтэт талын зэрэгцээ хар толбыг хайхрахгүй санааны зоргоор бичих нь алдаас болох биз ээ. Бидний нүүдэлчдийн өнгөрсөн түүх гагцхүү гадны улс гүрний эрх ашиг Евроцентризм, Азийнхны “кунзизмийн” үзлээс үүдэн гажиж зарим орны аянчин жуулчин, шашны санваартан нар “нүүдэлчид бол мал дагаж мал болох шахсан ард түмэн” гэж доромжлоод зогсохгүй “хагас морь” хэмээх хоч зүүж байсан хөрөнгөтний түүхчид бий. Тийм учраас Нурсүлтан Назарбаев улс даяар”, “түүхийн жилийг” зарлаж “соёлын өвийг” нандигнан хадгалахын тулд эхлээд “эдийн засгаа” дараа нь “улстөрөө” цэглье гэсэн мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулжээ. Нээрэн Карл Марксын хэлсэнчлэн “Хүнийг ахуй нь захирдаг” учир гэдэс цатгалан мөр бүтэн байж ардчилал эрх чөлөө энхрий хайрт эх орноо бодох нь жам ёсны асуудал биз ээ.

Нурсултан үгүйгээр Казахстан улсыг Казахстангүйгээр Нурсултаныг салгаж болохгүйгээр тэр энэхүү ард түмний нэр алдрыг цуурайтуулжээ. Аливаа аугаа их удирдагчыг цаг үе нь тодруулдаг жамтай гэвэл ийм хувь заяаг Казах түмэн хүнд хэцүү үед түүнд даатгаж сүүлийн 25 жилийн турш түүнийг улируулан сонгожээ. Өнөөгийн дэлхийн төр засгийн тэргүүнүүдээс түүний онцгой ялгарах увдис нь шинжлэх ухааны эрдмийн зэрэгтэй эрдэмтэн эдийн засагч, түүхч, нийгэм судлаач хос хоёр хэлийг төгс төгөлдөр эзэмшсэн нэрт илтгэгч “универсализм” буюу тал бүрийн гүн гүнзгий мэдлэгтэйгээс гадна анхны ажлын гараагаа Карагандын металургийн үйлдвэрийн ган хайлуулагчаас эхлэж амьдралын гүнд олны дунд өсөж торниж Казах, Орос түмний түүх соёл, төрт улсын түүхийг нэвтэрхий мэдэж багаасаа олон түмнийг манлайлснаар шатлан дээшээ дэвшиж өнөөгийн өндөрлөгт бараг гучаад жилийн тэртээгээс хүрч чаджээ.

Назарбаев яагаад түүхийн жилийг зарлаж Казакын хаант улсын 550 жилийг тэмдэглэх болсон нь учиртай. Яагаад гэвэл нүүдэлчид бол эвдэн буснуулагч дайн дайжин хийж бэлчээр нутгаа сэлгэхээс өөр хүний нийгэмд оруулсан хувь нэмэр үгүй гэдэг Евроцентризм буюу Их оросын үндсэрхэг үзэлтнүүдэд 3000 жилийн тэртээ Хүннү-гээс өмнөх Сах буюу нүүдэлчдийн Элэнц хуланц болон Хөх түрэгүүд гэхэд 190 жил Ази Европыг атганд оруулсан бол монголчууд 1206 онд нүүдэлчдийн их гүрэн байгуулсныг тооцвол Төв Азийн нүүдэлчид чинь чухамдаа өнөөгийн өөрчлөлт шинэчлэлийг үүсгэж байсан ард түмний нэг нь болох тэд Казах гэдэг нэрээр биш үйсен, ханлы, керейд найман, хонгорад, жалайр, мэргэд, сянби, хар кидан, кипчаг гэдэг нэрээр Христос, Будда, Ислам шашин үүсэхээс өмнө тэд хөх тэнгэр шүтэж хөвч хангайг хамгаалж байсан Ази тивээс эхтэй соёл иргэншлийг үүсгэсэн нийт түрэг гарвалын ард түмний эх нь болсон ард түмэн болохоо нотолж бараг зүүн Европынхны тэн хагас нь багтачихмаар асар уудам нутгийг эзэгнэнхэн төрсөн ард түмэн мөн боловч хаант оросын бүрэлдэхүүнд 250 жил, Зөвлөлт Холбоот Улсын бүрэлдэхүүнд 70 гаруй жил болсон хирнээ газар нутгаа, хэл соёлоо, ёс заншлаа, зочломтгой хүнлэг чанараа алдахгүйн тулд мянган удаа мөхөж мянган удаа сэхсэн ард түмэн бол Казах түмэн болохоо батлаж нотлож чадсан юм.

Тиймээс ч 2030 он хүртэл дэлхийн өндөр хөгжилтэй 30 орны зиндаанд хүрэх “Нурлы жол” буюу “Саруул замын” алс хэтийн зорилтыг дэвшүүлсний эхний хэсэг нь биелэлээ олж Казахстаны түүхэн замнал Төв Ази төдийгүй дэлхийн загвар улс болж яригдаж эхлэв. Назарбаев хэзээний мөнхийн хөрш Орос Хятадтай ойртон нягтарч Шанхайн хамтын ажиллагаа Евро-Азийн хамтын нийгэмлэг, хамтын нөхөрлөлийн холбоо зэргийг санаачлагчын нэг болж Хятадын Зэн зэ Минь , Ху жантау, Цзин-пинээс Оросын Борис Елцинээс Владимар Путин , Медведов хүртлэх удирдагчтай түншлэл нөхөрлөлийн гайхамшигт жишээг үзүүлжээ. Тиймээс Америк Ази, Африк латин Америкаас Европ Австрали хүртлэх орнуудтай найрамдалтай аж төрж далан хэлтэй 138 үндэстэн угсаатны эв нэгдлийг эрхэмлэн “Ард түмнүүдийн ансабаль” хэмээх дэлхийн 5 тивд үлгэр жишээ болсон үйлсийг бүтээж Казах хэмээх ард түмнийг дэлхийд алдаршуулжээ.

5000 жилийн түүхтэй 56 үндэстэнтэй 1 тэрбум 300 сая хүнтэй Хятад улс 1949 оноос он тоололоо эхлэж Марксизм-Ленинизмээс гажилгүй дэлхийг тэргүүлж яваа бол мөн Хятад гарлын Сингапур улсыг удирдсан Ли-Куан-Ю 1959 оноос өнөө хүртэл 40 гаруй жил тус улсыг удирдаж 91 нас хүртэл 3 сая хүрэхгүй жижиг улсыг дэлхийн жишиг улс болгож чадсан түүхийг бодолцвол Улсаа их бага гэхгүй зөв жолоодвол амжилтанд хүрч болдог байна.

Ази тивээс Маоцзэдун, Хошимин, Неру гэж аугаа их удирдагч төрснийг бодолцвол Казахстан улсын хаант төрийн 550 жил тусгаар тогтнолын 25 жил нь түүхийн маш богино хугацаа билээ. Казахстаны эрин зуунтай тэнцэхүйн энэхүү сэргэн мандалтын нууц нь эх орон, ард түмний тусын тулд өмнөх нийгэмээсээ авахаа авч гээхээ гээж асар их баялагаа ариг гамтайгаар ард түмэнд зориулж дүр эсгэсэн ардчилалаас илүү эв нэгдэл хатуу сахилга бат, эх оронч үзлийг бүхнээс дээгүүр тавьсанд оршино. Казахстан алт ураны баялаг ихтэй, Мендлейевийн үелэлийн 105 төрлийн ашигт малтмалаар арвин орон боловч хүний биед маш хортой алт олборлож баяжууллахыг төрийн хатуу хяналтаар хэрэгжүүлснээр энд “Нинжа” буюу “хувиараа ашигт малтмал олборлоно” гэдэг ойлголт бараг үгүй юм. Хөдөө аж ахуйн хөгжил, хөдөөгийн хүн амын цогцолбор бодлого газрын тоос шатдаг хий зэрэг баялагаа ариг гамтай зарцуулах төрийн бодлогоос эхлээд нийслэл хотын байшин барилгын төлөлвлөлт дизайн, гудамж талбайг ойжуулах ногоон хөтөлбөр зэргийг өндөр мэргэжлийн үүднээс боловсруулан хэрэгжүүлж Астана хотын дагуул хот болох “Экспо 2017 он” хөтөлбөр бол дэлхийн архитекторуудын ур чадварын уралдааны талбар болж өрсөлдөж байна. Энэ бүхэн Казахстан Улс нүүдэлчдийн үеийн үед мөрдөж ирсэн төр ганц толгойтой байх зарчим хэрэгжсэний үр дүн гэж хэлэлтэй.

Олон үндэстэн угсаатантай Казахстан Улс дэлхийн улс түмний толгойн өвчин болсон парламентийн засаглалтай болчихвол улс орны эрх ашиг биш нам бүлэглэлийн эрх ашиг үйлчилж улс орон салж бутран төрийн хямрал нүүрлэхийг тэр аль эртнээс мэдэрч хүчтэй Ерөнхийлөгчийн Засаглалыг сонгожээ. Тэр бас ардчлалаар далайгадаг Америкаас сурах юмыг сурч, жигших юмаа жигшиж чаддаг учраас сайнаа сааруулалгүй муу муухайгаас холдож энэ зууны тахал өвчин болох авилгал хээл хахуультай тэмцэхийг гол зорилт болгосноор 3 Ерөнхий Сайдыг аавын хаалга татуулж 2 шатлалтай Мажилис /Их хурал/ сенатыг хугацаанаас нь өмнө нэг бус удаа тарааж нэр төртэй түмний тусын тулд ажилладаг хүнийг Казах, Герман, Солонгос , Украйн, Орос, Гүрж, Уйгар гэж үндэс угсаагаар нь ялалтгүй дээшээ дэвшүүлж чаддаг нь Уйгар Угсааны Карим Масимовыг 2 удаа Ерөнхий Сайдаар ажиллуулж байгаагаар батлагдаж байна. Ерөөсөө муу ард түмэн гэж байхгүй муу удирдагч гэж байдаг билээ. Би хориод жилийн тэртээ “Монголчууд азтай ард түмэн’’гэдэг нийтлэлээрээ Монголын Шинжпэх Ухааны Академийн анхны шагнал хүртсэн маань учиртай билээ.

Хоёр их гүрний хооронд хаданд хавчуулагдсан халиуны зулзага мэт Ар монгол буюу Халх Монголчууд 1911 оны хятадын Сунят-Сины хөрөнгөтний хувьсгалаар Манж гүрнийг түлхэн унагаагүйсэн бол 1917 онд Оросод Октябрийн хувьсгал ялаагүйсэн бол дэлхийн 2-р дайнд ЗХУ ялаагүй бол шүдээ хүртэл зэвсэглэсэн Японы самуурай нарыг 1939, 1945 онд 2 сая хүрэхгүй монголчууд ялах байсан гэж уу? Дэлхийд тархсан 5 янзын монгол туургатнаас Өвөр монгол, Буриад монгол, Халмаг-Монгол,Ойрод монгол /Горно-Алтайнхан/ яаж уцаж хятаджин оросжсаныг жишээ баримтаар дурдаж Халх-Монголоор цөм хийсэн Монголчуудыг фашист германы Адолф Гитлерийнхэн болон Милистарист Япончууд ялбал газрын хөрснөөс аль хэдийнээ арилгах байсан бизээ.

Тэгвэл социалист хоёрдахь орон болж мөхлийн ирмэгээс буцаж тусгаар тогтнолоо авч ирсэн Д.Сүхбаатар, Х.Чойбалсан, Ю. Цэдэнбалын ач гавьяаг монголчууд үеийн үед нүдний цөцгий мэт хайрлан дээдлэх ёстой гэж бичсэн минь монголын эрдэмтэн мэргэдийн талархлыг татсан ажээ. Нөгөө нь эрдэмтэн түүхчид дэлхийн түрэг монгол судлаачид болон Олон Улсын Монгол Судлаачдын хүсснээр “Монголын нууц товчоог” түрэг товчоотой тавиад жил харьцуулан судалж түрэг монгол судлалаар дагнасны хувьд Орос, Турк, Казах, хэлээр “Чингис хаан” монголоор “Эзэн Богд Чингис хааны ээдрээтэй намтар түүх” бүтээл маань олон хэл дээр хэвлэгдэж Чингис хааны тухай Европ Азийн түүхэнд бичээстэй “Дэлхийг байлдан дагуулагчын түүхийг” ялимгүй зөөлрүүлсэн боловч ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд байсан 15 улс болон Бага Ази, Араб, Сири, Афганстан, Пакстан, Ирак, Иран улсын түүхэнд бичээстэй “Чингис хаан болон түүний үр хүүхдийн аян дайны гай гамшиг”, “Монголын талхидлын үеийн Орос, Украйн Армен, Азербайжан, Узбек, Авганстан, Туркмен Киргизүүдийн” хөгжлийг хэдэн зуунаар хойш нь татсан” гэж бичиж тэдний зүрхэнд шар ус хуруулснаар “Чингис хааныг Александр Макоденский Адольф Гитлертэй зэрэгцүүлж “Евроцентризм” “Кунзизмийн” үзэл баттай оршсон үед ЗХУ задарч улс болгон өөр өөрсдийн түүхийг бичиж эхлэхэд Казахстан улсад Чингис хааныг татаар уу, монгол уу, аль эсвэл казах уу гэдэг маргаан дэгдээж, Чингисийн алтан урагаас газар дээрхи ганц хөшөө нь Казахстаны Жезхазганы нутагт 1226 онд босгосон Зүчийн бунхан шарил болон нүүдэлчдийн оюун ухааны охь, манлай Абай Хунанбай Мухатер Ауезов болон Чингисийн 23 дахь Зүчийн 22 дахь үр сад болох Казахстаны нэрт архитекторч эрдэмтэн судлаач Шота-Аман Уалиханов нарын төрсөн нутаг “Чингис уул” хэмээх газар байхад монгол нутагт яагаад ганц дов толгод үгүйгээр барахгүй түүний ганц эмээлийн бүрэг дашуурын хугархай үлдээгүй байгааг юугаар тайлбарлах вэ? гэж мэтгэлцжээ.

