Ард түмний нэр барьж төрийн ордныг хэдэнтээ гороолсон тэд боевик УИХ-ыг бүрдүүлэх нь. Төрийн хуулийг лоозон самбартайгаа андуурч ийнхүү ордны хаалгыг татав.  Хамгийн эмгэнэлтэй нь Ц.Нямдорж Ж.Сүхбаатар, Х.Тэмүүжин биш О.Баасанхүү, Ж.Батзандан нартай сөргөлдөх нь. Ц.Нямдоржийн зиндаа доошилсон гэж үзэх үү эсвэл тэд ахадсан суудлын эзэн болчихсон уу. Нам намын өвөр дамжиж, үзэл бодлоосоо хэдэнтэй ухарсан шивэгчингүүд УИХ-д суух нь. Энд олон үг нуршилгүй төв талбайн тэмцэгчээс УИХ гишүүний суудал хүртэлх тэдний тухай мэдээлэл ийм байна.

Фэнгшүйгээс УИХ хүртэлх замнал
С.Ганбаатар нь 19 дүгээр тойргоос Дархан-Уул аймагт бие даан нэр дэвшиж гайхалтай амжилттайгаар УИХ-д орчихов. Фэнгшүйгийн тухай 10 жилийн хүүхдүүдэд лекц уншиж тэр үеийн “од” болох эхлэл буюу 2004-2005 он. Иргэний хөдөлгөөн энэ тэр гэж цээжээ дэлдсээр С.Ганбаатар нь  Монголын үйлдвэрчний эвлэл гэх байгууллагын ерөнхийлөгчийн  суудалд залрав. Одоо ч энэ суудлаасаа татгалзаагүй. Дээрээс нь цалин, тэтгэвэр нэмэхийг шаардаж уухайн дуу хадаасаар УИХ-ын өндөр босгыг алхав. Чамлахааргүй амжилт шүү. Түүнийг эдийн засагч гэдэг юм билээ.  Цалин, тэтгэвэр нэмэгдүүлж УИХ-д суух эрхээ авсан ч инфляцийг тооцоолоогүй толгой сайтай эдийн засагч. С.Ганбаатар үйлвэрчний эвлэлд гэрээтэй УИХ гишүүн болж байгаа бөгөөд эгэл ардын хууль батлуулахаар энэ төрд ирсэн “Илгээлтийн эзэн” гэцгээж байх. Ямартай ч УИХ гишүүн болчихоор төв талбайд суухгүй нь тодорхой. Харин ирэх дөрвөн жилд төрийн ордонд хэдэнтэй суулт болвол гайхах юмгүй. С.Ганбаатар тэгж мэдэх л хүн.

Урвамтгай Г.Уянга
Г.Уянга “АН-д би үнэхээр гоё байж чаддаг байсан” хэмээн дуу алдан ярих дуртай. Оюутан ахуйн адтай охин гэдэг. “Ийгл” телевизээс карьер хөөхөөр АН-д орсон гэдэг. Дараа нь Г.Уянга  “Амлалт нэхэх ард түмний холбоо”-ны дэд тэргүүн болж МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс эвсэл”-ээс Чингэлтэй дүүрэгт нэр дэвшиж ялалт байгуулав. Нам намын өвөр дамжсан Г.Уянгыг үзэл бодлоосоо эрс урвамтгай нэгэн гэдэг. Нэгэнтэй Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаярыг газар доогуур ортол нь муулж, хэдэнтэй шүүхдэлцсэн ч энэ сонгуульд хүзүү, сээрээрээ холбогдож аваад УИХ-д суух хүслээ гүйцэлдүүлэв. Ийм барьцгүй үзэл бодол төрд ямар үүрэг гүйцэтгэхийг харах л үлдлээ.

Албан тушаалын төлөө улайран зүтгэгч Л.Цог
Хуульч мэргэжилтэй, улс төрийн дээд боловсролтой Л.Цог нь МАХН-д цугласан “гомдогсдын” нэг. УИХ-ын 20 дугаар тойрог буюу Эрдэнэтэд  нэр дэвшиж УИХ-д суух тийзээ өвөртлөв. Түүнийг монголдоо л толгой цохих хуульч бөгөөд төрийн ажилд туршлагатай гэдэг юм билээ. Өнгөрсөн жилээс МАХН-ын нарийн бичгийн даргаар ажиллаж эхэлсэн бөгөөд өмнө нь  БНН-д ч энэ албыг хашиж байсан юм. Анх л “Казиногийн хэрэг” гэх хэргийн дэлгэн тавьж  УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж, шоронд хорьж байсан нэгэн. Гэвч салбартаа хүлээн зөвшөөрөгдсөн гэх Л.Цог нь намаас нам дамжин албан тушаалын төлөө хэтэрхий улайран зүтгэгч, үүнийхээ төлөө үзэл бодлоосоо хэдэнтэй урваж чадах нэгэн гэдэг юм билээ. Тэгэхээр төрийн хуулийг батлахад түүний энэхүү сул тал чөдөр тушаа болохыг ч үгүйсгэхгүй.

