Нэгэн цагт нэг тугийн дор нэгдэж явсан монголын улстөрийн ууган хүчин нэгэнт голын хоёр эрэгт гараад байсан. Эргэж буцахгүй хэмээн хоёр тийш алхаж одсон тэд хөшигний наана болон цаана олонтаа толхилцож байсан удаатай. МАН, МАХН болоод салсан намын удирдлагууд саяхан инээмсэглэн гар барьж, баяр тэмдэглэсэн нь олон хүний сонирхлыг татсан үйл явдал болов.

МАН-ын 95 жилийн ой буюу “Эх орончдын өдөр”-ийг ийнхүү хоёр нам хамтран тэмдэглэсэн нь нам гүмхэн байсан монголын улстөрийг цочролд оруулж орхисон. Хэдийгээр зөвхөн баяр хамтран тэмдэглэж байгаа ч “эсрэг тал”-ын нөхдөд эд нэгдэх нь эсвэл эвсэх нь гэсэн хардлага басхүү айдсыг төрүүлээд буй. Ямартай ч сонгуулийн хугацаа дөхсөн тул хоёр нам нэгдэнэ гэдэг боломжгүй. Хэн нэг нь мэргэн санаа гаргаж, хуульд хуруу дүрдэггүй л юм бол. Харин эвсэнэ гэдэг байж болох хувилбар.

Нөгөөтэйгүүр МАН, МАХН хамтарч баяр тэмдэглэлээ гэдгийн цаана М.Энхболд, Н.Энхбаяр хоёр гар бариад, хамтдаа алхаж байгаа нь улс төр сонирхдог хэн бүхнийг гайхшруулсан хэрэг. Улстөрчөө байг гэхэд хувь хүнийхээ хувьд Н.Энхбаярыг уучлах нь битгий хэл араандаа зуух олон шалтаг М.Энхболдод бий. Гэтэл ийнхүү хүлээн авч, хүрээлэлдээ авсан нь сонирхолтой.

Магадгүй томчуудын ярьдагчлан тэр жудагтай эр байж болох. Гэлээ гэхдээ М.Энхболдыг намын дарга байхад нь “хор хийж” унаган, Засгийн тэргүүн байхад нь түлхэж, өөрөө нам болоод засаг тэргүүлсэн гээд л тоочоод байвал энэ хоёр эрийн хооронд “хар дурсамж” олон.

Гэсэн хэдий ч карьер нь навс унасан Н.Энхбаярыг шавар шалбаагнаас нь чирж гаргах шийд гаргасан нь хачирхалтай. Үнэхээр л хүн чанар, эр хүний ноён нуруу гэж харахаас өөрцгүй. МАХН-нтай айлслаа гэхэд тус намын туг дор улстөрч хэмээн нэрлэгдэж, дээгүүр заларч буй хүмүүс МАН-д орвол тэгж их тодорч харагдахгүй л болов уу. Ц.Оюунбаатар, З.Баянсэлэнгэ, О.Баасанхүү тэргүүтнүүд үнэндээ л МАН гэх их айлд “жижигдэнэ” гэдгийг учир мэдэх хүмүүс хэлээд байгаа. Харин ч эсэргээр эдгээр нөхөд тус болохоосоо илүүтэй ус болж, дотооддоо түнжин сайтай гэгддэг МАН-ыг дотроос нь “муухай” харагдуулж чадах л улс.

Ингээд бодохоор энэ бодлогын хариуг олох үнэхээр хэцүү. Магадгүй Н.Энхбаярт элэгтэй МАН-ын партизануудын захиас байж болох. Эсвэл МАН-ын генсек Ж.Мөнхбатын хэлсэнчлэн “Эдийн засаг хямарсан, улс орон хүнд байдалд орсон энэ үед улс төрийн намуудад харилцан ойлголцол, үндэсний зөвшилцөл юу юунаас чухал” гэсэн байр суурь ч байж болох.

Ямартай ч Н.Энхбаярт саваад гарсан хаалгыг нь М.Энхболд нээгээд өгчихлөө. Өмнөх сонгуулийн жилийнхтэй харьцуулахад шалдаа буусан түүний ретенгийг үл тоож хаяандаа буулгасан ямар ч эргэлзээгүй жудаг гэлтэй.

М.Санчир

Эх сурвалж: Шуурхай.мн