Маргаан хүчтэй өрнөж нэг хэсэг нь Казах, нөгөө хэсэг нь татаар бас нэг хэсэг нь Мэргэдийн үр сад шүү дээ. Яагаад гэвэл Есүхэй баатар Мэргэдийн Шилэдүү бөхийн аваал эхнэр Өэлүүнийг зам зуур булааж аваачсан өвөл төрснөөр тэр бутач хөвгүүн шүү дээ гэж хэтрүүлээд зогсохгүй Японы зохиолч Есүчигийн “Бөртэ чоно” түүхийн романд Чингис хаан өөрийн эцэг хэн болохыг насан турш бодол болон нууцыг тайлалгүй тэнгэрт халсан гэж бичсэн нь галд тос хийсэнтэй адил хөгжөөж орхижээ.

Тэгвэл Чингис хаан монгол гарвалтайг маргах хэрэггүй бизээ. Тэр өштөн дайсныг номхтгож ард түмнийг үндэс угсаагаар биш шударга үнэнчээр нь дүгнэж 1202 онд татаарыг байлдан дагуулж явахад 4 настай хүүгээ олзлон авч ирж Өэлүн ээжэд асаруулан тэжээж эх эцэггүй өнчин хүү Шихихутагыг яаж өргөмжлөв дээ. Тэр хэзээний айл хөрш Казахын Мэркит, Хонирадтай худ ураг бололцож “авсан ажин” бололцсон төдийгүй өөрийн үр хүүхэдэд керейд, хонгородоос бэр буулгаж байсан ньтүүхийн үнэн билээ.

Маргааны зөв талд байсан Мухтар Магауин, Коктэнди, Шалекенов -Баласуган нарын нэрт түүхч эрдэмтэн зохиолчид байвал нөгөө талд Киргизийн зохиолч Чингис Айтматов Казахстаны зохиолч Мухтар Шаханов нарын зохиолч яруу найрагчид “Төв Азийн ард түмнийг түйвээж цус урсгаж хот балгасыг эвдэн сүйтгэсэн хүнийг юунд өмөөрч дэлхийн түүхийг бузарлна вэ? гэж эцэс төгсгөлгүй мэтгэлцэн маргалдсан удаатай. Ийм маргаан өрнөсөн үед 1999 онд Назарбаев Монголд хоёр дахь удаа ирэхэд ерөнхийлөгч Н. Багабандид “Бид эсгий туургатан гарвал үүсэл хэл соёл адилхан түүхэн замнал ижил, Чингис хааны төрт улсын бүрэлдэхүүнд хамтад тэмцэж тулалдаж явсан ард түмэн шүү дээ” гэж хэлснийг сонссон Н.Багабанд гуай Назарбаевыг онгоцонд суулгаж буцах замд Түүхийн хүрээлэнд хүрч ирж “Монголын түүхийг шалавхан шинээр бичих” үүрэг даалгавар өгснийг монголын бүх сонин хэвлэл мэдээлж билээ. Түүний даалгавараар Монгол Улсын 5 боть зохиолыг гар ноорогоор нь хянаж нягталгүйгээр барахгүй ерөнхийлөгч өөрөө түүнд сайхан үгтэй өмнөтгөл бичиж хэвлэж орхисноор Монголын нэрт түүхч Соёл Шинжлэх ухааны зүтгэлтнүүд мэл гайхаж түүхийг ингэж түүхийрүүлж, гуйвуулж, нягтлан хяналтгүйгээр хэвлэж орхисон нь дэндүү яарч мэргэжлийн бус хэдэн хүний “төсөл” нэрээр бичигдсэн 5 боть хэвлэгдсний дараа хэл бичгийн багшийн мэргэжлийн түүхийн хүрээлэнгийн захирлыг ажлаас халснаар төгсөж билээ.

Монголын товч түүхийг анх А.Амар, Х.Чойбалсан нар бичснийг монголын сэргэн мандлын үед 1961 оны ардын хувьсгалын 40 жилийн ойгоор 3 ботоор хэвлэж 1962 онд Чингис хааны мэндэлсний 800 жилийн ойг тэмдэглэснээр “нармай монголын” үзлийг дэвэргэсэн гэж Н.Төмөр-Очир нарын сэхээтнүүдийг төөрөгдөл гэж шилдэг сэхээтнүүд хэлмэгдсэн түүх бол чухамдаа Чингисийг зөвтгөж түүхийг гуйвуулсан гэж үзснээс үүдэлтэй билээ.

Назарбаевын санаа Чингис хаанаар Монголчууд бахархах нь зүйн хэрэг. Гэхдээ тэр гагцхүү Монголчуудаар хязгаарлахгүй нийт Түрэг-Монгол гарвалын Төв Азийн тархай бутархай олон Ханлиг, Угсаатан овог аймгийг нэгтгэж чадсан тэртээх XIII зуунд нэр алдраа мөнхөлсөн мянганы аугаа их хүн учир Казах түмэн ч үеийн үед түүнийг хүндэтгэж ирсэн гэдгийг сайн мэддэг хүний хувьд хэлсэн болохоос Чингис хааныг Монгол биш Казах гэдгийг огт хэлээгүй юм билээ. Яагаад гэвэл “Монголын нууц товчоонд” бичснээр Найманы Даянханы эх Курбесу эртний сурвалжат Керейдийн Торил хааныг найманы харуулууд алаад толгойг авч ирж тахиж байсан хүү Тайхаанд зэмлэж хэлсэн: “Үхсэн хүний толгойг авч ирж доромжилж өшиглөж байгаа нь яасан мунхаг хэрэг вэ” гэвэл Таян хаан Сэлэмээ суглан “Эртний сурвалжит Керейдийн ван хааныг ингэж доромжлан алсан тэрхүү Монголчуудыг дайлаар мордож босгоны боол болгохоо андгайлая” гэвэл эх нь Курбесу: “Чи юу ярина вэ? Монголчууд гэдэг нь ханхлах муу үнэртэй, хар муу хувцастай тэд нараар юугаа хийх вэ. харин хацар гоо охидоо авч ирж шивэгчин болгож хөл гараа угаахаас өөр юунд хэрэг болох вэ?” гэжээ. Энэхүү 1204 оны намар Найманчуудыг номхтгон сөгдүүлэгчдийн дотор өнөөх Гүрбэсу хатан байгааг харсан Чингис хаан “чи биднийг ханхлах муу үнэртэй, хар муу хувцастай гэсэн бус уу. Тэгвэл тийм хүний өвөрт орох болж дээ” гэж Чингис хаан түүнийг хатнаа болговол Найман бичгийн түшмэл Тататунгааг ордны бичиг соёлын багш болгож хожим түүний дүү Хавт Хасар болон хөвгүүдэд бичиг заасан Казахын “баксы” хэмээн үг “багш” болсон түүхтэй билээ.

Казахууд 1206 оноос 1916 он хүртэл Чингисийн ууган хүү Зүчи- Батаас эхтэй Чингисын алтан урагаас хаан, Султанаа сонгож улмаар 1465 он хүртэл “Алтан Орд” Улсын бүрэлдэхүүнд байгаад мөн онд Казахын Жанибек, Керей хаанууд Казахын хаант улсыг байгуулж тэд оросын эсрэг 250 гаруй жил тэмцсэн бол Казахын сүүлчийн хаан Кененсары Касамов хүртлэх эрэлхэг баатар хаан султан цөмөөрөө Алтан урагийн хаадуудыг казахууд “Монгол угсааны” гэж огт ялгалгүй өстөн дайснаас хамгаалсныг сайн мэдэх учир бусад улс орныг дагаж Чингис хаан болон түүний алтан ургийн ноёдыг ад үзэн шоовдорлолгүй “Евроцентризийг” дагаж Чингисийг цуст яргачин- эвдэн буснуулагч гэж ЗХУ болон Оросын “Нэвтэрхий тольд” бичсэн шиг түүнийг хараан зүхээгүйгээр барахгүй Казахын нэрт эрдэмтдийн бичиж туурвиснаар “Монголчууд төдийгүй нийт түрэг гарвалын ардтүмнийг нэгтгэж төвхнүүлсэн хаадуудын – хаан” гэж түүхийг бодит үнэнээр үнэлж бичиж ирснийг Назарбаев бодолцсон бизээ. Тийм учраас бидний нүүдэлчдийн түүхийн эртний үе бол үлгэр домгоос эхтэй бол хожмын түүх нь бодит амьдралаас үүдэлтэй үнэн түүх учраас өөрсдийгөө оргил гээд өрөөлийг бэл гэж үзэлгүй нэг ард түмнийг дордуулсан нөгөө ард түмнийг дээрдүүлсэн санаа агууллаагүй, нүүдэлчин түмний түүхийг үнэн зөвөөр бичиж туурвих үүднээс тэрхүү түүхийн жилийг зарлаж нүүдэлчдийн өнгөрсөн түүхийн хар, цагаан толбыг арилгуулах үүднээс энэхүү буянт үйлсийг үүсгэж ачит мөнхийн гавьяа байгуулсан учир тэр Төв Азиас Түрэг Монголчуудаас тодорсон гурав- дахь манлайлагчийн адармаатай замыг энэхүү эрэгцүүлэн бичсэнийг минь уншигч түмэн тунгаан бодно биз ээ.

Х.Ислам / Олон улсын Түрэг-Монгол судлаач түүхийн шинжлэх ухааны Scd доктор, шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн/

Бодол (June 30, 2015 12:04:36 pm )

Х.Ислам гуй давхар санаа агуулаагүй цагаан сэтгэл өвөрлөж бичсэн болвоос бас бодхоор л асуудал байна. Учир нь Путин Казах улс түүхийн давцан дээр болон газрын зураг дээр угаасаа байгаагүй, шинээр бий болсон улс гэж олон нийтэд заралснаас хойш Казахууд эх сурвалжаа олох, нотлох гэж нийлээд сандарч байгаа гэдгийг хэлхэн зүйтэй байх. Гэхдээ маргашгүй үнэнийг гуйвуулах гэж оролдовоос бүр тэнэг байдалд орно гэдгийг бүү март.

chono (June 30, 2015 10:58:26 pm )

kazakuud bol manai ahan duus budnees salj hel soyol uur bolson modun chingis geed manai ih haadiin tugan door delhiig ezelj yavsan aguu zorigtonguud

gana (June 30, 2015 12:51:40 pm )

Kazaxiin haant uks gej haa ch bgaagui Ukrain ooriin tuuhiig bichij tenegtej bsan terendee orsoos barag l oor uls bsan meteer, hasaguud hasgaaraa l uldene Mongoliin dagavar yastanaaraa

zochin (July 01, 2015 12:40:37 am )

eee chaavasaa ene neg amitanii setgehue kazakhstan uls odoo bol mongoloos hed dahin iluu horongo mongote gazar nutagaar iluu hogjil devshileer iluu bolson odoo bol mongoltoi hartsuulshgui uls shdee omnonch yahu baigugu ugueg bid medehgui sht

Anonymous (June 30, 2015 12:59:41 pm )

Үгүй нээрээ Назарбаевын бөгсийг сайн долоож бн аа гж. Бас дээрээс нь манай удирдагч болгох санаатай.

Anonymous (June 30, 2015 1:04:11 pm )

Админ аа наад Чингис хааны зурагийг Назарбаевтай бүү зэрэгцүүл. авчих. Яасан их зантай Казак вэ.

