Ханаж цад­даггvй тол­гой баячууд­ын нэг А.Шагдарсvрэн­­гийн vйл хєдлєл сvvлийн хэдэн жил дэндэж байна аа. Учир нь тэрбээр УИД-ийн 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч мэтээр аашилж олон мянган жижиг хувьцаа эзэмшигчдийг 16 жилийн турш мєлжиж тэдний хєрєнгєєр єнєєдрийн єндєрлєгт хvрсэн тvvх тvvнд бий.

Єєрєєр хэлбэл, бидний аав, ээжvvд цэнхэр, ягаан тасалбарынхаа ид шидийг ойлголгvй мєнгєтэй компанид єгч єєрсдєє ямар ч ашиг хvртэлгvй єнєєдрийг хvрсэн. Тэд одоо яригдаж буй цэнхэр, ягаан тасалбар нь ийм хэмжээний хєрєнгє мєнгє болно гэж огтхон ч зvvдлээгvй явсан нь єрєвдєлтэй.
Угтаа бол тэд эцэг эхийг минь “мангартуулж” хэдэн саяар яригдах цэнхэр ягаан тасалбарыг нь авч єнєєдєр тэднийг хvнээс дорд vзэж буйд сэтгэл эмзэглэж буй юм.

Уг нь цагтаа А.Шагдарсvрэн гуай миний аав, ээжтэй л адилхан vйлдвэрийн ажилтан байсан. Гэтэл одоо хєрєнгє мєнгє, эд хєрєнгєєрєє гайхуулсан том босс болоод зогсохгvй vнэтэй машин хєлєглєх болсон нь бидний нvдний ємнє зурайж байгаа юм. Харамсалтай нь єєрєє єдий зэрэгт хvрсэн ч жижиг хувьцаа эзэмшигчдийг хохироож, зєвхєн єєрсдийн эрх ашгийн тєлєє ажилласаар байгаа юм. Тодруулбал, тэд дэлгvvрийн барилгыг “Номин”-гийн охин компаниудад тvрээсэлсэн нэрээр, хуурамчаар алдагдал vvсгэж бусад хувьцаа эзэмшигчийг хохироожээ. Уг нь УИД ХХК нь нийт 20 мянган м.кв тvрээсийн талбайтай бєгєєд компанийн орлого тvрээслэгчдийн мєнгєнєєс бvрддэг гэнэ.
Тус дэлгvvр нь нийт 36 сая 807 мянган хувьцаатай. Vvний 61 хувийг “Номин Холдинг” компани эзэмшдэг бєгєєд 38 хувийг нь 45.500 иргэн эзэмшдэг юм байна. Бvр тодруулбал, УИД-ийн 61 хувийн хувьцааг А.Шагдарсvрэн Р.Содном, Ш.Баярсайхан, Ш.Энхбаяр гэсэн гэр бvлийн гишvvд эзэмшдэг гэсэн vг. Тэд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг явуулахдаа давуу эрхтэй хувьцаа эзэмшигчид хэмээн бvх асуудлыг єєрсдийнхєє талд шийддэг байна. Тиймээс л тэд єнгєрсєн хугацаанд яригдаж байсан УИД-ийн єрийн асуудлыг ярилцахдаа “Бид 11 миллиард тєгрєгийн єртэй болсон байна. Тиймээс их дэлгvvрийг барьцаалж Европын Сэргээн босголт хєгжлийн банкнаас 12.4 сая ам.долларын зээл авна хэмээн жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн тархинд цус харвуулах дєхсєн явдал юм.
Ингээд жижиг хувьцаа эзэмшигчид УИД-ийг барьцаалан, зээл авахыг эсэргvvцэж, зєвшєєрєхгvй хэмээн саналын хуудсыг урж, санал єгєєгvй аж. Гэтэл ихэнх хувьцааг гартаа оруулсан гэр бvлийн гишvvд “Хувьцаа эзэмшигчдийн 90 хувь нь зєвшєєрсєн” гээд хvчээр шийдэн, зээл авах шийдвэр гаргасан нь єнєєдрийн энэхvv асуудлыг vvсгэхэд хvрчээ. Тиймээс жижиг хувьцаа эзэмшигчид єєрсдийнхєє эрх ашгийг хамгаалах vvднээс энэ сарын 04-ний єдєр “УИД яагаад ногдол ашиг тараадаггvй вэ?” сэдэвт хэвлэлийн бага хурал зарласан нь 45.500 иргэнийг “нойр”-ноос нь сэрээхэд хvргэжээ.
Тэд Санхvvгийн зохицуулах хороонд хандаж “УИД” ХК-ийн vйл ажиллагааг шалгуулах талаарх хvсэлтээ єчигдєр албан ёсоор албаны хvмvvст гардуулан єгч мєн хуулийн байгууллага болон ШЄХТГ-т хандаж шалгуулах болсноо ярьсан юм.