Тушаал биелүүлэгч Ж.Батзандан
Дөрвөн жилийн өмнөх  хар өдрийг Ж.Батзандан мартах учиргүй. АН-д шургалж, өршөөлийн хуульд хамрагдаж нэр цэвэр үлдсэн Ж.Батзандан нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн иргэдийг төлөөлж УИХ-д суухаар болов. О.Магнайтай хамтран “Иргэний хөдөлгөөн” гэгчийг байгуулж нэр бүхий хүмүүсийн гар хөл болж АН-д орсон гэх түүнийг даалгавар муу биелүүлдэг гэх нь олон. Долдугаар сарын 1-нд “МАХН луйвар хийлээ” гэж жагсаалыг өдөөн турхирч энэ өдөрт сүүдэр тусгасан нэгэн. Улс төрд хөл тавихаасаа эхлээд л тушаал биелүүлэхээс өөрөөр гавьсан юмгүй  гудамжны улстөрч хүүг ард түмэн алдаж сонгов. Ж.Батзандан. “Үхсэн ч би энэ саарал ордонд суухгүй” хэмээн ард түмний өмнө амлаж байсан удаатай.

Улаан хамгаалагч УИХ-д сууна
Энэ удаагийн сонгуулийн сонин сонголтын нэг бол О.Баасанхүү. Н.Энхбаярын “үнэнч зүтгэгч, улаан хамгаалагч”. О.Баасанхүү  хуульчид томдсон албан тушаал оногдов. Өмгөөлөгчөөс УИХ-ын гишүүн чамгүй амжилт шүү. Тэрбээр “Миний үйлчлүүлэгчийн эрх ашиг хаана зөрчигдөж байна би тэнд” хэмээн сайн ярьсны хүчинд Н.Энхбаяраас ийнхүү том бэлэг авав.

Ганзагын наймаачин Б.Наранхүү
Банк данпууруулагч, газрын наймаачнаас УИХ гишүүн болов. Хурдан хүлгийг Б.Наранхүү шинжиж чадах л байх. Гэвч хууль батлалцах төрийн түшээ байна гэхээр санаанд багтахгүй нь. Сайн морь, сайхан хүүхэнд мөнгө хайрладаггүй түүнийг Дундговийнхон сонгоодохов. МУИС-ийн дэргэдэх Математик физикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай ахлах анги төгссөн гэдэг ч үнийг үгүйсгэх хүн олон. Ганзагын намайчнаас өдий зэрэгт хүрсэн ч түүний амжилт ололт хар мөртэй, хариуцлагын алдаатай. “Мон Уран”-ны Б.Наранхүү гэх энэ эрхэм төрийн суудлыг “нурууг нь авсан морь шиг” болгочих вий дээ.

Мянгатын дарга З.Баянсэлэнгэ
Мөн л Н.Энхбаярын “улаан хамгаалагч”.  Намын даргаа аврахын тулд  өлсгөлөн зарлаж жингээ хаясан нэгэн бол З.Баянсэлэнгэ. Чингэлтэй дүүргийн Мянгатын дарга З.Баянсэлэнгэ нь эрх зүй, бага эмч мэргэжилтэй нэгэн. Тэрбээр УИХ-д суудалтай бага эмч нарын төлөөлөл болох нь.  Н.Энхбаярын УИХ-ын үнэгүйдсэн бас нэг үнэгүйдсэн сонголт байв. Н.Энхбаяр төрийн ордонг “мянгатын дарга” нараар дүүргэхийг хүссэн бололтой.

Ийнхүү ард түмэн сонголтоо хийлээ. Үнэхээр сонгогчдын сонголт сохорчих нь энэ үү. Ирэх дөрвөн жилд төр самуурах уу, эсвэл…

П.ТӨP

www.info.mn