Anonymous (June 30, 2015 1:39:10 pm )

Мэдээжийн, яаж ч маргаад монголын юмыг шинжлэх ухааны доктор цолтой хүн өөрийн угсаа гаралдаа үйлчлүүлэн бичсэн байхад гайхаж байна. Чингис хаан чинь казах хүн шүү гээд л тойруугаар хэлээд байна ш дээ. Өөр бусад хүмүүс санаан зоргоор солиорч байх нь ч аргагүй юмаа

ИРГЭНИЙ ЭРХ (July 01, 2015 10:18:07 am )

ХАСАГ УЛСАД БҮР ТҮҮХИЙН НОМ БАЙДАГ.ТҮҮНД ЧИНГЭС БОЛ ХАСАГ ХҮН ГЭЭД БИЧСЭН ГЭДГ Ш ТЭЭ

Badam (June 30, 2015 1:47:33 pm )

Ylanguya manai zaluuchud Ih tuuhe ergen saitar sudlah n onoogin bidni tulgamdsan tom asuudal bolood bna! Unshsan mdsen umgui bol Erdemtenii bichseniig uguisgeh ichgevter!!

Z (June 30, 2015 1:57:11 pm )

ХАСАГ ХАСАГ ХАСГ

зочин (June 30, 2015 2:01:07 pm )

ислам гэж үнэн сонинд тэнэг казаг байсан хэдийдээ эрдэмтэн судлагч болсон юм худлаа хуцаж байгаа

Anonymous (June 30, 2015 2:06:19 pm )

Путин уг нь зөв хэлсэн шүү дээ.Дэлхийн түүхэнд казахууд хэзээ бие дааж улс байгуулж байсан юм?? одоо л Оросын том гүрэн задарснаар улс болох боломж гарсан болохоос биш. Хэрэв Оросын бүрэлдэхүүнд ороогүй бол аль хэдийн Англи,АНУ-ын сонирхлын нэг л муж байх байсан биз?

oird (June 30, 2015 2:40:33 pm )

tegeed yag yu geh geed baigaan bol. Yag heleh gesniig ni oilgosongui. 5 mongol baina gesen terniih ni neg mongol bolii geed baigaam u ?. Mongol baisn geed baigam u ?. hereid naiman tataruud bol odoogiin kazakuud baij bolokh yum baisan ch baih gehdee odoogiin kazakuudiin soyl irgenshil mash ikh ondooshon hari humuus shuu dee. Lal pers amidraliin hev maygtai tegeheer songoson zamaa l hooh heregtei deer bichsen hunii heldegeer hamaagui tuuh zohioh oroldlogo hiivel oorsdoo l delhii dayar muuhai bolj haragdana

Зочин (June 30, 2015 3:02:29 pm )

Ёстой бид алигаа алдаж байна. Хөнжил дотроо яаж хулгай хийж хэдэн юмтай болох вэ гэж тэмцэлдэж хор найруулж байх хооронд Монгол гэдэг нэр маань Чингэс хаантай маань өөр хүнийх болж алга болох нь.

Дондог (June 30, 2015 3:05:12 pm )

Казах гэж түүхэндээ төр улсаа байгуулж байгаагүй, үргэлж аль нэгэн улсын хавсаргад явж ирсэн гэдгийг мэддэггүй тэнэг юм байхдаа энэ тэнэг өвгөн. ЗХУ задарч, анх удаа улс хэмээх нэр зүүж үзэж буй юмнууд. Ногоон нүдэлсэн дуракууд

Дандар (June 30, 2015 3:05:47 pm )

хасаг (June 30, 2015 3:30:24 pm )

баасных нь 550 жил казак ч биш монголоор хасаг гэдэг улс түүхэнд хэзээ ч байгаагүй 1991 оноос өмнөх газрын зураг хараарай одоо харин давраад монгол хүүхэн бузарлаад бидний адил амьдарч байгаа байх шүү

mongolshuudee (June 30, 2015 3:35:03 pm )

uuh tuuhiin huwid bidnii mongolchuud ene tsagiin hasaguudtai yariad baih yum daan ch alga doo

达达 (June 30, 2015 3:43:17 pm )

哈萨哈萨哈萨

Áàò (June 30, 2015 3:47:50 pm )

Ïóòèí Êàçàõ ãýäýã óëñ áàéäàãã¿é áàéñàí òóõàé ñàÿõàí õýëñýí ø¿¿.Çºâëºëò çàäàð÷ ñàÿ íýã òèéì óëñ ¿¿ññýí áàéõ 25 æèë¿¿. 500 æèë ãýæ õóäëàà.

tuukhee sudal (June 30, 2015 4:08:00 pm )

zuv

hhhhh (June 30, 2015 4:48:48 pm )

Donii kazak ene kazax 2 chin shaaal uur undestenguud….

Зочин (June 30, 2015 4:50:12 pm )

нэг бол чингисийн зураг эсвэл назарын зургыг тавихгүй яасийн зэрэгцүүлж тавьдаг нь яаж байгаань тэр вэ.ямар хариуцлаггагүй нөхөр вэ чи

мгл (June 30, 2015 5:16:00 pm )

Энэ мунхагдуу овгон тавд нь цуут эрдэмтэн ислам орно гээд шаачихдаг байснаа энэ удаа арай ичингуйрсэн бололтой. Хасагууд туухээ шинээр бичиж буй энэ уедээ ислам, давааням мэтиин биеэ оргомжилсон, сэтгэл мэдрэлиин гажигтай, мэдлэг муутай хумуусииг ч голохгуй ашиглаад байгааг харахад туииг гужирдэж бичиж байгааг нь харуулна. Бат огоодой цагаадайн хаант улсын малчид тариаланчид байсан улсын ур сад гэдгииг дэлхии мэднэ тэднииг

Anonymous (June 30, 2015 5:34:54 pm )

Энэ хүний дотоод санаа нь Казакстаныг агуу түүхтэй, мэргэн удирдагчтай болгож харуулах явдал байна. Маш зальтай, ар хударга руу хурц тонгорогоор зүсэж байгаа юм шиг далд санаа агуулагджээ. Хүний түүхээр хүүдэгнэх нь дээ. Болгоомжил. Хэдэн жилийн дараа Хүн гүрнийг өөрийн түүхийн он жилд багтааж бүр агуу түүхтэй болгож бичнэ. Сайтаас устгах хэрэгтэй байна.

зочин (June 30, 2015 6:57:45 pm )

силам гэж нэг нохой байсан одоо ислам болсон гэсэн ямар юмны эрдэмтэн худлаа хуцсан нохой байгаа юм зөнөсөн новш худлаа түүх зохиогоод байгаарай

ИРГЭНИЙ ЭРХ (July 01, 2015 10:29:53 am )

СИЛАМ БОЛ ИСЛАМ МӨН НИЙТЛЭЛ ЕРЭЭД ОНЫ ҮЕД ҮНЭН СОНИНД ГАРЧ БАЙЛАА ОЛООД УНШААРАЙ.ЭНЭ НӨХӨР БАЯН ӨЛГИЙ ГЭДЭГ ЧИНЬ МОНГОЛ ҮГ БИШ ХАСГ ҮГ,ГЭХ МЭТ ӨЛГИЙ ТУСГААР ХУУЛЬТАЙ БАЙХ ЁСТОЙ МЭТ ӨӨРИЙН НЬ НИЙТЛЭЛ БАС БАЙХ УЧИРТАЙ.СУДАЛБАЛ АРХИВТ ХАДГАЛАГДСАН БАЙХ ДОО.ГЭХДЭЭ ЭРДЭМНИЙГ БҮХЭЛД НЬҮГҮЙСГЭХ НЬ ЗОХИСГҮЙ

хөх туг (June 30, 2015 8:37:27 pm )

бидний сонгосон “дээдэс”-үүд авилгаа булаацалдан алалдаж байх хооронд эх түүх, улс орныг маань хасагуудаас эхлээд хулгайлаад нэг сэхээ ороход нь хасагууд ард түмэн нь болчихсон монголчуудыг нутгаас нь хөөгөөд гаргах юм байна лд аа. олигтой цөстэй аавын хүү гараад ирээсэй би шадарлаад улс түмнээ өөд нь татаж, эцэг Чингис хааныхаа сүнсийг амраах юм хуна.

хөх туг (June 30, 2015 8:57:07 pm )

Хасагууд монголын эзэнт гүрний бүрэлдэхүүнд байсан нь үнэн. Тулаанаас зугатсан тул итгэлт андын холбооноос хассан учир “хасахууд” гэж нэрлэгдэж байгаад дуудлага нь сунжираад хасаг оросжоод казак болсон түүхтэй. Түүнийгээ мэддэг хасагууд “хасаг” гэхээр их дургүй шүү. Ийм хуншгүй гаралтай учир хасагуудад найр тавидаг улс байхгүй дандаа шоовдорлогдож энд тэнд хөөгдөж явсаар ирсэн гэдэг. Богд хаан, дараа нь Чойбалсан маршал маань сайн санаж Ховдын хязгаарт цагаачилж ирэхэд нь сууришуулсан нь одоо гай болж, Баян Өлгийг маань аваад Назарбаевтаа нийлэхээр элдэвийг сэдэх болсоныг учир мэдэх хүмүүс анхааруулж байгаа шүү. Түүнийг нь улсын их хуралд суусан хасаг гишүүд залгамжлан хөгжүүлдэг. Баян өлгийд нутгийн монголчуудыг яаж хасагууд дээрэлхдэгийг Монгол хүн юм бол үүнийг уншсан болгон заавал анхаараарай, цааш нь монголчууддаа дамжуулж мэдээлээрэй, эс бөгөөс оройтож байна шүү!!!!!!!!!!!!!!!!Хасагуудад Их Монгол улс, Их хааны түүх хурцадна даа…үндсэрхэг үзэл дэврээгээд байгаа хасагууд анхаараарай та нарыг бид харж байгаа шүү, мөрөөрөө байгаа бусад хасагтаа гай дуудаад юу хийхэв!!!

mongolhvv (June 30, 2015 10:05:26 pm )

ene muu hasag hudalaa burj bnaa, kazakuud hezee ch uls bolj negdej baigaagui ee. dandaa 3 juz bolj dotoroo naiman keried merkid argani jalair kipchak adai geh met obog aimag baisaar orosiin haant ulsd negdsen dee. vrgelj kaisak-kirgez gej baigaad 1936 ond l kazak gej nerlesen tvvhtei dee. kazakuud nursultan nazarbaebiin daraa yah ni todorhoigui bna. kazakstand 120 garui vndesten bii uchir vndesten hoorondiin zorchil ni zobhon oros heleer yrij bui tul gaigui bgaa ch kazakuud svvliin ved ih vndeshereg bolj busad vndesteniig daramtalj bui neg odor l teseren dee.kazakstan bol eb negdelgui olon vndestenii ulsaa..

dorjinyam (June 30, 2015 10:25:14 pm )

Yasan ch kazaht durgui deerelhuu humuus ve? Jaahan deer garahaar n ataarhaj uheh nee. Bid oiroltsoo l soyoltoi jiriin ard tumen, Neg l ih omogtoi humuus baih yum da, yund hurgeh bol. Bidniig geh huniig bugdiig hardaj serdene, tegsen mortoo oor hoorondoo bas jiiltsene, tegeed gantsaardan suuna, iim l humuus boljee. Emgenel.

