Шинэ он гарснаас хойш сонгуулийн сурталчилгаа гаарч байна. Уг нь үүнийг хуулиар хориглодог.

Оны өмнө буюу хууль хэрэгжиж эхлэхээс өмнө УИХ-д дахин сонгогдохыг хүсэгчид мөн шинээр нэр дэвшихийг хүсэгчид нүүрс, нэгж, аяга, таваг, бурхан, цаашлаад бүр газар тараасан. Гэтэл оны дараа ч хэрүүл уруултайхан баталсан хуулиа зөрчөөд эхэлчихлээ. Тэгвэл үүнтэй зэрэгцээд Тавантолгойн нүүрсний орд, түүнээс хоёр тийш тавих төмөр зам тойрсон, хэн нь тэндээс хэр ихийг авахын төлөөх бүлэглэлүүдийн тэмцэл ч эрчтэйхэн өрнөж байна. Энэ тухай тоймлоё.

СОНГОГЧДОД ТААЛАГДАХ УЛСТӨР-ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛ БА ХҮҮХДИЙН 20 МЯНГА

Оны өмнөхөн батлагдсан Сонгуулийн тухай хуулийг Үндсэн хууль зөрчсөн тухай парламентын бус жижиг намууд мэдэгдэл гаргасаар байна. Тэднийг тоох амьтан ч ховор байна. Харин эрх баригчдын хувьд ирэх сонгуулиар олон нийтийн саналыг татах зорилготой хэд хэдэн ажиллагаа эхлүүллээ.

Эхнийх нь мэдээж Ипотекийн хүүг таван хувь болгох тухай АН болоод УИХ-ын дарга З.Энхболдын мэдэгдэл

Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрээс үүдэн найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээл зогсоод сар гаруй болж байна. Уг асуудлыг зохицуулахаар Хууль зүйн байнгын хороон дээр байгуулагдсан ажлын хэсэг баасан гаригт хуулийн төслөө өргөн барилаа. Ингэснээр сар шинийн өмнө асуудал шийдэгдэх нь. Ипотекийн зээл шинэ шинэ бэлэг, бонус дагуулсаар арай өөр журмаар олгогдож эхлэх амлалтыг ч эрх баригч АН өглөө.

З.Энхболд ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрийг 10 хувь болгох боломжгүй. Шоу хийхээ больцгоох хэрэгтэй гэж онцолсон. Харин жилийн 8 хувийн хүүг тав хүртэл хувиар бууруулах боломжтой гэв. Ингэвэл сард 520 мянгын зээл төлдөг өрх 412 мянган төгрөг зээлдээ өгдөг болох гэнэ. Үүнийгээ өрхийн хэрэглээнд чиглэсэн чухал алхам болно гэж АН-ын дарга З.Энхболд мэдэгдлээ.

Мөн урьдчилгаа төлбөрийн 10 хувийг төрөөс “даах” өөр нэг арга байгаа гэнэ. Ингэвэл улсаас ердөө 22 тэрбумыг л олгоно гэж тайлбарлав. Гэхдээ энэ нь маш ойлгомжгүй тоо. 10 хувийн батлан даалтыг 200 тэрбумаар гаргах тооцооллоор 10 мянган айл зээлд хамрагдахаар байсан. Гэтэл нийтлэг байдлаар яаж 22 тэрбумаар 10 хувь даах асуудал яригдах нь тодорхойгүй байна.

Тэгвэл үүнийг ажил болгон Иргэний хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурал дахь Ардчилсан намын бүлэг, МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс” эвслийн бүлэг, ИЗНН-ын төлөөлөл зөвшилцөн, санал нэгдэж, 27 гишүүн санаачлан боловсруулан энэхүү хуулийн төслийг өргөн мэдүүлээд байна.

Тэд “8 хувийн хүүтэй орон сууцны зээл маш их эрэлттэй байгааг холбогдох байгууллагуудын мэдээллээс харж болно. Яг одоо 18 мянга орчим өрх 8 хувийн хүүтэй орон сууцны зээл авахаар хүлээж байгаа. Нөгөөтэйгүүр, Монголбанкны удирдлагууд инфляци 2.9 хувьтай байгаа учир орон сууцны зээлийн 8 хувийн хүүг бууруулж, 5 хүртэл хувьд хүргэх бололцоо байна гэж хэлсэн.

Бас нэг зарчмын шинжтэй чухал өөрчлөлт гэвэл, өнөөдөр 8 хувийн хүүтэй зээлд хамрагдахыг хүссэн өрх сарын орлого 1.3 сая орчим төгрөг байх шаардлагатай байгаа бол энэ хууль батлагдсанаар сард 450 мянган төгрөгийн орлоготой өрх хамрагдах боломжтой болно” гэв. Энэ хууль шинээр орон сууц авахыг хүсч байгаа хүмүүст таалагдах нь мэдээж. Харин бушуу туулай борвиндоо баастай болчихгүй л байгаасай.

