Н.Энхбаяр, До.Чулуунбат, Ж.Мягмаржаргал, Д.Дуламсүрэн нарт холбогдох хэргийн давж заалдах шатны шүүх хурлаас анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээх шийдвэр гаргасан. Энэхүү шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа талаар МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын өмгөөлөгч, Монгол улсын гавьяат хуульч, хууль зүйн ухааны доктор, профессор С.Нарангэрэл хэвлэлийнхэнд хандаж мэдээлэл хийлээ.

Тэрээр “Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль дагуу эрүүдэн шүүн таслах ажиллагааг өдрийн цагаар буюу 06-22 цагийн хооронд явуулах ёстой. Гэвч Н.Энхбаяр нарт холбогдох хэргийн давж заалдах шатны шүүх хурал анхнаасаа улс төрийн зохион байгуулалттай явагдсан шигээ хууль бус болж өндөрлөлөө” гэв.

С.Нарангэрэл өмгөөлөгч Давж заалдах шатны шүүх хурал болохоос 7 хоногийн өмнө Нийслэлийн шүүхэд Н.Энхбаярыг шүүх хуралд биечлэн оролцуулах, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг оролцуулан шүүх хурлыг нээлттэй хэлэлцүүлэх гэсэн хоёр хүсэлтийг албан ёсоор тавьжээ. Гэвч түүний хүсэлтийг авч хэлэлцэлгүй шүүх хуралдааныг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 56 дугаар зүйл болон Олон улсын хүний эрхийн фактуудыг ноцтой зөрчиж явуулсныг хэллээ.

Тэрээр Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14-т аливаа хүн өөрийн холбогдох хэрэгт биечлэн оролцох эрхтэйг заасныг дурдлаа.

Нийслэлийн шүүхээс ялтан Н.Энхбаярыг яагаад шүүх хуралдаанд оролцуулаагүй шалтгааныг тайлбарлахдаа “Шүүх хурал явуулах танхим давчуу” гэжээ.

Өмгөөлөгчийн зүгээс хэдийгээр үйлчлүүлэгчийнх нь эрүүл мэндийн байдал тааруу байгаа ч эмч сувилагчтай нь, шаардлагатай бол эм тариатай нь, харгалзах хамгаалагчтай нь шүүх хуралдаанд оролцуулж болох байсныг онцолсон.

Н.Энхбаяр нарт холбогдох дөрвөн хэргийн хавтаст хэрэг эхэндээ 49 байсан бол давж заалдах шатны шүүх хурлын үеэр нийт 52 хуудас болжээ. Энэхүү хэргийг “Автоматаар, улс төрийн захиалгаар дэглэсэн шүүхийн жүжиг. Монгол улсын иргэн шударгаар шүүгдэх эрхгүй болжээ” хэмээн С.Нарангэрэл өмгөөлөгч өгүүлэв.

Тэрбээр үйлчлүүлэгчийнхээ нэр холбогдсон эл хэргийг олон улсын шүүхэд хүртэл даамжруулахыг хүсэхгүй байгаа ч шударга бус шүүхийн үйл ажиллагаатай эвлэрэхгүйгээ мэдэгдсэн. Түүнтэй цөөн хором ярилцлаа.

-МАХН-ын дарга Н.Энхбаярт оноосон Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүх хэвээр баталлаа?

-Энэ хэрэг анхнаасаа улс төрийн зорилготойгоор Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дараа эхэлсэн. Н.Энхбаярыг 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд оролцуулахгүй гэсэн улс төрийн захиалгыг хэргийг шүүн таслах ажиллагаанд оролцсон мөрдөн байцаагчид, улсын яллагч авсан. Ирэх ерөнхийлөгчийн сонгуулийн үеэр Н.Энхбаяр шоронд хоригдож байх ёстой гэж тэр. Тиймээс би Монгол Улсын гурав дахь Ерөнхийлөгчид холбогдох хэргийг улс төрийн захиалгаар дэглэсэн шүүхийн жүжиг гэж дүгнэж байна. ХЗДХ-ийн сайд асан Ц.Нямдорж энэ хэргийг зохион байгуулсан. Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр хууль бус гарсан учраас Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатанд хандана. Мөн УДШ-ийн бүх шүүгчдийн хуралдаанд эсэргүүцэл бичиж өгөөч гэж хандана. Нааштай шийдвэр гарахгүй бол хүний эрхийг дээдэлдэг олон улсын шүүхэд хандахаар төлөвлөж байна.

-Н.Энхбаярын биеийн байдал ямаршуу байна?

-Би шүүх хурлын өмнө, дараа нь Н.Энхбаяртай уулзсан. Биеийн байдал нь тааруу байгаа.

-Ийм шийдвэр гарна гэж та өмнө нь таамаглаж байсан уу?

-Шүүхийн шийдвэр нааштай гарна гэсэн найдлага ер нь байхгүй шүү гэдгийг би Н.Энхбаярт хэлж байсан. Өөрөө ч “Харин тийм ээ, би ч гэсэн тэгж бодож байна. Нарангэрэл багш аа, сүүлийн 20 жилд Монголд ийм улс төржсөн, ийм том хэрэг байна уу? Ингэж шат шатандаа урьдчилан яллах дүгнэлт үйлдсэн хэрэг байна уу?” гэж асуусан. Би “Судалъя. Өнөөдөр хэлэхэд төвөгтэй байна. Байж болзошгүй” гэсэн.

-Шүүхээс гэм буруутай гэж тогтоогоод байдаг. Харин та гэм буруугүй гээд зүтгээд байдаг. Шүүхэд итгэх үү, танд итгэх үү?

-Би бүх хавтаст хэрэг, материалуудад нарийн судалгаа шинжилгээ хийсэн. Өөрөөр хэлбэл энэ хүнийг шийтгэсэн тэр дөрвөн хэрэгт гэмт хэрэг гэж үзэх ийм гэм буруу байна аа гэсэн үндэслэлийг би олж чадаагүй. Харин цагаатгах үндэслэлүүдийг шүүх хуралдаанд хэлсэн. Өнөөдөр Монголын шүүхийн зөвхөн хуулиа дээдлэх, шударга байх зарчим алдагдаж, нэр хүнд нь үнэхээр унаж байна. Би энэнд сэтгэл их зовж байна. Үгүй яахав ээ, үнэхээр хэрэг үйлдсэн, гарцаагүй тийм үйлдэл хийсэн бол нотлуулаад, ялаа эдэлдэг газраа эдлээд гараад ирнэ. Энэ шударга ёс шүү дээ.

-Үлдсэн хоёр шатны шүүхэд та найдлага тавьж байна уу?

-Би ер нь найдлага тавихгүй байна.

Э.Энх-Эрдэнэ