Huuchinhuu (July 01, 2015 3:12:59 am )

Udahgui mohoh gej baigaa undecten iim bnaaa

arslan (July 01, 2015 12:43:43 am )

Үнэн сонины Силам гэгч одоо түүхч, эрдэмтэн гэгдээд нэрээ хүртэл сольж Ислам болгоод тууж явах юм. Зөнөөд бүр хэлэх гээд байгаа юм нь ч ойлгогдохоо байж. Зайлуул, дурнаас цаашгүй болжээ.

zochinbek (July 01, 2015 12:47:20 am )

uneheer tuuhee sain meddeg tuuh sain unshdag hun bol ISLAM GUAI BICHEJ BAIGAA BICH KAZAKIIN TOR ULS TEGJ ORSHIN TOGTNOJ BAISNIIG MEDNE

zochinbek (July 01, 2015 12:50:41 am )

KAZAKUUDAAS IH AIH YUMAA HEREGGUIDEE HUJAA NARAAS …………

Anchin (July 01, 2015 3:09:16 am )

YHERYYDEER ..Mohgoluudaa gej…..Mohgol yagaaad hugjihgui baigaa n deerh olon sanaanuud haruulaad bnaa.TUN ch sain bichjee.Mongold helmeguuleltees dandaa arhichin shaligiin uldeesnees iim uhamsargui uym oilgohgui uheruud n uldsenii tod haruullaa.X Islam guai tun saihan zowoor oilgogtohoor bichjee.Uhaantanguud Mongold yagu dutaad baigaag haraw uu?BI mongol bish mortloo oilgood bnaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

Huuchinhuu (July 01, 2015 3:10:06 am )

Anonymous (July 01, 2015 3:58:12 am )

