“Би юу хийчихэв ээ” шторконд тоглосноороо 16-25 жилийн хорих ялын болзлыг хангасан гэгдээд буй жүжигчин Б.Амарсайханыг Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсээс дууджээ. Энэ талаар хуульч, өмгөөлөгч Г.Батбаяраас  тодрууллаа.

-Жүжигчин Б.Амарсайханыг СБД-ийн Цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсээс дуудсан гэх мэдээлэл байна. Энэ талаар тодруулахгүй юу?

– Жүжигчин Б.Амарсайханыг “Олон нийтийн амар тайван байдлыг алдагдуулж, оюун санааны хүчирхийлэлд өртүүлэх замаар нийгмийн тогтворгүй байдлыг бий болгоход чиглэгдсэн хууль зөрчсөн суртчилгаа явуулсан..” үндэслэлээр эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлтэй. Тодруулбал, жүжигчин Амараа “Би юу хийчихэв ээ” шторконд тоглосноороо “сонгуулийг будлиантуулж, төрийн эрх мэдлийг хууль бус аргаар авах санаа зорилгыг агуулж, ард олны амгалан тайван байдлыг алдагдуулж, айдас хүйтэст автуулан, оюун санааны хүчирхийлэл үйлдэх аргаар санаа бодлыг хувирган тогтворгүй болгох..” гэмт хэргийн шинж агуулж байна. Бүх юм болж бүтэхээ байж, улс орны тусгаар тогтнол алдагдчихсан юм шиг санаа бодлыг ард түмэнд бий болгох зорилго агуулж байгаа учраас эрх бүхий байгууллагууд ЭХ-ийн 82-р зүйлийг баримтлан шалгаж цаана нь байгаа гэмт хэргийн санаа зорилго агуулсан этгээдийг олж тогтоох нь зүйтэй.

Тийм учраас Үндсэн хуулийн 16.9-р зүйлд зааснаар “..сонгох, сонгогдох эрхтэй” Иргэн хүний эрхийн хүрээнд жүжигчин Амараа гэгчийг цагдаагаар шалгуулахаар болсон.

Сонгуулийн үеэр мөнгө төгрөг тараах, сонгогчдын үзэл санаанд илтэд нөлөөлөх зар явуулахыг хориглодог. Хуульд заасан журмын дагуу төрийн эрх мэдлийг барьж байгаа засгийнхаа эсрэг зэвсэг барин тэмцэхгүй бол бүх зүйл болохоо байчихсан мэтээр сурталчилаад байх аваас Сир, Ливи улсад тохиолдсон дайн дажин, үймээн самуун үүсэх нөхцөл бүрдэхийг үгүйсгэхгүй.

Тийм учраас нийгмийн тогтвортой байдал гэсэн объект эрхийг хангах, ирээдүйд үүсэн гарч болзошгүй аюулаас сэргийлэхийн тулд Эрүүгийн тухай хууль, Сонгуулийн тухай хуулиудыг зөрчсөн байж болзошгүй этгээдүүдийг зайлшгүй шалгуулах иргэний үүрэгтэй.

-Яг ямар үндэслэлээр Цагдаад өгөв?

–  Хуульд заагдсан сонголт хийх эрх  рүү минь энэ зар сурталчилгаагаар дамжуулан халдаж эргэлзээ бухимдал, үл итгэх байдлыг үүсгээд байгаа захиалагчийг олох шаардлагатай.

Энэ зар сурталчилгаа нь  Сонгуулийн тухай хуулийн 70.1.6 дэх “сонгууль эхэлсэн  жил улс төрийн чансаа тогтоох  зорилгоор реклам сурталчилгаа хийхийг хориглоно” гэсэн заалтыг зөрчөөд байгаа юм. Мөн 2011 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр батлагдсан Эрүүгийн хуулийн 82¹ дэх заалтыг ззөрчиж байгаа.

Эрүүгийн хууль нь өөрөө айлган сүрдүүлэх замаар иргэдэд эрх зүйн ухамсар суулгах зориулалттай явагддаг, нийгмийн харилцааны суурь хууль. Энэ хуулийн гол зорилго нь иргэдийг сонгуульд хуулиа дээдлэн журамтайгаар эрхзүйн ухамсарыг удирдлага болгон оролцдог болгохоор  энэ хуулийн зүйл заалт гарч ирсэн.

Гэтэл энэ хууль хэрэглэгдэж байсан нэг ч тохиолдол байхгүй. Энэ хуулиар шалгагдаж байсан хүн нэг ч байхгүй. Анхных нь хүн нь Амараа болчихоод байна. Хууль өөрөө даган мөрдөгдөж, бусдад сургамж үлгэр  дууриал болж байдаг. Тийм учраас Амараа үнэхээр энэ үйлдэлд гэм буруугүй, субьектив санаагүй жүжигчин хүнийхээ үүргийг гүйцэтгэсэн бол орж шалгуулаад тухайн захиалагчийг үнэнээр нь хэлээд хэргээс өөрийгөө чөлөөлөх нь зөв.

Энэ нь 2008 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийн 5 хүн амь үрэгдсэн, асар их эд хөрөнгө эвдэж сүйтгэсэн, нийгмийн тогтворгүй байдал үүсгэсэн, онц байдал зарласан гашуун түүх давтагдах вий гэдгээс урьдчилан сэргийлсэн л үйлдэл юм.

-Ярилцсанд баярлалаа.

Х.Маргад