“Эрдэнэт” үйлдвэрийн ТУЗ-ийн гишүүн Д.Ганболд Ерөнхийлөгчийн сонгууль угтан Эрдэнэтийн асуудлыг дэвэргэж байна гэх зүйлийг яриад байгаа. Тэрбээр  “Сонгуулийн үеэр Эрдэнэтийн хувьчлалтай холбоотой мэдээллийг нөгөө тал ашиглаж, тодорхой тойрогт нөлөөлсөн. Дараагийн том сонгууль болох гэж байгаа энэ босгон дээр энэ асуудлыг дахин дэврүүлж, өрнүүлж байна. Хувьчлал явагдсанаас хойш хагас жилийн хугацаа өнгөрлөө. Энэ хугацаанд хоёр улсын Засгийн газрын төлөөллийн  хажууд “Монголын зэс” корпораци өөр хяналтыг хэрэгжүүлж эхэлсэн. Энэ байдлаас гурван дүгнэлт хийж болно.

 Хувьчлалыг Оросын Засгийн газар дээр яригдаж байхад энд оролцох сонирхолтой гадаадын хэд хэдэн компани байсан. Ганцхан “Монголын зэс” корпораци очоод давуу эрхтэйгээр аваагүй. Худалдаж авч чадаагүй гадаадын компаниуд энэ наймааг буцааж, хүчингүй болгож, Монголын талыг буруутай болгон хувиргаж, өөртөө ашигтайгаар эргүүлэх гэж оролдож байгааг үгүйсгэхгүй.

Өнгөрсөн олон жилийн туршид даргын нэр барьж хийдэг байсан шахааны бизнес асар их хэмжээгээр хумигдсан. Үүнд дургүйцсэн, сонгуульд ялсаны хэрэг, утга нь гарахаа больж, “шатаж” байгаа компани, хувь хүн байхыг үгүйсгэхгүй.  Энэ хүмүүс ажлын хэсгийн гишүүдэд шахалт, дарамт үзүүлж илэрхий бүтэхгүй дүгнэлтийг гаргалаа.

Ажлын хэсэгт ямар ч гишүүн орсон хууль зөрчсөн эсэхийг тэд тогтоохгүй. Хууль зөрчсөн байх магадлалтай гэж ярьж болно. Хууль зөрчсөн эсэхийг хууль шүүхийн байгууллага тогтоодог.  Зөвхөн улстөрчдийн амнаас ийм зүйл гарч байгаа нь сонгуультай холбоотой гэж байгаа юм.

Мөн тэрбээр хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа  19 жилийн өмнөх Эрдэнэттэй холбоотой анхаарал татсан зүйлийг өгүүлжээ. Тэрбээр  “Тухайн үед Ерөнхийлөгч Н.Багабанди Ерөнхий сайдаас Ганхуяг, Бат-Үүл нарыг нэг удаа, намайг долоон удаа буцааж байсан. Ялсан нам Ерөнхий сайдаа ингээд тавьж чадахгүй байсан.

Тухайн үед манай намынхан Эрдэнэтийн захирал Ш.Отгонбилэгийг огцруулж, оронд нь Дорлигжавыг тавьсан байсан.

Ерөнхийлөгч Н.Багабанди Ерөнхий сайдад нэр дэвшсэн хүн бүр дээр нэг хачин тайлбар хийгээд буцаагаад байсан. Ганхуягийг архичин, Үүлийг хулигаан, намайг эдийн засгийг элгээр нь хэвтүүлсэн ч гэх шиг юм яриад.

Гол нь Ш.Отгонбилэгийг зургаахан сараар ч болов буцаагаад Эрдэнэтийн захирлаар тавих шаардлагыг Ерөнхийлөгч Н.Багабанди манай намаас Ерөнхий сайдад нэр дэвшигчдэд тавьдаг байсан.

Тухайн үед Отгонбилэг надтай уулзаад “намайг зургаан сараар ч хамаагүй тавьчих” гэж гуйж байсан. Биднийг яахав янз бүрийн шалтгаар Багабанди Ерөнхийлөгч хориг тавьж болно. Зоригийг бол хориг тавих ямар ч шалтгаан байхгүй. Ийм учраас мэдээж Ерөнхий сайд болох л байсан.

Ж.Наранцацралт агсан л Ш.Отгонбилэгийг буцааж Эрдэнэтийн захирлаар тавих Ерөнхийлөгчийн болзлыг зөвшөөрсөн байгаа юм.

Тухайн үед ОХУ-д эдийн засаг хүндрээд төр засаг нь хяналт тавьж чадахаа больсон, ерөнхийдөө мафи, хулгай газар авсан. Хөл толгой нь мэдэгдэхээ байсан улс болж хувирсан. Эрдэнэтийн 49 хувийг Оросын “Зарубежцветмет” гэдэг төрийн компанийн мэдэлд байсныг зүгээр л хэдэн орос нөхөд төр засгийн хяналт сул байгааг далимдуулаад хувьчилж авах гэж оролдсон.  Анзаарч байгаа биз. Хувь хүмүүсийн явуулсан үйл ажиллагаа шүү. Оросуудын энэ ажиллагаанд нь Отгонбилэг оролцсон юм шиг байгаа юм.

Мань эр (Ж.Наранцацралт агсныг хэлэв) Багабандийн болзлыг хүлээж аваад 12 сард Ерөнхий сайд болсон. Гэтэл Отгонбилэгийг буцааж Эрдэнэтийн захирлаар тавих асуудал нь шийдэгдэх боломжгүй болчихсон байхгүй юу. Галт тэрэг хөдөлсөн, түүнийг зогсоох аргагүй гэдэг шиг Дорлигжавыг Отгонбилэгээр солих ямар ч боломжгүй болчихсон байсан.

Ерөнхий сайд Наранцацралт Отгонбилэгийг буцааж тавьж чадахгүй учраас Оросын талын 49 хувийн хувьцааг зарах, хувьчлахыг зөвшөөрсөн захидал оросуудад явуулсан. Оросууд өөрсдийн хувиа зарахыг Монгол Улс зөвшөөрч байна гэсэн утгатай.

Засгийн газрын гишүүд нь мэдээд огцрох өргөдлөө өгсөн. Кабинетын гишүүдийн 50 хувь нь огцрох өргөдлөө өгвөл Ерөнхий сайдаас хамааралгүйгээр Засгийн газар огцордог. Ингээд Ж.Наранцацралтын Засгийн газар Орос руу явуулсан захианаас болж огцорсон. Гэхдээ энэ бас Наранцацралтын дангаараа хүлээх буруу биш. Дотоод гадаадад хийж байсан лоббины нэг хэсэг л байхгүй юу хэмээн ярьсан байгаа юм.