ХҮҮХЭД БҮРТ 20 МЯНГЫГ ӨГНӨ

Энэ оны төсөвт Эдийн засгийн хүндрэлийн улмаас хүүхдийн мөнгө хөтөлбөрт зориулсан төсвийг багасгаж Хүний хөгжил сангийн 2016 оны төсөвт 144.0 тэрбум төгрөгийг төсөвлөн баталсан. Хүүхдийн мөнгөнд зарцуулах хөрөнгийг бууруулсантай холбогдуулан Улсын Их Хурлаас 2015 оны 103 дугаар тогтоол гаргаж, хүүхдийн мөнгийг зөвхөн өрхийн амьжиргааны түвшингийн 1-17 дугаар бүлгийн өрхийн 0-18 хүртэлх насны хүүхдэд олгохоор шийдвэрлэсэн билээ.

Тэгээд уг асуудал хэрэгжиж эхлэх гэж байтал оны маргааш Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, УИХ-ын дарга З.Энхболд болон Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг нар тохиролцон хүүхдийн мөнгийг бүх хүүхдэд олгоёгэлцсэн. Үүнийг Засгийн газар даруй ажил болгож, Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд С.Эрдэнэ “Тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг нэн яаралтай дэгээр хэлэлцүүлэхээр УИХ-ын даргад өнгөрсөн баасан гаригт өргөн мэдүүлэв.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт Хүүхдийн мөнгө хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилт дэвшүүлж, 2012 оны 10 дугаар сараас эхлэн Хүний хөгжил сангаас хишиг хувь болгон Монгол Улсын 0-18 хүртэлх насны хүүхэд бүрт сар бүр 20,0 мянган төгрөгийг олгож эхэлсэн. 2015 оны хүлээгдэж байгаа гүйцэтгэлээр 1 сая 30 мянган хүүхдэд хүүхдийн мөнгө олгоход зориулан 246.7 тэрбум төгрөг зарцуулахаар байгаа.

Хүүхдийн мөнгийг 2016 оны 01 дүгээр сараас эхлэн 1-17 дугаар бүлгийн өрхийн хүүхдэд олгоход 601.1 мянган хүүхэд буюу одоо хүүхдийн мөнгө авч байгаа хүүхдийн 58.2 хувь нь авч, өрхийн амьжиргааны түвшингийн 18-20 дугаар бүлгийн өрхийн 128,795 хүүхэд болон амьжиргааны түвшинг тодорхойлох судалгаанд хамрагдаагүй өрхийн 297,475 хүүхэд буюу нийт 426.3 мянган хүүхэд 2016 оны 01 дүгээр сарын 01-нээс эхлэн хүүхдийн мөнгө авахааргүй болж байсан юм байна.

Тогтоолын төсөл нь 2 заалттай бөгөөд 1 дэх заалтад “Хүний хөгжил сангаас Монгол Улсын иргэнд 2016 онд хүртээх хишиг, хувийн хэмжээг тогтоох тухай” Монгол Улсын Их хурлын 2015 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 103 дугаар тогтоолын 2 дахь заалтын “1-17 дугаар бүлгийн” гэснийг хасахаар, 2 дахь заалтад уг тогтоолыг 2016 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр тус тус заажээ

Ийнхүү эрх баригчид хоёр томоохон шийдвэрийг оны эхний долоо хоногт сонгууль угтан олон нийтийг татах зорилгоор гаргаад байна.

Тэгвэл сонгуультай холбоогүйгээр олны анхаарлыг татан улстөржиж буй бас нэг томоохон шуугиан байна. Уг шуугианыг өөр нэгэн шуугианаар дарахыг хичээж байгаа гэлцэж буй.

Х.БАТТУЛГА НАРЫН ХЭРГИЙГ ИРВЭС ХАМГААЛАГЧ ЗАЛУУГИЙН ХЭРГИЙН ШУУГИАНААР ДАРЖ БАЙНА УУ

Манай улстөрчид нэг шуугианыг нөгөөгөөр дарж, олны нүд чихийг өөр чигт хандуулдаг аргатай. Энэ удаад ч ийм асуудал болоод байгаа тухай сошиалаар нэг мэдээлэл тархах боллоо. Өнгөрсөн оны 10 дугаар сарын сүүлчээс 11 дүгээр сарын эхний 10 хоногт манай хууль хяналтынхан томоохон баривчилгаануудыг хийсэн.

Түүний эхнийх нь улстөрд Х.Баттулгын хүн гэгдэх түүнийг сайд байхад Монголын төмөр зам компаний захирал, дараа нь Зам тээврийн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга асан Б.Батзаяаг баривчилсан явдал. Тэгвэл шинэ төмөр зам барих нэрээр баахан мөнгө зувчуулсан гэгдсэн энэхүү хэрэгт оны зааг дээр Х.Баттулга болон А.Гансүх нарыг татан шалгаж эхэлсэн тухай хэвлэлүүд дуу дуугаа аван мэдээлсэн.

Оны эхний өдрүүдийн гол шуугиан ч энэ байсан. Тэгвэл уг мэдээлэл сүүлийн үед дарагдаж, харин ирвэс хамгаалагч залуу амиа алдсан хэрэг олны анхааралд хүчтэй орж ирлээ. Үүнийг Х.Баттулга нарын хэрэгт холбогдсон шуугианыг намжаахын тулд хийсэн үйлдэл болох тухай сошиал сүлжээнийхэн хэдэн өдөр маргалдаж байна.

Г.Самбаа

gereg.mn