Монгол Улс тайван замаар нийгмийн байгуу­ламжаа сольж, зах зээлийн системд шилжсэнээс хой­ших хугацааны тав дахь, биеэр эдэлсэн дөрөв дэх  Ерөнхийлөгчийнхөө тушаал, шийдвэрийг дагаж буй.

Ардчилсан Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очир­бат 1990 оны есдүгээр сарын 03-нд тангараг өргөж, үндэсний сэргэн мандалтын бэлгэ тэмдэг боллоо хэ­мээн гадаад, дотоодгүй шуугис­наас хойш 23 дахь онтойгоо золгов.

Дорнодын  талаас ундар­­сан нефтиэр ганган ца­гаан дээлээ халтартуулан бу­даж зогссон П.Очирбат Ерөн­хийлөгчийн энэ “за­ваан” үйлдэл нь өөрийнх нь ч тоо­цоолоогүй тун давгүй сур­талчилгаа болж, олон түм­нээс “хээгүй” хэмээх хөөрхөн алдар салгасан түүхтэй.

Дээлээ завааруулж зогс­сон Ерөнхийлөгчийн “хээ­гүй” дүр төрхийн цаа­наас тун ч удалгүй “хир­тэй” сэт­гэл цухалзах болж, Мон­голд шинээр төрөн гар­сан олигархиудын “загал­майл­сан өвөө” гэгдэх болтлоо хө­рөнгөжиж амжаад байна.

Мань “хээгүй” эр 1997 оны зургаадугаар сарын 20-нд Монгол Улсын хоёр дахь Ерөнхийлөгчөөр тодорсон Н.Багабандид тамга тэмдгээ хүлээлгэж өгснөөр зам нь шулуудаж, уул уурхайн ин­женер мэргэжлийнхээ хэр­гийг ёстой л нэг гаргах шиг болсон билээ.

Хойно сурсны хэрэг юу билээ, Монгол орны дөр­вөн зүг, найман зовхист уурхайн баялгийг ёстой л нэг сэндийлж өгсөн. Асар их мэдээлэл, танил талын “аалзны тор” шиг хэлхээ холбоо, сүлжээгээ гаргуун сайн ашигласны хүчинд  Мон­голын хамгийн их нөөц­тэй  орд газруудыг  ойр дот­ны хүмүүсдээ  найр та­вин олгож, өөрөө ч түүнээс чамгүй хувь хүртсээр өнөөд­рийг хүрсэн.

Монгол орны 551 гол, 483 нуур, 1587 булаг шандын ус ширгэн  хатаж,  ойн баялгийн гуравны нэг нь устаж алга болоход гамшигтай үр нөлөө үзүүл­сэн “Алт” хөтөлбөрийг чу­­хамдаа “хээгүй” нь дэнд­сэн П.Очирбат санаачлан хэрэг­жүүлсэн  бэлээхэн түүх байж л байна.

“Алт” хөтөлбөрийн хам­­гийн анхны лицензийг өөрөө авч, социализмын үед хайгуул хийж, нөөц нь тогтоогдсон Хэнтий аймгийн Батширээт сумын алтны ордыг сорчлон олборлоод, нө­хөн сэргээлт хийгээгүй аж. Түүнийгээ Хятадын нэгэн компанид зарчихаад сурсан зангаараа чимээгүйхэн  зайлж одсон байдаг.

Анхны Ерөнхийлөгч хэ­мээн хийрхэж, ард олон нь хоосон хонож байсан төс­вөө­сөө хянаж, танан байж 160 сая төгрөгөөр энэ “этгээд”-эд орд харш барьж өгч байв шүү.

Тухайн үеийн 160 сая төгрөгөөр барьсан харш өдгөө хэдэн мянган ам.доллар бо­лохыг “хээгүй” нөхөр л мэднэ. Гэхдээ Монголын ард түмэн тэнэг, сохор биш болохоор энэ мэтийн “хээ­гүй” амьтнаас ял асуух эрхтэй.

“Төмөртэйн цайр”-ын ордыг хятадуудтай тогт­­вор­той байдлын гэрээ бай­гуулан зүгээр өгөхдөө хэч­­нээн мянган ам.долларын ха­хууль авснаа зарлахыг ал­бан ёсоор шаардаж байна. Ер нь, эрх мэдэл, баталгаатай баримт бичгэн дээр үндэслэн Монгол орны хаана ухаж төнхөж, нутгийн ард олныг малнаас доор үзэж байгаагаа зарлах хэрэгтэй.

“Төмөртэйн цайр”-ын ордыг Хятадын компани ашиглаж эхэлмэгц “Тогт­вортой байдлын гэрээ” гэгчийг яаран сандран бай­гуул­сан нүглээ “хээгүй” П.Очирбат та одоо хүлээх ёстой.

Өглөөний сонин