Э.Алтаншагай: 45500 хувьцаа эзэмшигчийг нойрноос нь сэрээнэ

УИД-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн эрхийг хамгаалах клубын гишvvн Э.Алтаншагай “Сvvлийн хоёр жилийг авч vзэхэд УИД нь 2013 онд 815.4 сая тєгрєгийн, 2012 онд 655.3 сая тєгрєгийн алдагдалтай ажилласан байна. Vvний гол шалтгаан нь “Номин Холдинг” компанийн захирал А.Шагдарсvрэнгийн гэр бvлийнхэнд УИД-ийг ашигтай ажиллуулах хvсэл байхгvй нь харагдаж буй юм. Улмаар тэд дэлгvvрийн ашгийг нь “Номин Холдинг” компанид оруулах бодлого явуулж байна. Ингэснээр УИД-ийг алдагдалд оруулан, олон мянган хувьцаа эзэмшигчдийг хохироож байна. Одоо ингээд зохих байгууллагад нь шалгуулах гээд єгсєн болохоор “Номин холдинг”-ийн захирал А.Шагдарсvрэн их дэлгvvрийг банкны барьцаанд тавина гэсэн ойлголт байхгvй болсон. Бид тус компанийг маш олон зvйлээр шалгуулах гэж байгаа. Харин олон нийт ойлгохдоо ганцхан ногдол ашгийн асуудал гэж ойлгоод байх шиг байна. Vгvй шvv дээ. Тухайлбал УИД-т шударга єрсєлдєєн байхгvй. Мєн дэлгvvрийг банкны барьцаанд тавих гэж байсан гээд асуудлууд бий. Бидний гол зорилго гэвэл 45500 хувьцаа эзэмшигч єнєєдєр цэнхэр, ягаан тасалбараа мартчихаад байгаа юм. Энэ олон хvнийг одоо нойрноосоо сэрцгээ єєрсдийн эрх ашгийн тєлєє явах цаг чинь болжээ гэдгийг л уриалж байна. Тиймээс хувьцааны талаар ойлголтгvй иргэн бvр биднээс ирж зєвлєгєє авч хувьцааныхаа vнэ цэнийг ойлгоосой гэж хvсч байгаа юм. Ямартай ч бид энэ асуудлаар цаашид тэмцсээр байх болно” гэв.

Ханаж цадахаа умартсан “Номин холдинг”

Ямартай ч єдрєєс єдєрт бидний нvдэн дээр цэцэглэн хєгжиж байгаа тус компани vнэнийг тvмний нvднээс яаж нуух нь ойлгомжгvй. Хэрвээ тус дэлгvvрийг тvрээслээд ямар ч ашиг олдоггvй бол “Номин холдинг” гэх компани єнєєдєр олны анхааралд байхгvй байсан нь лавтай. Бусдын хєдєлмєрийг сорж сурсан нєхєд жилд ердєє л гурван тэрбум тєгрєгийн тvрээсийн ашиг олдог гэж байгаа юм. Тэгвэл жилийн 10 тэрбум тєгрєгєєр тvрээслэх саналтай байгаа компаниуд эхнээсээ тодорч эхэлсэн гэнэ.

Яг vнэндээ “Номин холдинг” УИД-ийн хувьцааг 100 хувь эзэмшдэг байсан бол тэдний лаагаа иднэ vv, луувангаа иднэ vv гэдэг нь хэнд ч падлийгvй. Гэтэл хувьцааных нь 38 хувийг 45 мянга гаруй жижиг хувьцаа эзэмшигч эзэмшдэг атал тэд арай ч ингэж муухай загнаж болохгvй баймаар санагдах юм. 1999 оны зургаадугаар сарын 2-нд хувьчлагдсан тус дэлгvvр єнгєрсєн 16 жилд гурван удаа л ногдол ашиг тараажээ. Ингэхдээ тэд жижиг хувьцаа эзэмшигч нартаа гурван тєгрєг, таван тєгрєг, 30 тєгрєгийн ногдол ашгийг тарааж тэднийг “доромжилсон” байгаа юм. Улсаас алдар нэрийг харамгvй хvртсэн А.Шагдарсvрэн гуай одоогоор “Номин холдинг” ХХК-ийн зєвлєх хийдэг. Харин тvvний гурван хvv бvгд єєрсдийн компанидаа єндєр албан тушаалыг хаших нь ойлгомжтой. Тухайлбал Ш.Баярсайхан нь компанийнхаа ерєнхийлєгч, харин Ш.Уламбаяр нь Vйлдвэрлэл эрхэлсэн захирал, Ш.Энхбаяр нь Гvйцэтгэх болон санхvv эрхэлсэн захирлын алба хашдаг юм билээ. Тvvнчлэн эдгээр гэр бvлvvд єнєєдєр барилгын бизнест хvч vзэж тансаг зэрэглэлийн орон сууц барьснаараа хэмжээлшгvй их ашгийг халаасласан. Гэтэл тэд єнгєрсєн хугацаанд хэдэн тэрбум тєгрєгєєр тоологдох их хэмжээний эд баялаг хуримтлуулсан атлаа дахин ингэж шуналтаж байгаа нь ёс зvйтэй бизгесмэн гэж хэлэхэд хэцvvхэн хэрэг биш гэж vv.

Ямартай ч цэнхэр, ягаан тасалбараар vндэсний олигархи гэж нэрлэгдэх болсон эрхмvvдийн тvvх ийнхvv цааш зурайсаар байх бололтой.

Эх сурвалж: