Оффшор данстай нөхдүүдийн  нэг гэдэг нь тодорхой болсон Хотын дарга Э.Бат-Үүлийн хүү Б.Чулуудайгийн талаар мэдээллийг хүргэх нь зөв болов уу. Үүл баатрын хувьд төрсөн хүүгийнхээ оффшор бүсэд нээлгэсэн дансны талаар огт юу ч мэдэхгүй байна гэвэл үнэнээс дэндүү холдох болов уу. Б.Чулуудайгийн хувьд Брокерийн үйл ажиллагаа явуулдаг “Грандлайн” гэх компанийг 2011 онд байгуулж, өдийг хүрэхдээ  чамгүй хэл ам дагуулсан. Нийслэлийн дахин төлөвлөлтийн тендерт ялагчаар тодорсон нь, Хотын даргын хувьд яах аргагүй ашиг сонирхлын зөрчилтэй ойлголтыг нийгэмд төрүүлдэг. Харин Э.Бат-Үүл дарга хүүдээ хир халдаадаггүй бөгөөд дүүргийн иргэд манай хүүгийн компанийг сонгоод байхад би яах билээ дээ гэсэн агуулгатай зүйлийг хэлж яриад сууж байдаг. Б.Чулуудайг бизнесмэн гэдэг утгаар нь хараад оффшор дансыг нь зөвтгөж үзье ээ гэхэд улстөрчийн гэр бүлийн хүмүүс оффшор данстай байх нь ёс зүйгүй үйлдэл болдог олон улсын жишгээс бид гажаад хаачих билээ. Б.Чулуудай оффшор бүсэд данс нээх болсон нь Монголд орж ирээгүй орлого бус Монголд олсон орлогоо л оффшорт нууж байрлуулах гэсэн алхам байхыг үгүйсгэх аргагүй юм л даа.

Э.Бат-Үүл баатрын хувьд хүүгээ томоос том хүн болгох гэсэндээ хамаг байдгаараа дэмждэг байж болно л доо, эцэг л хүн болсон хойно. Гэвч төрийн хүн бол төрийн л хүн шиг байх хэрэгтэй. Э.Бат-Үүл дарга шиг өөрөө шүүгчээр нь суучихаад хүүгийнхээ компанийг тендерт ялагч болгоод байдаг байж болохгүй л байхгүй юу. Үүл баатраас ёс зүй асуухад гэмгүй гэж хэлмээр байна. Б.Чулуудай аавынхаа нөмөр нөөлгөөр тендерийн ялагч болсныхоо дараа удаагүй байхад нь Нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газраас “Грандлайн” компанийн нэр дээр 11 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг гэр хорооллын дахин төлөвлөлт нэрийдлээр гаргуулсан байдаг. Гол нь Б.Чулуудай ажлаа хийж чадаагүйд асуудлын гол оршдог юм.  “Грандлайн”-ы хэрэгжүүлж буй дахин төлөвлөлтийн газар нэг ч тоосго өрөгдөөгүй суурийг нь  ухсан нүхнээс өөр зүйлгүй 2015 онтой золгож байв. Бүхэл бүтэн 2 жил өнгөрчихөөд байхад шүү дээ. Дэндэж байгаа юм шүү.

