Бүрэнхааны фосфоритын ордод хууль бус лиценз эзэмшиж байсан “Талст маргад” компанийн үйл ажиллагааг зогсоох шийдвэр өнгөрсөн онд Дээд шүүхээс гарч байсан. Тэгвэл тус компани шинэ нөхцөл байдал үүссэн хэмээн Улсын Дээд шүүхийн шийдвэрийг өөрчлүүлж, энэ хэрэг Захиргааны хэргийн шүүхэд шилжсэн юм. “Хөвсгөл далайн эзэд” ТББ-ын нэхэмжлэлтэй шүүх хурал өнөөдөр Захиргааны хэргийн шүүх дээр боллоо. Одоогоос хоёр сарын өмнө Улсын Дээд шүүхийн шүүгч М.Батсууриар даргалуулсан хурлын шийдвэр УИХ-ын гишүүн асан Батж.Батбаярын хүүгийн “Талст маргад” компанийн талд гарч ийнхүү өнөөдөр шүүх хурал болж байгаа юм. “Талст маргад” компани хууль бус найман лицензийг тус ордод эзэмшдэг.

Тэд байгаль орчны нөлөөлөх байдлын үнэлгээ гэх архивт ч байхгүй шинэ баримт гаргаж ирснээр ийнхүү  асуудал шүүх рүү шилжсэн билээ. Шүүх хурлыг М.Батзориг шүүгч ахалсан бөгөөд зургаан цаг үргэлжилж, дөнгөж сая шийдвэрээ гаргажээ. Шүүх хурлын үеэр “Талст маргад” компани ОХУ-д хамааралтай 47 дугаар өргөрөг дагуу байдаг фосфоритын томоохон ордоос манайх жаахан хэсгийг л эзэмшинэ хэмээн эргэлт буцалтгүй дайрч байсан бөгөөд тэд энэ удаа Захиргааны хэргийн шүүхийг ч өөрсдийн талд зогсоож чаджээ. Учир нь, хурлын шийдвэрээр “Хөвсгөл далайн эзэд” ТББ-ын нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон байна. Энэ хуралд АМГ-ын Кадастрын хэлтсээс мөн төлөөлөл оролцсон аж.

Бүрэнхааны фосфоритын орд нь 193 сая тонны нөөцтэй бөгөөд ордыг социализмын үед ашиглах шийдвэр гарч байсан ч Орос, Монголын эрдэмтдийн баг судалгаа хийж үзээд Хөвсгөл аймагт тоосжилт ихээр бий болж, цэнгэг устай Хөвсгөл далай бохирдох аюултай, мөн орчин тойрны байгаль орчинд сөрөг нөлөөтэй гэж үзсэн учраас ашиглах шийдвэрийг хүчингүй болгосон байдаг. Харин “Талст маргад” компани энэ ордыг ашиглахаар ийнхүү хууль, шүүхийн байгууллагыг ч өөрийн талд нэгтгэж байгаа нь Улсын Дээд шүүх, Захиргааны хэргийн шүүхийн шийдвэрүүдээс харагдаж байна. Мөн үүнээс гадна УИХ-ын гишүүн Батж.Батбаяр “Ордыг худалдаж авахаар хятадууд санал тавьсаар байгаа. Тус ордод 70 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн” хэмээн ярьжээ. Гэтэл олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын тайланд энэ мөнгө тусгагдаагүй байгаа нь түүнийг татвараас нуугдсан уу гэдэг асуултыг тавихад хүргээд байгаа аж. Одоо Хөвсгөлийнхөнд дахин давж заалдах нэг боломж үлдэж байгаа юм байна.