МОНГОЛ УЛСИЙНХАА НУТГААС ОЛДСОН ЭРТНИЙ 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ОЛДВОРУУДЫГ АНХААРАЛТАЙ СОНИРХДОГ БОЛЛОО,ХАЧИРХАЛТАЙ НЬ ТЭР ҮЕИЙН ХЭЭ УГАЛЗ,ХУВЬЦАС,БҮРГЭД ШОНХРИЙН АН,ялангуяаЭМЭЭЛ ХӨГЖИМ ОВОГ УДМЫН ХЭЛХЭЭНЫ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЖ БУЙ ЗЭРЭГ НЬ МОНГОЛЫН ГЭХЭЭСЭЭ ИЛҮҮ КАЗАХУУДЫН АХУЙ СОЁЛТОЙ ТУНЧИГ АДИЛ БНА,БИДНИЙ ЖИНХЭНЭ МОНГОЛ СОЁЛ ХЭМЭЭН БАХАРХДАГ НӨГӨӨ АЛДАРТАЙ ДАРИГАНГА ХИЙЦИЙН МӨНГӨН ЭДЛЭЛ,ОДООГИЙН БОСОО ЭМЭЭЛ,БОСОО ЗАХТАЙ ДЭЭЛ ХАНТААЗ,ХӨӨРӨГ ДААЛЯН,ШАНЗ ХУУЧИР гх мэтийн ХӨГЖМҮҮД,АРСЛАН Ч ЮУМ ШИГ БЭЭЖИН ХАВ Ч ГЭМЭЭР ШАВАР БАРИМЛУУД.МӨН ТӨРИЙН ДАЛБААНД ЗАЛАРЧ БУЙ ЗАГАС( үнэндээ хятадийн ИН-ЯН гээч билэгдэл юм)бас ЛАНЗ ЕВЭН ХЭЭНҮҮД 14-15Р ЗУУНААС ӨМНӨХ АРХИОЛОГИЙНбаримт ОЛДВОРТ ОГТ БАЙДАГҮЙ НЬ УРМИЙГ МИНЬ ИХ ХУГаЛААД БНА,ТҮҮХИЙН ЯВЦАД МАНАЙ СОЁЛ ХУВИССАН БАЙЖ БОЛОХ Ч АНХДАГЧ ХЭЛБЭРЭЭ ТАНИХАА БАЙТЛАА ХЯТАД,МАНЖИЙН СОЁЛИЙГ ЯЛГАХ ТЭНХЭЭГҮЙ БОЛТЛОО ӨӨРИЙМШҮҮЛСЭН НЬ ,БИДНИЙГ ХЯТАД МАНЖУУД ГЕНИЙН БОЛОН СОЁЛИЙН НӨЛӨӨНДӨӨ ХЭТЭРХИЙ ОРУУЛЖДЭЭ ГЭСН ГУНИГТАЙ ДҮГНЭЛТЭНД ХҮРЭЭД БНА,,ЭРХЭМ ТА 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ЭРТНИЙ ОЛДВОРУУДЫГ ОДООГИЙН МОНГОЛ,МАНЖ,КАЗАХИЙН ҮНДЭСНИЙХ НЬ СОЁЛ АХУЙТАЙ НЬ ХАРЦУУЛААД ҮЗЭЭРЭЙ МАШ СОНИН ДҮГНЭЛТ ГАРНА
TUVDENMUNH 112.72.11.106 2015-04-10 17:11
МОНГОЛ УЛСИЙНХАА НУТГААС ОЛДСОН ЭРТНИЙ 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ОЛДВОРУУДЫГ АНХААРАЛТАЙ СОНИРХДОГ БОЛЛОО,ХАЧИРХАЛТАЙ НЬ ТЭР ҮЕИЙН ХЭЭ УГАЛЗ,ХУВЬЦАС,БҮРГЭД ШОНХРИЙН АН,ялангуяаЭМЭЭЛ ХӨГЖИМ ОВОГ УДМЫН ХЭЛХЭЭНЫ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЖ БУЙ ЗЭРЭГ НЬ МОНГОЛЫН ГЭХЭЭСЭЭ ИЛҮҮ КАЗАХУУДЫН АХУЙ СОЁЛТОЙ ТУНЧИГ АДИЛ БНА,БИДНИЙ ЖИНХЭНЭ МОНГОЛ СОЁЛ ХЭМЭЭН БАХАРХДАГ НӨГӨӨ АЛДАРТАЙ ДАРИГАНГА ХИЙЦИЙН МӨНГӨН ЭДЛЭЛ,ОДООГИЙН БОСОО ЭМЭЭЛ,БОСОО ЗАХТАЙ ДЭЭЛ ХАНТААЗ,ХӨӨРӨГ ДААЛЯН,ШАНЗ ХУУЧИР гх мэтийн ХӨГЖМҮҮД,АРСЛАН Ч ЮУМ ШИГ БЭЭЖИН ХАВ Ч ГЭМЭЭР ШАВАР БАРИМЛУУД.МӨН ТӨРИЙН ДАЛБААНД ЗАЛАРЧ БУЙ ЗАГАС( үнэндээ хятадийн ИН-ЯН гээч билэгдэл юм)бас ЛАНЗ ЕВЭН ХЭЭНҮҮД 14-15Р ЗУУНААС ӨМНӨХ АРХИОЛОГИЙНбаримт ОЛДВОРТ ОГТ БАЙДАГҮЙ НЬ УРМИЙГ МИНЬ ИХ ХУГаЛААД БНА,ТҮҮХИЙН ЯВЦАД МАНАЙ СОЁЛ ХУВИССАН БАЙЖ БОЛОХ Ч АНХДАГЧ ХЭЛБЭРЭЭ ТАНИХАА БАЙТЛАА ХЯТАД,МАНЖИЙН СОЁЛИЙГ ЯЛГАХ ТЭНХЭЭГҮЙ БОЛТЛОО ӨӨРИЙМШҮҮЛСЭН НЬ ,БИДНИЙГ ХЯТАД МАНЖУУД ГЕНИЙН БОЛОН СОЁЛИЙН НӨЛӨӨНДӨӨ ХЭТЭРХИЙ ОРУУЛЖДЭЭ ГЭСН ГУНИГТАЙ ДҮГНЭЛТЭНД ХҮРЭЭД БНА,,ЭРХЭМ ТА 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ЭРТНИЙ ОЛДВОРУУДЫГ ОДООГИЙН МОНГОЛ,МАНЖ,КАЗАХИЙН ҮНДЭСНИЙХ НЬ СОЁЛ АХУЙТАЙ НЬ ХАРЦУУЛААД ҮЗЭЭРЭЙ МАШ СОНИН ДҮГНЭЛТ ГАРНА
TUVDENMUNH 112.72.11.106 2015-04-10 17:11
МОНГОЛ УЛСИЙНХАА НУТГААС ОЛДСОН ЭРТНИЙ 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ОЛДВОРУУДЫГ АНХААРАЛТАЙ СОНИРХДОГ БОЛЛОО,ХАЧИРХАЛТАЙ НЬ ТЭР ҮЕИЙН ХЭЭ УГАЛЗ,ХУВЬЦАС,БҮРГЭД ШОНХРИЙН АН,ялангуяаЭМЭЭЛ ХӨГЖИМ ОВОГ УДМЫН ХЭЛХЭЭНЫ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЖ БУЙ ЗЭРЭГ НЬ МОНГОЛЫН ГЭХЭЭСЭЭ ИЛҮҮ КАЗАХУУДЫН АХУЙ СОЁЛТОЙ ТУНЧИГ АДИЛ БНА,БИДНИЙ ЖИНХЭНЭ МОНГОЛ СОЁЛ ХЭМЭЭН БАХАРХДАГ НӨГӨӨ АЛДАРТАЙ ДАРИГАНГА ХИЙЦИЙН МӨНГӨН ЭДЛЭЛ,ОДООГИЙН БОСОО ЭМЭЭЛ,БОСОО ЗАХТАЙ ДЭЭЛ ХАНТААЗ,ХӨӨРӨГ ДААЛЯН,ШАНЗ ХУУЧИР гх мэтийн ХӨГЖМҮҮД,АРСЛАН Ч ЮУМ ШИГ БЭЭЖИН ХАВ Ч ГЭМЭЭР ШАВАР БАРИМЛУУД.МӨН ТӨРИЙН ДАЛБААНД ЗАЛАРЧ БУЙ ЗАГАС( үнэндээ хятадийн ИН-ЯН гээч билэгдэл юм)бас ЛАНЗ ЕВЭН ХЭЭНҮҮД 14-15Р ЗУУНААС ӨМНӨХ АРХИОЛОГИЙНбаримт ОЛДВОРТ ОГТ БАЙДАГҮЙ НЬ УРМИЙГ МИНЬ ИХ ХУГаЛААД БНА,ТҮҮХИЙН ЯВЦАД МАНАЙ СОЁЛ ХУВИССАН БАЙЖ БОЛОХ Ч АНХДАГЧ ХЭЛБЭРЭЭ ТАНИХАА БАЙТЛАА ХЯТАД,МАНЖИЙН СОЁЛИЙГ ЯЛГАХ ТЭНХЭЭГҮЙ БОЛТЛОО ӨӨРИЙМШҮҮЛСЭН НЬ ,БИДНИЙГ ХЯТАД МАНЖУУД ГЕНИЙН БОЛОН СОЁЛИЙН НӨЛӨӨНДӨӨ ХЭТЭРХИЙ ОРУУЛЖДЭЭ ГЭСН ГУНИГТАЙ ДҮГНЭЛТЭНД ХҮРЭЭД БНА,,ЭРХЭМ ТА 14-р ЗУУНААС ӨМНӨХ ЭРТНИЙ ОЛДВОРУУДЫГ ОДООГИЙН МОНГОЛ,МАНЖ,КАЗАХИЙН ҮНДЭСНИЙХ НЬ СОЁЛ АХУЙТАЙ НЬ ХАРЦУУЛААД ҮЗЭЭРЭЙ МАШ СОНИН ДҮГНЭЛТ ГАРНА
kazakh 202.179.11.178 2015-04-10 01:13
mongolchuud iim baidag bolkhoor l hogjihgui bgaa shte ikh ataarkhuu soyolgui.ter kazakhstan ulsad ochnoon ulsuud bagtaj ewteu=i amidrj bhd mongol ulsad gantsaimgt bga hedhen kazakh tumniig min barij ideh gd ta nar zuger mai shvv!!!mongoliin uls tor ter chigtei awilach hahuulch nar bhd uhsenii chin hogjih harinch sonoh bailgui.chaddgim bol kazakstantai zeregtei alhaaraai .ene nasanda bi law olj harahgui !!!
Khovdiin Oird mongol 202.70.36.182 2015-04-09 11:52
Ene uls eh orniihoo tuluu yu ch hiij uzeegui bas yu ch hiij chadah ch ugui yumnuud ydarsan undesnii uzel gargadag yum. Ed nar l Mongol ulsiig muhuunu shuu, uud tatna gej baih ch ugui. Undsen huulia unsh, undesnii ev negdlee erhemle. kazakuud bidnii oiriin turul undesten. Ted muu bol bid bur muu, gehdee ted uursdiiguu yamr gedgee delhiid haruulaad baigaa, harein bid?! Ter soliotoi undesnii uzeltnuudiig harin mnii eh orniig sunuuhuus n umnu zaluultsgaaya.
Зочин 202.179.11.122 2015-04-09 11:17
Хасагуудын 70 хувь нь C3 гентэй. Энэ C3 тай хүмүүсийг дангаар нь авч үзвэл тэдний 3 хан хувь нь прото гентэй /эртний C3 гентэй/. Монголчуудын 64 хувь C3 гентэй. Энэ 64 хувийг дангаар нь авч үзвэл тэдний 99 хувь нь прото гентэй. Иймд бидний цөөхөн монголчууд нь өдгөөгийн хасагуудын төрсөн эцэг мөнөөсөө мөн бүлгээ. Зогсохгүй эртниий суут байлдан дагуулагчдын үр сад гэдгийг үүнээс өөрөөр хэрхэн батлах.
Зочин 202.179.11.122 2015-04-09 11:01
Бас хасагууд нь өөрсдийнхөө өвөг дээдсээ мэддэггүй. Тэдэнд өвөг дээдэс байхгүй. Нууц товчоонд дурдагсан овог аймгууд тодороос Бодончар богдоос үүсээгүй, өөрөөр хэлбэл гарал үүсэл нь тэмдэглэгдээгүй Хэрэйд, Найман, Онгууд зэрэг хэдэн аймгийг бидний өвөг дээдэс гэж шаадаг. Үнэндээ тэд нь монгол угсаатай, монгол хэлтэй, монгол соёлтой аймгууд байсан нь улам бүр тодорч байна. Хамгийн сүүлд генетикийн шинжлэлээр тодров. Учир нь тэд С3 гентэй буюу монгол цустай хүмүүс байж. Ингэж л хасагуудын ижил төстэй нэрэнд эзэн суудаг балиар нь зан илэрч тэднийг чухам хэн гэдгийг улам бүр илчлэх нь хасагуудыг даажигнаж бгаа гэлтэй. Хуурамч байна гэдэг ийм л даажинтай болой, эртний болохыг хүсвэл эхлээд ЗАНГАРАГ гэж чухам эр хүнээ оршидог эрхэм нэгэн чанар байдаг юм, үүнийг сур “шинэхэн” хасагуудаа…
Зочин 202.179.11.122 2015-04-09 10:52
Манай улсын хасагууд бол Ховдын хасагууд. Тэд өөрсдөө албан ёсоор Богд хаанд хүсэлт гаргаж түүний зөвшөөрлөөр монголд сууршсан хүмүүс. Харин Баянөлгийн хасагууд бол цэвэр Шинжааны хасагууд бөгөөд тэд хилийн цэргийг татан буулгасан чөлөөнд,ердөө 60 аадхан жилийн өмнө хулгайгаар орж ирсэн дүрвэгч нар. Иймд тэд нь албан ёсоор монголын иргэн байх эрхгүй хүмүүс юм. Буцаагаад хөөж гаргаад Си даргад хүлээлгээд өгчихөд буруудах зүйл байхгүй. Учир нь Шинжаан бол тэдний унаган нутаг бүлгээ. Ийм л хүмүүсийг харьяандаа суулгаж ямар ч ялгаварлалгүй хандаж буй монгол түмэндээ ийн хандваас та нар сайнаа үзэхгүй нь зэрэгцээ өөрсдийнхөө нохой занг тодлох болой..
Зочин 202.179.11.122 2015-04-09 10:43
Хасагууд бол үндэстэн биш. Энэ тэндэхийн хулчгар хулгайч нарын бөөгнөрөл. Тэдэнд үндэстний гэх юм юу ч байхгүй. Нарын баяр л гэнэ. Энэ бол хасаг үндэстний баяр биш, шашины баяр. Хасагууд тийм л эртний үндэстэн юм бол тэдэнд үндэсний баяр байх ёстой. Манай наадам шиг. Хасагууд Нарны баярыг тэмдэглэх нь байтугай мэддэгчгүй байсан. 20 хүрэхгүй жилийн өмнөөс л яаж үндэсний баяргүй байх билээ гээд Нарын баярыг тэмдэглэж эхэлсэн хэрэг. Үүгээрээ дандаа бусдаас зугатааж, дөмөгхөн эр чангахан унгачихад л зүрх нь зогсох шахаад уулын мухарт очоод шигдчихдэг хулчгар хүмүүс байснаа баталж бгаа юм. Бас тэр ямаа тасдаж алдаг наадгай байна. Үүгээрээ бас л аймхай хулчгар хулгайч нар явснаа баталж бгаа юм. Хүчтэнд дийлдсэн уураа хөөрхий ямаанд гаргаж түүнийг тасдаж алж бгаа юм. Энэ нь яваандаа наадгай маягийн юм болчихгүй юу. Ер нь тэгээд хамгийн аз заяагүй хүмүүс байсан шүү дээ. Үүнийгээ бас л Хасагстан улс бий болсны дараах хөлгүй хөөрөөрөө баталж бгаа юм. Өмнө нь агуу явсан бол ингэж хөөрцөглөхгүй
Зочин 37.150.163.180 2015-04-09 01:48
mongolchuud tanar yuch hij chatahgui shuu tom tom yarhaas ur yuch medehgui tanar mongol uls bol yawah 2 jil l uldsen e medej bnu
Зочин 202.179.11.122 2015-04-08 23:59
Хасаг улс бол ирээдүйн хойд солонгос, барууны орнуудын тоглоомын улс болно. укриан шиг. Хасагууд бол энэ дэлхийн хамгийн хулчгар хүмүүс. Харин хүүхэд эмэгтэйчүүдэд эр бяраа сайн гаргадаг гэж бгаа. Хасагууд нээх муухай ярина, яг хахаж үхэж бгаа хүн шиг. Хасаг хүүхэн бүгдээрээ хулмастай. Малын хоолойг хэрчиж алдаг бузар яргачид.
Зочин 202.179.11.122 2015-04-08 23:16
Хасаг
Зочин 27.123.214.122 2015-04-08 00:28
Назарбаев мундаг мундаг хүн шүү
hahaha 112.72.11.108 2015-04-07 20:58
huhduudee gej hol tsetgej baigaa tom tom tolgoitnuud hehehe. amia argatsaatsgaagachee
MANAIHAAN!!! 183.81.169.24 2015-04-07 18:19
Bid iim soilgui gejuu ichee ch, Kazakstan ulsad 40 orchim undesten bagtad ev nairtai neg ailiin huhed chige amdirj ingej delhiid gaihulj hugjij baihad BID ENE GANTSGAN BAIAN-ULGICHUDIIG UZEN YADAJ BAIHAD huntei mal chigee handaj baihad yaj soiltoi bj hugjihude :/
зочин 212.96.75.92 2015-04-07 18:13
За миний хэдэн монголчууд айлын хуухдууд эвтэй найртай болхоороо хурдан хогждиг гэдгийг энэ какзакстаанаас харж болноо нэгт.хоерт бид оорсдоо юу ч хиихгуй хэрнээ хэдэн дээр суугаа улсуудаа доромжлоод байх хэрэггуй л болуу гуравт монголын энэ том газарт одоо хужаанар дуурч эхэлсэн. Казакстан шиг казакуудаа татаж авсан шиг .өвөр монголд байгаа монголуудаа татаж авах хэрэгтэй. Угуй бол хужаагаас салах тиим ч амар биш болуу. Өөр тодроо эвтэй байж л урагшлах болно казакстанд 128 ундэстэн амьдардаг тэд бугд назарбаевыг хундэлдэг айдаг.тийм тулдаа казакстан одоо орсын дараах баян улсын нэг зарим талаараа орсоосч илуу хогжсон орон хажууд нь байгаа киргизстан узбекстан таджикстан туркмен украйн беларус бугд одоо казакстааны бодлогыг оортоо явуулж эхэлсэн манайд гадны сайныг авхаас муугийн харах атаа жөтөө нэг нэгээ доош татах хэт ундэсхрэг узэл газар авч эхэлсэн .одоо манайд еронхийлэгчийн засаглал нэг сайн хунии удирдамжийн дор нэгдэх хэрэгтэй цаг болжээ.одоо суугаа еронхийлэгч маань ямарч
Зочин 103.10.21.84 2015-04-07 00:37
hunii gazar nutag deer ueiin ued amidarch bj tsaanaa l neg buruu setgeltei udahgui 2 dahi kazakstan ulsiig mongoliin gazar nutagt bguulchihval gaihah hereggui l bhdaa mongolchuudaa mongolchuudad uusahgui ym bol ter nazarbaevruugaa toniltsgoovol taarna
Зочин 103.10.21.84 2015-04-07 00:30
kazakuudiin tuuh mash bogino 16.17r zuun havtsaa ene tendehiin hulgaich deeremchin ereever huraavar humuusees burdej shine undesten bii bolgoj tedniigee neg heleeree yarihiig oor undestentei urag barildahgui bh hatuu tangarag taviulj allah tengert morguuleed elsuulj avdag bsan ym shig bgaa ymdaa
Зочин 103.10.21.84 2015-04-07 00:24
mongol manjiin erhend bsnaas hujaagiin erhend hezeech bgaagui hujaa l jinhen utgaaraa manjuudad darluulj yavsan manj guren mohson chin mongoliig oorsdiinhoo geed moroodchihson mongolchuud hujaag ezelj daralj choloolj yavsan hujaa nariig ene eronhiilogch l ih harj uzej hamgaalj bgaa arggui hamaatanguud ni bolhoor ter bizdee
kazakh 203.194.114.146 2015-04-06 21:57
neg negnee uzen yadaj bsnaas ireeduid yu hiih talaar yaaj uls orno hugjuuleh talaar yum bodoh tsag irseen bi hichneen kazakh bsnch mongoliin gazar shoroond turj togloj ussun eh oronch zaluu ..ard tumnii amidral ulam doroitsoor bna bidend sn udirdagch heregtei tsag n bolj nazarbaeb shig darnaguilagch bj chaddag hiij chaddag amlasnaa bieluuldeg hun l heregtei !!!
Galt-Od 203.194.114.146 2015-04-06 21:51
kazakuud ih l hudulmurch humuus.bayan ulgiid hubi hunii hugjil ter 2dabhar house geel er n hudulmurch humuus gedeg n ilt bna.zamda ter gobi altai bayanhongor joohn taaruhan sanagdsan..nazarbaeb n hubid hiidgee giitsen hun manaid iim l hun heregtei bgamda/
Зочин 203.194.118.49 2015-04-06 21:03
Казахстаны ЭЗ нилээд хүндэрсэн бололтой. Тэнгэ-нийхээ ханшийг хүчээр барьж бгад хааяа огцом өсгөдөг бололтой юм бн.
Зочин 112.72.13.7 2015-04-06 11:38
Hurgeniihn bichsen nomon deer hamag muu muuhaig n bichsen bsan austriad orognoj baihda deer medeeger duujilj uhsen oldloo gej bsan ene nohriin l hiisen ajil da
Зочин 182.160.6.133 2015-04-06 04:23
Монгол ч яг бас биш юм аа. Турк язгуурын хэлтэй улс. Алтайн нуруу давж орж ирж Урайнхайчуудын нутгийг булаан суусан Турк угсааны нүүдэлчид. Чингис хаан Казах байсан л гэнэ, Өэлүн Үжин Казах байсан л гэнэ их хуцацгаана аа наадуул чинь. Баян-Өлгийд очихоор бүх юм нь Казахаар бичээстэй, сонин радио хүртэл Казахаар. Эх орондоо байж хүний нутагт очиж байгаа юм шиг л санагддаг. Муусайнуудыг одоо нэг их давраамааргүй л байгаан, Монголоор ярьж чадахгүй бол Монгол Улсын иргэн байгаад яадаг юм бэ ер нь, хөөгөөд тэр Казахстан руу нь явуулах хэрэгтэй.
mongol hvn 95.208.248.22 2015-04-06 03:39
minii heliig zasaad bga hvn comnoos ordog bha te utasnaas vseg ni ingej soligdoj daragddagiig meddeggvi kkkkk bas ter door neg hujaa ih hutsaj bna hujaa nar l mongold ilvvdeed bndaa!!! kazak hvmvvs bol mongoliin maani neg heseg shvvdee yundaa margaldiimdee
Зочин 103.26.195.44 2015-04-06 03:17
Би Баян Өлгийд очиж үзсэн яг л жирийн хөдөөний айлд орж байгаа юм шиг л байсан. Мэдээж өөрсдийнх нь ёс заншлаараа дайлж, хүндэлж байсан ч тэгж нүд үзүүрлээгүй санагдахын. Харин монгол хэлээр муу ярьдаг, зарим нь бүр мэдэхгүй байсан нь жаахан харамсалтай санагдсан. Гэхдээ бас өмөөрөхөд казак иргэдийн хэлний асуудал бас л хөндөгдөж байгаа асуудал байх. Тэд төрөлх хэлээ авж үлдэж гэж тэгдэг биз. Би казакстаны элчин сайдын яамны хүмүүстэй хамт семинарт суусан тэд нарын нэг нь ч казакаар ярьдаггүй хоорондоо дандаа оросоор ярьдаг нь сонин санагдсан. Би бараг сар гаруй хамт байхад тэдний нэрнээс өөр казак үг сонсоогүй.
Зочин 103.26.195.44 2015-04-06 03:01
Бид нар ийм байж яаж улс орноо хөгжүүлнэ дээ. Уг нь нэг улсын нутаг дэвсгэр дээр л бүгд байдаг баймаар юм. Сэтгэл нь гадагшаа энэ улсаас зайлж л байвал сайхан амьдрах юм шиг. Энэ гай болсон жалга довны үзлээсээ болж тэгтлээ үзэн ядаад байгаа хужаа нартаа 200 жил дарлуулчаад одоо дахиад хужаа нартаа дарлуулах гээд байгаа юм уу хаашаа юм. Америк гэхэд өөрийн гэсэн үндэстэн байхгүй, Орос бас л олон үндэстний улс тэр доор бичсэнээр бол энэ яриад байгаа казакстан ч гэсэн олон үндэстэнтэй бололтой ер нь аливаа улс орнууд дан ганц үндэстэнээс тогтдоггүй байх бүгд олон үндэстэн холилдон оршдог байх, эдгээр улсуудад ийм сэтгэлгээ байхгүй өөрийн амьдарч буй улс орноо гэсэн сэтгэлтэй болоод л хөгжөөд байгаа байлгүй дээ. Одоо манайхан энэ худлаа эх оронч гэх нацист үзлээсээ салмаар юм. Бид цөөхүүлээ болохоор хүчээр биш ухаанаараа л дийлэх ёстой. Хэдэн хужаа зодоод эх орон хөгждөг бол хөгжихөөрөө л боллоо. Худлаа халх, казак нтр гэж цээжээ дэлдэж байхаар Монгол улсынхаа төлөө ямар нэг юм хиймээр юм
Зочин 182.160.6.133 2015-04-06 00:49
Назарбаевыг тэтгэвэрт гарахаар нь Монголд авчирч ерөнхийлөгч болгох юм хуна.
Казах залуу 103.10.22.164 2015-04-06 00:30
сайн яваа нэгнийг хараад атаархахаа болих хэрэгтэй. ойроын 20 жилд Монголд Назарбаев шиг хүн гарч ирэхгүй байх гэхээс би лав айдаг. Одоо ганц найдвар Баттулга гэж би хувьдаа боддог.
Казах залуу 103.10.22.164 2015-04-06 00:28
зарим нэг нь үнэхээр тархины гүн тураалд оржээ. сэтгэл зүрх нь атаа хорсол, атаархал, үзэн ядалт. ийм иргэдээр дүүрсэн монгол улс яаж хөгжих юм бэ, үнэхээр харамсалтай. монголын хэдэн казахуудыг цагаач гэх шиг, цэвэр цустай монголын нэг аймаг солонгост хар ажил хийж боолчлогдож, бас нэг аймаг аймаг байхдаа гайгүй толгойтой сэхээтнүүд нь энд тэндгүй тарж бутарсан. монголд хөншин настан, өвчтэй зовлонтой, хүүхэд, хөгжлийн бэрхшээлтэй, залхуу мулгуу, хүн чанараа гээсэн, арай гайгүй нь авилгачин зэрэг давамгайлжэээ. ийм байхад яаж хөгжих юм бэ, Ядаж Назарбаев шиг болдугүй юмаа гэхэд гайгүй аваад явчих нэг нь ч ерөнхийлөгч болчихгүй юм.
Зочин 27.123.214.121 2015-04-06 00:27
Ene doorxi bol xarin gudiggui saixan xasag juldaasiin ug baina. Chi zøv yarij baina. Ondoo yag kazak xun bichsen ni xovor baina. Ixenx ni xyatadiin sh e e snuud kazakiin durd togloj iljig shig orilson baina. Yas xayax gej baigaa uxaantai yum bolov uu. Gevch iljig gedeg amitnii duu daanch xorlood tanigdax yum zailuul.
Зочин 103.229.122.27 2015-04-05 21:03
Bi baidgal neg mgliin kazakh irgen……. kazakhuud bayanolgiig salgaad kazakhstan ruu niiluuleh k yum gwne… ehkeed gazwr nutgiin bairlaliig harldaa yaj niilhiin teed hen salgah geed,ch bgaan yamar ch hregteiin. Bayan olgiin zarim neg amnii shalian arilaagui batsaanuud moroodjil baig… ugaasaa tsus oirtood irheer huuhduud ni *** bolj btaan shinj….. ugaasaa tanitsad ger bulee yariad ehelmegts zaaval neg talaaraa hamaatan baih jishenii…. kazakhuud kazakhuudtaigaa…. tiimdee ch bi hezee ch kazakh huntei gerlehgui *** huuhed osgoh husel alga…. undeserheg uzel chotgor shulam ruugaa tonilog…. mglchuudiin huvid muulj uzen yadaj ama biluudej suuhaar surgamj ulger duurialal avaa hiihiig bodol doo ene baidlaaraa suirleesgdee ene torson nutag maani… yzej yadaad ***ursaglaa geed ta nar uhaantai bolchihgui busad uls ta nariin door hezee ch orohgui harin ch tenegiig chin bahdaad shoolood bna shd…. mongolchuudiig bardam uls gej bodsiimsan… getel yag alialagch shig l bna shd.
zochin 180.235.187.57 2015-04-05 17:59
mongolin tembuug orosuud ulaan tariaagaar emchilsen odoo dahin yihsele gej TB eer yiaarsan za
zochin 180.235.187.57 2015-04-05 17:59
mongolin tembuug orosuud ulaan tariaagaar emchilsen odoo dahin yihsele gej TB eer yiaarsan za
bold 180.235.187.57 2015-04-05 17:50
mongold iim humuus oyiuni homsdoltoi humuus yih baih tusam hugjil baihgui shuu oyirin 100 jild
bold 180.235.187.57 2015-04-05 17:50
mongold iim humuus oyiuni homsdoltoi humuus yih baih tusam hugjil baihgui shuu oyirin 100 jild
bol 180.235.187.57 2015-04-05 17:46
ter kazah huumuusin ner hundig gutaah gej TB9 hudal nebtruulge hiisen daaraan uuchlal guisan
bold 180.235.187.57 2015-04-05 17:40
mongold sain baina ter ni hoobor sain hune alchina,shorond hichehne,har amia bodson,amin hubia hichesen huunuusin dund baih tusam
bold 180.235.187.57 2015-04-05 17:40
mongold sain baina ter ni hoobor sain hune alchina,shorond hichehne,har amia bodson,amin hubia hichesen huunuusin dund baih tusam
Зочин 182.160.34.32 2015-04-05 17:39
say neg kazak huuhen mongol hunii huuhed geed hog deer tursun uree haysan baigaa umdaa. Muusain gulugnuud. Mongolchuud hujaa nart durgui gehdee l hujaagiin huuhed gej mongol eh hun huuhdee hayhgui dee. Eniig l bodson chin buur golnoosoo kazakuudad durgui hureed baigaa um daa. oroh orongui oochih ayagui baihd ni gertee oruulaa bizdee bid nar. ta nar uzen yadan mongold baih shaardlagagui nutag ruugaa yvaachee
bold 180.235.187.57 2015-04-05 17:24
muu sain mongolshuud yiaamar ih ataarhuu,ataa juutui, huumuus be ta nar sain huumuusiig darj usatgadag Enhbaiar erunhilugchig yiaalaa shee baa sogt arhi uuj hun *** ereend ochij bie unel tursun ohino *** idej uu eh oron ard tumene deeremd gazar nutagiin bayilagig gadnihantai hubaaj id ofshoor danstai bol mongol yiml baina bugsni tembuu tolgoind garsan nobshnuud harmani hulgai saagaan zahtani hulgai mongol duuren oron suusani bunkrin ard shee gemgui negnigee shoorond hii
30 nastai ergtei hvn 112.72.13.241 2015-04-05 14:40
Vnen jvv!
mgl 103.23.51.2 2015-04-05 14:28
монгол улс латин үсэгт шилжчээгүй байлтай үг үсгийн алдаатай бичдэг нөхдүүд алдаагаа нуух гэж латинаар бичдэг юмуу хахаха
Зочин 103.10.22.242 2015-04-05 14:22
manai uls toriin darga nar ene hunees doloon doroo
Зочин 121.115.112.46 2015-04-05 13:46
Nom unshij chadaxgui,xol yum nud tailagui xiirxuu ex oronchid ix bolj de…kkk.ex orniixo tuluu yuch xiij bgagui, bas yuch xiij chadaxgui uimnud bj ix yum bichix yum za zailuul….
freedom 180.149.78.20 2015-04-05 12:39
Hvmvvsee ta nar oyunii doroiltoi uymuu. Mongol ulsiin tvvher olon jiliin nuhurlul kazakuud bdag.3 saya irgentei mongol ulsaas kazakchuud yabaad ugwul Ukrain shig l uym bolon.hvnii too ih tusamaa uls oron hvchtei bdag bolohoos .hudalaa vndeserheg vzeltei boloh gej bitgii yadaachee ternii orond mongoliin tøløø yamar negen zvil hiigeechee gej urailmaar bn.
монгол 202.179.15.85 2015-04-05 11:54
назарбаеваас газрын түрээсээ авч эдийн засагаа дэмжихээс
Зочин 182.160.4.173 2015-04-05 11:52
монголд төр нь сул,дорой,бодлого үгүй намууд нь хагралтай ,ард түмэн нь мөнгө үгүй ,ядуу
Girl 24.207.57.167 2015-04-05 08:42
yamar saindaa bi mongoloos irsen geheer gadniihan shuud l hyatadiin neg muj gej boddog
Girl 24.207.57.167 2015-04-05 08:42
https://joegabriel07.wordpress.com/work-samples-2/how-mongolia-got-away/
Girl 24.207.57.167 2015-04-05 08:41
Angli heltei hun bval eniig unshaarai
Зочин 122.201.22.58 2015-04-05 08:13
тоталитари дэглэмээ гэж
Монгол 49.0.158.20 2015-04-05 03:09
Хасгуудаа та нар хүний газар нутагт ингэж байхаар тэр хөгжилтэй стаанруугаа явчихаач дээ, үнэндээ та нарыг тэндхийн ахан дүү нар чинь Монголоос ирсэн МАМБЕТУУД гээд ад шоо үзээд хуга гадуурхаж гөлөг болгодог юм байнлээ ш дээ, Монголчууд танарыг харин ч их даврааж байгаа шүү , бага давраарай,, Хасаг ХҮН Монгол айлд хонохоороо шөнө унтдагүй гэж байгаамдаа, сүрхий байгаа биз,, Монголчууд та нарт муу санадаггүй л байх шүү хэзээнээсээ, өвгөдийнхөө үгийг сайн сонс жулдрайнуудаа
xaxaxax 103.10.23.120 2015-04-05 02:27
*** bogsnuud yumdaa hereldhees oor ajil baidaggui yumuu hashii yum hen 1 chamaas iluu gedgiid chi ooroo medej baival tuuntei baritsaad hereggui tuunees suraltsah heregtei shuuuu Manaa mongol 1 l odor mandana ter ued naad kazakstan buriad ovor mongol shinjan halimag tuva bid nart dagaar oroh bolno ter ued hytduud min taanar amiaa avarch boloh 1 l arga bn xaxaxax TUVD d dagaar orooroi gej erooy harj baigaarai
Xujaa er 95.59.210.23 2015-04-05 00:26
Mongol gej baixgui shuu . Manai xujaagiin neg muuj medev uu . Iund margaad baigaa ium bee. Chadax ium bol Xiatad ruu bitgii ireech. Manai xujaagiin bogsiig dolooj uxchix gej baidag chdee. Dugraach maluud aa. Tegvel bogsoo ch doloolgoxoo bolino ch uu kkkkkkk…
Зочин 103.26.194.3 2015-04-05 00:16
Bitgio shaatsgaagd bai mowshnuuda ta nar bayan ulgiig vhsen ch daidsan ch awch chdhhvi yagad gewel ta nar sul dooroi yu hiij chdhgvi sheesnvvd uchiraas
Зочин 89.66.8.66 2015-04-05 00:05
SHAAJ BAINA DAA.
Зочин 114.40.81.101 2015-04-04 23:59
ene owgon unahad uls ni unah magadlal mash ondor.
0000 212.76.23.28 2015-04-04 23:59
Gamer bitgii solior
би 43.242.243.86 2015-04-04 23:31
манайд нээрээн нэг л хүчтэй хүн хэрэгтэй байна аа, назарбаев шиг 76 мануухай бол өөрсдөөө л баяжихаас өөр юм алга.
Mongol 27.123.214.124 2015-04-04 21:45
Jiriin negen mongol zaluugiin huvaari “AMAA HUMHI GAMER” cham shig zaluuchuud mongoliig hugjun devshuulj, taivan amidruulah bish. Harin yariad baigaa Arabiin huvisgaliin ornuud shig chn bolgodog yum.
Gamer 150.129.143.69 2015-04-04 20:36
BUH ISLAM ULSUUDIIN ADIL ARABIIN HUVISGALD ORJ ISIS-D HURTEL BURTGEGDEJ NEGDSEN ULS BOL KAZAKSTAN! BAYAN ULGIIG HURTEL ISIS ISLAMIIN ULS BOLGOH HUMUUSDEE!
Gamer 150.129.143.69 2015-04-04 20:33
ED NAR KAZAKUUDAD URGELCH TSAGAACH HUNII NUTAGT BGAA GEDGIIG UHAARUULAJ BH HEREGTEI SHU!! DAVRAAD BAYAN ULGIIG AVCH TUSDAA GARAH GEJ 2 UDAA OROLDSON TUUH BGAA!!! SAIN SANUULAH HEREGTEI SHUU MONGOLCHUUDAA!!!!
Gamer 150.129.143.69 2015-04-04 20:33
MONGOLD 2 UNDESTEN BDAG MONGOL KAZAK! HARIN KAZAKSTAND 14-S DEESH UNDESTEN BDAG TAJIK UZBEK TATAR TURKMEN NTR!! YAS YUMANDEERE TED MONGOLCHUUDAAS ILUU JALAG DOVNII UZELTEI NEG NEGNEE HAVCHIJ GADUURHAJ BAINGIIN URALTSAJ DOTOODIIN DAIN DEGDEHED OIRHON BDAG GAZAR! OROSUUD 80AAD OND OLON TSUMIIN TURSHILT HIIJ END TEND OLON TOSGON SUIRLIIN MAYGIIN UDAMSHILIIN UVCHNII UUR BOLSON GAZAR BOL KAZAKSTAN!!! TEGEED HEDHEN HOT NI KAZAK CH BISH OROSUUDIIN MEDLEER BDAG NEG L AGUU UNDESTEN GENE SHUU!!! TEGEED HARIACH KAZAKUUDA!!!
feeling lol 5.18.174.245 2015-04-04 20:29
zarim humuus, zuv l yum bodoj bichij bgm bn, ene humuusd bayarlaj bn, zarim n neere haha tarxinii turald orson garuud :)) , neg yum helehed BID BUGDEREE MONGOLCHUUD, neg negniigee yalgahaa bolitsgoo okay 😉 yag unendee gereesee garj uzeegui, hudlaa ene hagasguud gsn bodoltoi l neg yu ch hiij chadahgui, huurhii amitad l sorog comment bichdeg yum bilee dee , ZA zaluusaa amjilt
Зочин 27.123.214.115 2015-04-04 20:25
Mongol gedeg undesten bol ix xuleetstei bøgøød alivaa doromjlol, xet davraliig tesverlej chaddag ard tumen. Xarin neg teservel ex nutagt maani baigaa tagaach xyataduudiig, ene doorxi metiin yas xayagch erliiz xurliizuudtai ni xamt, nutaggui tsagaach xasguudiig ch bas xøøgøød gargaj chadax ard tumen shuu. Mongol gegch noirsoj baigaa xøx choniig sereex xereggui gej odoogoos 70 garan jiliin ømnø Chan Kai Shii xelj baisniig sanagtun.
USSR GRUNT 182.160.4.122 2015-04-04 19:14
MUUSSAIN MONGOL PIZDANUDA OROSIN DARANGUILALD BOOLCHLOGDOJ YAWSNA MEDEXGUI BAGA XUTSARAI TA NARTAI L ADILXAN KAZAKUD ORSIN XARYAND BSAN TEGTEL ODOO AZIN XAMGIN XUCHIRXEG ULSUDIN NEG BOLJ BNA TA NARIN ERLIIZ GED DUDLA GED BI ERLIIZ KAZAK BOLCHIXGUI ULUGCHINGUD MINE
di 188.175.141.92 2015-04-04 18:32
ene muu sain Huja nar bidnii dund orood yas hayaad tgd tsever mongoloo gesen setgeltei negniig dotroos ni horooj alaad uursduu turiin terguund garaad bga bolhoor odoo tur iim bga um
AGuu 112.72.13.115 2015-04-04 18:31
unheer gaihaltai hun shuu. 82.178.190.248 ydaj mongol-r zuw bicheech.
jura 103.10.21.7 2015-04-04 17:57
chi shn bichlee, ys yuman deer
mongoliin kazakuudad 82.178.190.248 2015-04-04 17:30
Gertee hariachee kazakuudaa!!!! Herelden uraldan muulan uilan minii eh oron mongold mini amidrah alba bnu ugui yu??? Hetsuu uedee ami horogdoj amid garsan bga shu ta nar!!! Amid uldeh bolomjig chin mongol uls olgoson shu!!! Odoo gertei hari tsag ni bolj eh oron chin saihan bn!!! Hunii hool idej hunii gert amar amgalan amidarchaad nohoi shig hutsaldah chin yasan hun muutai ulsuud baidiinmuu???
kkkkkkk 185.57.75.103 2015-04-04 16:26
mundag hun shuu nazarbayev
zochin 202.179.29.29 2015-04-04 15:22
uneheer erunhiilugch gedeg hun iim l baimaar bna. manai zasgiin gazar, erunhiilugch ,erunhii said, ih hurliin darga nar neg l bishee
Egel irgen 71.23.24.128 2015-04-04 13:33
esvel zvgeer tus tusdaa tusgaar ulsuud bolchooch ene maygaaraa heden zuu huvaagdah shinjtei!!!
Egel irgen 71.23.24.128 2015-04-04 13:30
Odoo ene jalga,dovnii heruulee bolimoor yum. bi halh,ter kazak,ene urianhai geed l ene chini heddugeer zuun be gedgee sain oilgoj uhaaraad
Mongol 27.231.18.108 2015-04-04 13:25
tegeed eersdee yum guina egehgyi bol bas haraana erevdeltei yadarsan hymyyys
Mongol 27.231.18.108 2015-04-04 13:25
Amjilt byteeltei yavaa byhniig haraaj zyhne, yndestengeer doromjlono,
Mongol 27.231.18.108 2015-04-04 13:23
Mongolchuud mash erevdeltei ulsuud yum
jura 103.10.21.7 2015-04-04 13:18
kazakstan bol ondooshtee tysgaar togtnoson yls tsever tsystai erunhiilugchtei bolohoor hugjine shvvdee manaih yu bilee yg ymar ygsaa ni medegdehgvi erunhiilugchtei bizdee tsever tsysnii mongol haadtai bhad heden zyyn haadiin haad blaa. mongoliin kazak gej bi lav medehgvi manai nytagt bgaa tsagaachid bizdee
Egel irgen 71.23.24.128 2015-04-04 13:14
Er ni manai Mongolchuud zalhuu bnaa, buur surchihsam bololtoi, Odoo joohon uursduu yum hiij surna bgaa! Deerees gol n evtei baih heregtei . Hagaraldaad l bval suireh-n shinj shuu! Ungursun tuuhend hatuu surgamjuud bgaag martaj bolohgui!
jura 103.10.21.7 2015-04-04 13:14
eh oronch vzeltei mongol zaluus zondoo l bn daanch bolomj alga baruun nutagt syyrissan hen ni medegdehvi uls turchid idej yygaad dyysgalaa
jura 103.10.21.7 2015-04-04 13:12
myy kazakyyd gaarchee delhiigees zailairai
Зочин 103.9.88.18 2015-04-04 13:11
boon irliz pisdakuud omoorjinaaa
Зочин 103.9.88.18 2015-04-04 13:10
UDAM UGSAAGAARAA MALIIN HULGAICH NAR L IRSIISHDEE
USSR GRUNT 182.160.2.208 2015-04-04 12:53
Ta nart sain siaxan yawa ulsad ataarxaxas oor xiij chadax yum unendee baixgui uxer mongolchuudaa end bga commentin 50% n sorog utgatai bna ene n mongolchudin ten xagas n oyuni doroitold orjee gesen ug
USSR GRUNT 182.160.2.208 2015-04-04 12:51
Ene mun aguu xun shuu…Manaix xezee neg iim udirdagchtai bolox boloo
Зочин 182.160.33.109 2015-04-04 12:22
mongolchuud hen ch baisan ooroosoo jaahan iluu ywsan huniig hach ywsan muulj ywah yumdaa kkkk
… 86.21.164.43 2015-04-04 09:28
ene *** kazak chin tengee tengee geel tenegteed baih uym zygeer tugrug geel yarina bizdee hench oilgiishdee
SS 203.194.118.84 2015-04-04 01:39
Heden hovch uliach shurgaach urianhai naizuud maani baidag yum, yum l bol bid iim bdaltai bna tegmeer bna geed. Bayan-Ulgiid ajlaar hedentee ochson l doo ochood harahaar unendee manai ulgiin kazakuud hamaagui ajilsag tseverch sanagdsan. Tegeed bas hudlaa heden henheg uuruusuu busdiig uzej chadahaa baisan nazist gedeg ugiinhee ch utgiig ni oilgohgui eh oronch nertei mudaakuud l end tend muulj iluu dutuu yum bichij yavdag yum bilee dee. Bid hamtdaa hugjih bolnoo! Mongol oron mandan badartugai!
zaza 122.201.22.65 2015-04-03 23:41
kazakuud bidnees iluu bn xudlaa xutsaad bxgui xuleen zuvshuur mongolchuud denduu *** bn daa
Зочин 182.160.7.103 2015-04-03 23:13
gamer metiin yumnuud olon hunii dund ys haysan archaagui yum chamshig iim humuus…. enendee helehch ug alga
keke 202.21.106.115 2015-04-03 22:37
Мундаг Ерөнхийлөгч шүү. Манай Монголчууд хэзээ нэг ийм ерөнхийлөгчтэй болох юм болдоо…
Boliochee 109.107.211.153 2015-04-03 22:10
hasguud aa bayn olgiig kazaktai niiluulh geed oroldood uz sain sanaj nutagtaa gazar zaaj ogson bolhoos muu sanaad ogoogui shuu mongold baij chadahgui bol eh nutagruugaa yavtsgaa ovog etseg min naadhiigchin tsusaa ursgan baij hamgaalsiim!!! hervee oroldvol bid ch gesn hamgaalhad belen shuu
Зочин 112.72.13.248 2015-04-03 22:09
Ulgiid kazakhuudiin dund bj ooriin muugaasaa bolj hotsrogdoj osson heden hoorhiileltei amitadiin hutssniig toogood yah yum be dee kazakhuud min ee. Hutsaj l baig l daa. Ted yer ni amjihgui sh dee amaaraa hutsahaas naashgui doroi amitad. Ulgiigees hudlaa hov zoodog heden shalchignasan novshnuud ta nar sain yavahiig chin harnaa za yu!
ok 175.252.197.9 2015-04-03 21:55
Bi yer ni kazakuudad durgui huntei yer ni barag taarch baigaagui yum bnashv. End tend netees Kazakhuudiin talaar medeelel garahaar l heseg muulsan humuus baihiin. Kazakhstanruu neeree yawaad ugwul manaihan ulam l tsuurnu shuu dee huu yun oluulaa boloh. Yas tsus negtei esgii tuurgatan gantshan ahduu undestnee ingej muugaar helj bolohgui baihaa. Harin tusgaar uls bolood sain yawaad ni bayarlah heregtei baimaarsan. Nazarbaev mundag bainaa manaid iim leader hezee turuh yum boldoo huurhii. Neg l saihan burdag, gaduur zugaalsan luivarchin sdakuud garah yumaa neeree.
Gamer 150.129.143.69 2015-04-03 21:05
MAL TIJEEVEL AM TOSDONO HUN TEJEEVEL TOLGOI TSUSDANA GEDEG BAS HOINOOS IREED HOT MANAIH HOTOND OROOD HOLI MANAIH GEGCHEER BUGD KAZAKUUDAD TAARSAN UG YUMDAA… BAYAN ULGIID OCHOOD UZ MUUSAIN HALHUUD GEED UZEHGUI MUUHAI HARNA CHULUU SHIDNE!!! IIM ADGIIN LALUUDIIG BID TEJEEJ HICHNEEN JIL BUUTSILUVDUU! UDAHGUI URIANHAI NARIIN ULGII NUTGAA AVAH L BOLNO!!! MONGOLCHUUDIIG UZEHGUI BOL TER KAZAKSTAN AGUU LALIIN ULS RUUGAA YAVALDAA!!!!
from Austria 81.223.219.143 2015-04-03 20:22
Guiee, dooguur boon uur hilen Uzen yadalt, booj uheh gesen humuus bhaar chuham yu yaritsiin bol Mongoliin tuhai sorog ym yarisiin bodson chine yu wee! Zugeer l manai Turiin terguunuud ichej amidraach gj l heleh bna
zochin 103.26.194.125 2015-04-03 19:46
Uh uh muu pizdaanuud min ta nar yu ch hiij chadahgu bj bitii *** bgaara tiimee kazakhuud chadaj bn hiij bn tiim bolohoor l ta nar uzen yaddag bizdee.. Udahgui b.ulgii kazakhstandi hariaa bolno harin ta nar hujaa naryn bool bolno ta nar tegj hel amaar doromjilj ooriigoo baatar shig tosooldog ulsuud bizdee.. Yag hun chanartai ym bol neg negee hundetgej sur muu malnuud min..ezen chinggis haan buh ulsaa negtgej tom uls bayguulah zorilgotoi bsn harin ta nar yuiin neg negee hooj yalgaj, tiim uchraas l tanai ene mongol jin suireed bn za hiisen hunee uzen yadaj bish harin ter hiij chadaj bgaa humuusuudees surgamj awaad hiihee bod.. Gehdee buh mongolchuud gej olon niited handaj helj bgaa ug bish ene ym oilgodoggui sdaanuudda helie. Ta nar hujaa naryn bool bolj amidrana harin bid het hurdan hogjij bgaa kazakhstan gedeg ulsd haan shig amidrana uchir n bid ta nar shig hel amaar bish hiij hodolmorloj sursan ulsuud.. Ta natyn ter hel amaar doromjildog zan bid nart baihgui gej helmeer bn
Зочин 202.179.20.126 2015-04-03 18:24
mongol hvn – d helhed naad mongol helee zasaj uzegtun!
Зочин 185.57.73.130 2015-04-03 18:22
pizdaanud taanar yush hiij chadaxgui. bayn ulgii hazahuudyn nutag kazakstanruuu holboogdono tun utaggui
mongol hvn 95.208.248.149 2015-04-03 17:43
ali ochirbatiig eoronhiilogch bhad manai uls hogjij 3hleh bsiimdaa!!! Chingiss khaanii acedemiin Davaanyamguai toriig yaj zov avch yavah talaar nom bicheed ochirbat eoronhiilogchid ogson bga yum tegtel ochirbat ogt toohgvi haysan nomiig ni kazakhstanii eoronhiilogchid hvn ogsiim bnlee tegeed ter nomiig terbodologiig hergejvvlj chadsan uls odoo yamar bn manai mongol shig bgagaan aldaad orond oroogvi l bga bizdee? heregtei zov bodoltoi mongoloon gesen bodoj setgedeg jiriin hvneen ard tvmen songuuli bolohoor bie daagch yumuu? yum ogohgvi yumuu? yum bhgvi bj yun uls tord durtai yum ene eor ni yumtei hudalchaar ni duudaad tooj songohgvi bj hujaagiin mongoor ulsiin mongoor togolson taraasan hudlaa yarisan yumnuudiig songodog iim l ard irgedtei uls yaj hogjihiim be?!!! bvgd eh ornoon bodoh tsag bolood bnda mongolchuud mini
mongol hvn 95.208.248.149 2015-04-03 17:30
manai mongolchuud tened shvvde! yagaad gevel luivarchin hujaa nariig toriin tolgoid gargaad yag ulsaan zov avch yavah chadvartai zov bodlogotoi hvnee yumtai hudalchaar ni duuddag archaagvi irgedtei shde! ter ad vzeed muulaad bdag chingiss haanii acedemiin Davaanyam gedeg hvniig ene kazakhstanii eoronhiilog shvtej ter hvnii nomiig moriin hotolboroon bolgoj heregjvvlj bj hvnd veiig tuulsiimda bas odoo ch bnga Davaanyam guaig ulsdaan urij vzel bodloo huvaaltsdiim bnlee ene bol jinhene ulsiinhaa toloo bj chaddag eoronhiilogch hvndee! tehed elbegdorj yaj bn hudlaa yarij luivarchind doligonoj mongoliig hujaagar dvvrgej uul us gazar shoroog bohirduulj ustagaj bnda iim hudalch yumnii songuuliar taraadag hedhen tsaasiig ni avaad tolgoi deereen gargasan ard tvmen bid l hohirch bnda bidnii ireedvi yah boloo?
Зочин 203.194.113.199 2015-04-03 17:09
Энэ үхэр монгол гэдэг үгийг ямар агуу хүн нь оноод хэлцийм бэ.
2015 202.126.89.143 2015-04-03 17:06
*** you, when u in fire at hell, that time all muslims are celebrating your died at heaven. TEVCHIJ BAINA SHUUU HARAAL IDSEN TEVCHEERGUI, HYTADAAS AVAHUULAAD ALI ALI ULSAAR HAVITAJ ZAVAARCH UR UDMAA BUZARLAJ BAIGAA ULS BOL TA NAR! UDURT 1S IH BUZAR ERCHUUD EMEGTEICHUUDIIN MEDEE ENE TERUUGEER SDAAAAA, ENEN EHNEREE HUURSAN TER NUHRUUSUU SALSAN TER HUUHDEE ALSAN SDAAA EHLEED BIEEEE ZAS! DARAA N TURUU ZAS! UUR BARAGDAJ BAINA.
Зочин 112.72.13.252 2015-04-03 16:47
“Казахын эцэг” сүрхий юм ярьсан байна шүү. Манай улс юугаараа дутсым. Адилхан л өөдлөж дэвжихийн төлөө нийтээрээ тэмцэж зүтгэх хэрэгтэй ш дээ.
Зочин 182.160.42.236 2015-04-03 16:47
manai ulsad ene hynii chigchii hyryynii hemjeend hyreh uls torch baihgyi ni yneheer haramsmaar yumaa yag ene hezyy tsag yed byr l tenegteed bhiimaaa
Зочин 202.179.11.122 2015-04-03 16:32
Энэ лалын шашинт хасагыг Путин “азтай л хүн” гэж хэлсэн билээ. Хасагууд тийм овоо юм бол тусгаар тогтнолоо байлдаж олох чинь яасан юм. Чадахгүүшдээ лал хасагуудаа. Удахгүй Баян өлгийгөө авч шинжааны хасагуудыг шинжаан руу нь хасаж юяуулна
aa 202.179.11.202 2015-04-03 16:16
tegeed hezee avah u novshoo
J.Lkhagvaa 202.170.81.116 2015-04-03 16:09
Manaih uul uurhain orgil uyed olsonoo populism hiij taraagaad, hurehgui bolohoor deerees ni zeeleed uren taran hiicheed, hetsuu uyed undur huutei uruu darah geed zuderch baihad ene Kazakhstan-iig har…..
IRGEN 202.179.20.107 2015-04-03 16:09
bidend hamaagui he;leh ugee bid oorsdiin oyun uhanaar helnemz
Gamer 150.129.143.69 2015-04-03 16:02
BAYAN ULGIIGUU BID BUTSAAJ AVAH HEREGTEI. BIDEND MUSLIMUUD HEREGGUI!
fuck u 27.32.6.15 2015-04-03 15:44
who care
СҮҮЛД НЭМЭГДСЭН ЗАР