Бас болоогүй, Б.Чулуудайн компани гэр хорооллыг дахин төлөвлөх, иргэдийг орон сууцжуулах төсөл, хөтөлбөрт шалгарсан даруйдаа эрх мэдлээ хэтрүүлэн ашиглаж, холбогдох хууль, тогтоомжийг зөрчсөн үйлдэл олон гаргасан байдаг. Тодруулбал,  “Түмэн амгалан” цогцолбор хорооллын бүтээн байгуулалтын ажилд хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан Турк улсын “216 Яапи” ХХК-д их хэмжээний хохирол учруулсан болохыг олон улсын Арбитрын шүүхээс тогтоосон байдаг юм. Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын даргынх нь хүү гадаад ертөнцөд ингэж улсынхаа нэр нүүрийг барна гэдэг яав ч сайхан мэдээ биш байсан. Тэр чухам яаж эрх мэдлээ хэтрүүлж, бусдыг хохироосон асуудлыг хөндөхөд  гэр хорооллыг дахин төлөвлөх ажлын хүрээнд Баянзүрх дүүрэгт сүндэрлэх “Түмэн амгалан” цогцолбор хорооллыг шавыг 2013 оны аравдугаар сард тавьсан байдаг. Тухайн оныхоо арванхоёрдугаар сард Бүгд Найрамдах Турк Улсын “216 Яапи” ХХК-тай хамтран ажиллах гэрээ байгуулж, гарын үсэг зуржээ.  Туркийн компани 2014  оны гуравдугаар сарын 12-нд “Хувьцаа худалдан авах” гэрээгээр “Грандлайн” компанийн нийт хувьцааны 50 хувийг худалдан авсан аж. Ингэснээр Монгол-Туркийн хамтарсан “Грандлайн” ХХК-ийг албан ёсоор байгуулж, мөн оны дөрөвдүгээр сард улсын бүртгэлд бүртгүүлснээр 9019077083 дугаар бүхий гэрчилгээ авсан байдаг.  Төд удалгүй “Түмэн амгалан” цогцолбор хорооллын барилгын ажлыг эхлүүлэх тусгай зөвшөөрлөө ч авчээ. Харин хамтран ажиллах гэрээ байгуулснаас хойш барилгын ажил эхлэх хүртэлх хугацаанд Туркийн талаас 1.3 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтыг хийсэн бөгөөд тус цогцолбор хотхоны барилгын ажлыг шинэ технологийн дагуу асар богино хугацаанд барих техник, тоног төхөөрөмж, технологиин хэв хашмалыг өөрийн улсад зургийн дагуу захиалж оруулж ирсэн байдаг. Гэтэл хоёр улсын хамтарсан “Грандлайн” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигч Б.Чулуудай нь өөрийн эрх мэдлээ хэтрүүлэн ашиглаж, компанийн гүйцэтгэх удирдлагыг хууль зөрчин гартаа авснаар талууд үл ойлголцолд орсноор нөгөөх цогцолборын ажил гацахад хүрчээ. Улмаар талууд Арбитрт хүрч маргаан хийсэн бөгөөд өнгөрсөн оны гуравдугаар сарын 26-нд Арбитр хуралдаж, шийдвэрээ гаргахдаа  Монгол Улсын “Грандлайн” ХХК болон Туркийн “216 Яапи” компанийн хооронд байгуулсан хамтран ажиллах гэрээг цуцалсан бөгөөд Туркийн талд “Грандлайн” ХХК-иас 792 мянга 114 ам.доллар, 31 сая 956 мянга 166 төгрөг гаргуулахаар болсон байдаг.

Харин Үүл баатрын хүү өөрөөсөө болж унасан уг асуудлыг олон улсын хууль журмын дагуу шийдэхээс татгалзан өдийг хүрсэн байдаг. Энд бас нэг зүйлийг өгүүлэхэд, Монгол, Туркийн хамтарсан “Грандлайн” ХХК нь хамтарсан компани болсоноос хойш хувьцаа эзэмшигч Б.Чулуудай нь компанийн 50 хувийн хувьцаа эзэмшигч Туркийн “216 Яапи” компанид мэдэгдэлгүй “Улаанбаатар” банкнаас есөн тэрбум төгрөгийн зээл авсан гэх асуудал босч ирж байсан билээ. Ер нь бол Үүл баатрын хүү өнгөрсөн жилүүдэд тэрбум тэрбумаар нь мөнгө ярьдаг, энд тэндээс гаргуулж авчихаад, ярьснаа хийдэггүй нэг тиймэрхүү л хүн болж өсч өндийсөн харагдана.

Б.Тамир

Эх сурвалж: Шуурхай.мн