КОМПАНИ
Бидний тухай
Баннер байршуулах
Нууцлалын баталгаа
Холбоо барих
Үйлчилгээний нөхцөл
БУЛАН
Мэдээ
Зууч
Жиргээ
И-мэйл
Радио
Чаат
МАНАЙ САЙТ ТААЛАГДАЖ БАЙВАЛ LIKE ДАРААРАЙ

БИДНИЙГ ДАГААРАЙ

HOSTED BY

Хуний оронцогуудад зориулав! (July 01, 2015 8:30:16 am )

Назарбаевыг явахаар Казакстанд юу болохыг мэдэх хун бн уу

unen (July 01, 2015 10:53:06 am )

nazarbaev bol unexeeriin aguu xun,, unendee ter ooriigoo bish zobxon kazak gedeg undesten delxiid baidag yum gedegiig xaruulj chadsan xun,, adilxan nuudelchin uls bue buenee dord xiij daisan met uzbel bid buxen ustaj boloxoor baina gedegiig nazarbaev oilgoson baix,, mongold maani iim xun baibal saixan aa

Зөв (July 01, 2015 3:26:34 pm )

Исламын бичсэн нийтлэл дотор ямар ч танарын дургуйг хүргэхээр зүйл байхгүй байна шүү дээ. Монголчууд бид бодит үнэнийг хүлээж авч сурмаар байна .Танарт захихад Казахстан улс руу очихгүй юмаа гэхэд мэдээлэлийн хэрэгслүүдээр орж тэр улсын хөгжил дэвшилттэй танилцаач дээр нь Назарбаев бол МУ-ын эсрэг муу муухай зүйл хийгээгүй юм шүү.Казахстаны дотоод хэрэгт бүү оролц.Эхлээд МУ-аа хөгжүүлье!
Дараагийн хэлэх юм казахын ард түмний хэл соёлтой битгттий оролдооч.

Монголчууд (July 01, 2015 3:39:21 pm )

Казак гэж үндэстэн түүхэнд байгаагүй бөгөөд Монголчуудын байлдан дагуулаллын үед эзлэгдсэн дундад азийн улсуудын ээмэгтэйчүүд Монгол эрчүүдийн дундаас төрсөн эрлийзүүд яван явсаар казак гэдэг нэртэй шинэ үндэстэн бүрэлдсэн юмаа. түүхэнд зөвхөн Монголчууд гэж л байдаг Монголын Нууц товчоо,ромын папад илгээсэн Гүюг хааны захиа,Францын хаанд илгээсэн захиа зэрэг яаж ч үгүсгэж болохооргүй готлох баримтууд Монгол л гэж байна даа. Тэр ч байтугай Марко Поло,болон Францын хааны элч нар гээд түүхэн цаг үед Монголд ирж явсан хүмүүс зөвхөн Монголчуудын тухай л бичиж үлдээсэн байдаг юм. түүхгүй ард түмэн аугаа ард түмний түүхийн нэг хэсгээс хулгайлах гэж оролдох муухай шүү.та нарын энэ газар нутаг ч гэсэн Чингис хааны минь ууган хүү Зүчи хааны нутаг энд амьдарч байгаагаа их хувь заяа гээд дуугүй амьдарцгаасан чинь дээр байх шүү.

KAZAKH ER (July 01, 2015 4:25:13 pm )

NOHOI SHIG HUTSDAG UHER MANGALUUD YMA. TA NAR SAYHAN HURTEL UUH TUUH BITGII HEL URGIIN OVGOO CH MEDEHGUI OID TUURSUN SARMAGCHIN SHIG BAISANAA MARTAA YU? HEN DURTAI NEG NI BORJIGON BOLOOD HAHA TSUS NI OIRTSON UHAMSARIIN DOROITOLD ORSON BAIGAA NI BATLAGDAJ BAIGAA YM BNA DA
HUMUUS NAMAIG MUULJ BAIGAA BOL BI MASH SAIN AMJILTTAI BUR AZJARGALTAI YBAA YM BAINA DA

Хангай (July 01, 2015 10:09:52 pm )

Хасахууд буюу казакууд дөнгөж саяхан нэг улс болсон Одоо тэгээд түүхээ бичих юм олдохгүй болохоор монголын түүхээс ил далд хулгайлж түүхээ зохиож байна. Түүний нэг нь л байна Назарбаевийн хувьд бол манай Мангар ерөнхийлөгч нараас хэд дахин илүү хүн. Өнөөдөр багш, чингэс гэдэг үгийг казак үг болгож байгаа хүн маргааш , монгол хэлийг казак хэлнээс үүссэн гээд солиорцгооно доо

zochin (July 01, 2015 10:26:53 pm )

tegej ih hugjsun yum bol Mongold baigaa hasahuudaa avaad yavaachee

Anonymous (July 02, 2015 3:23:45 am )

ene khun zunsun ubgniig munchlkh magtaj bukhiin doloboo Khazakh ulsiig balaj ardtumiin doromjilj Khazakh khelee ygyi khiij Khazakhiin so bolson khumuusiig alj shorond kataj baigaa nobshiin zunug bushuunukhej dald orosoi

Anonymous (July 02, 2015 9:40:38 am )

zuun gariin haant ulsiin nytag kazakuud bol baruun mongolchuud mal hariuldag bool bsan zuun gar muhuud gazart n ezen suusan ene bol mongoliin hytag pytin helsen shuu de kazakuls bgaagui gej

од* (July 02, 2015 11:28:37 am )

хасагууд,тэд чинь босгоны боолууд байсан маргаад яах бэ, аюул урд чинь байна,

zochin (July 02, 2015 12:08:51 pm )

Ter Bayn olgiin kazakhuudttai Kazakhstani kaxakhuudiig zurlehgui shuu!! Chadal chn bgd um bol Kazakhstand ireed zahiin kazakhsaas asuhad Bid mongoliin erliig gde huleen zovshoordog ard tumen. Tsarai zus n ogt ylgaa bhgui iim olin zuun jiliin za ag ylgaand ogthon ch oorchlogoogui Mongoliin min huchtei Genuudig Kazakhstan Kirgizstan …tsaashlbal Uzbekstanuudig harval margah zuilgui blno!

- - - hasah (July 02, 2015 1:14:56 pm )

Kazah gej ner baihgui shuu Mongold Neree medehgui baigaa bol uunees hoish medej abahtuun – – – Ene hasah Temdeg ta nard Bidnii hairalsan ner Hasah sain Hasag sariin naiz hamgiin Unen ug

ммммммм (July 02, 2015 1:35:00 pm )

Єнєєдєр Какахстан їсрэнгїй хєгжиж яадах байна. Тэнд хєрєнгє оруулалт хийх гэж ээлжээ хїлээн зогсож байна. Тэнд соёл иргэншил илїї байна.Гэтэл єнєєдєр бид нэг хїний нэрийг барьж архи їйлдвэрлэхээс єєр гавьяа байна уу Гадныхан биднийг хэлїїлэлтгїй дїн тавчихсан байга.

Anonymous (July 02, 2015 2:50:16 pm )

Орос гэдэг үндэстэн дэлхийд байгаагүй Киевский, Новгородский Русь гэж байсан тэд славян Византын үлдэгдлүүд одоогийн Орос бол Алтан Орд монголчуудын бий болгосон монгол славян татаар финчүүдийн нийлмэг холимог үндэстэн шинэ үндэстэн. Украин чинь Киевский Русь шүү дээ түүх сайн судла олон эх сурвалжийг харьцуул тэнэг оросуудын зохиол бүү унш