-Тухайн барааны хугацааг тэр үйлчлүүлэгч шалгах бус үйлчилгээ явуулж буй худалдагч, зохион байгуулагчид өөрсдөө хариуцах учир түүнд эмзэглэх ёсгүй-

Сүүлийн жилүүдэд манай улсад хүнсний аюулгүй байдал гэдэг дээд зэргээр хөндөгдөж алхам тутамд муудсан хүнсний бүтээгдэхүүн худалдаалагдах болсон. Тэр дундаа эрүүл, баталгаат хүнс гэж өдөр шөнөгүй рекламддаг томоохон супермаркетууд нь хүнсний аюулгүй байдлыг ихээр зөрчиж байна. Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулдаг супермаркетуудыг нэг бүрчлэн тоочиж хүнсний аюулгүй байдлын талаар яривал дуусахгүй.

Уг нь хүнсний аюулгүй байдлыг ханган ажиллах нь үйлчилгээний байгууллагын хамгийн гол асуудал. Гэтэл манай улсад үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа хүнсний үйлчилгээ явуулдаг аж ахуй нэгжүүд үргэлж л дутагдал гаргадаг. Аливаа зүйлд алдаа гаргах тохиолдол байдаг ч гаргасан алдаагаа давтаад байгаа байгууллагуудад холбогдох албаныхан хатуухан арга хэмжээ авах хэрэгтэй байна. Хүний ходоод хогийн сав биш, тиймээс бид эрүүл, чанартай хоол хүнс хэрэглэх эрхтэй. Тухайлбал, манайдаа л томоохонд орох Номин сүлжээ дэлгүүрийн 10 дугаар хороололд байрлах салбар дэлгүүрт хугацаа нь дууссан йогурт зарж байжээ.

Тодруулбал, энэ сарын 3-ны өдөр 10 дугаар хороололд байрлах “Номин” дэлгүүрээс иргэн Э дөрвөн ширхэг йогурт худалдан авчээ. Түүний худалдан авсан дөрвөн йогуртын гурвийг нь таван настай хүүхэд нь идсэний улмаас хоолны хордлогод орж эмнэлэгт үзүүлж шинжилгээ хийлгэсэн байна. Түүгээр ч зогсохгүй хоолноос хордсон гэдэг нь шинжилгээгээр тогтоогджээ.

Ингээд хүүгийн аав “Номин”-гийн худалдагч болон менежерт нь сүүлийн задалсан йогуртаа аваачиж үзүүлэхэд менежер эмэгтэй “нэг йогуртынх нь мөнгийг нь өгөөд наад хүнээ явуул” гэх маягаар хэлсэн нь тухайн иргэнд огт таалагдаагүй аж. Арга ч үгүй биз. Тухайн барааны хугацааг тэр үйлчлүүлэгч шалгах бус үйлчилгээ явуулж буй худалдагч, зохион байгуулагчид өөрсдөө хариуцах учир түүнд эмзэглэх ёсгүй. Угтаа бол дээрх менежер эмэгтэй хариуцлагаас бултан йогурт нийлүүлсэн импортлогч компанид буруугаа өгөхийг оролдож байсан юм.

Түүнчлэн бид хүүгийн аавын хүсэлтийн дагуу тус дэлгүүрт очиход тэрбээр “танайх сонины газар юм уу гомдол хүлээж авдаг газар юм уу” гэх зэргээр мэдээлэл өгөхөөс татгалзаж нааш, цааш холхиж байсан юм. Хэдийгээр Э-гийн худалдаж авсан йогуртын хугацаа нь дуусах болоогүй байсан ч өмхий эхүүн үнэртэй байсныг тэд хүлээн зөвшөөрсөн. Уг нь бараа, бүтээгдэхүүн нь үйлдвэрлэгдсэн өдрөөс хойш ямар байдлаар хадгалагдаж, тээвэрлэгдэж дэлгүүрийн лангуун дээр ирснийг тухайн байгууллагын ажилчид л мэдэх байх.

Тус дэлгүүрийн менежерийн хэлж буйгаар тэд 2,000 гаруй иргэн, ААН-тэй бараа нийлүүлэх гэрээтэй байдаг байна. Гэрээний үндсэн дээр дээрх йогуртыг худалдаалж, асуудал үүссэнтэй холбоотойгоор “Номин”-гийн бүх сүлжээ дэлгүүрээс дээрх нэртэй йогуртыг татуулжээ, Ингээд энэ сарын 5-ны өдөр хүүгийн аавтай тус дэлгүүрийн удирдлагууд холбогдож хүүгийнх нь биеийн байдал ямархуу байгааг асууж хувийн эмнэлэгт үзүүлж шинжилгээ өгөхийг санал болгоход мөн л хүүг хоолноос хордсон гэдгийг нь тэдний үзүүлсэн “Интермед’’ эмнэлэг ч бас тогтоожээ.

Хэдийгээр муудсан йогуртыг “Номин” их дэлгүүр гэрээний дагуу худалдан авч борлуулалт хийж байгаа ч тэд хадгалалтын горим болон бусад зүйл дээр анхаарах ёстой. Ихэнх сүлжээ дэлгүүр импортоор бараа, бүтээгдэхүүнээ оруулж ирдэг. Тэгэхдээ тухайн улсдаа хугацаа нь дуусах дөхсөн, хямдарсан бараа авчирдаг нь бодит үнэн. Мөн эдгээрийг оруулж ирдэг томоохон импортлогч компаниуд ч энэ бүхний хариуцлагыг давхар үүрэх ёстой.

Яг үнэндээ өнөөдөр бид муудсан бараа бүтээгдэхүүн гарч ирсэн тохиолдолд тухайн дэлгүүртэй хариуцлагын асуудал ярьдаг ч үүний цаана ханган нийлүүлэгч импортлогч компаниуд байдаг гэдгийг таг мартдаг. Тиймээс гаднын улс орноос импортоор бараа татан оруулж ирдэг компаниудын хүнсний бүтээгдэхүүнд сайтар хяналт шалгалт хийхгүй бол энэ мэт хор болсон хоол олон хүний эрүүл мэндэд заналхийлж байгаа гэдгийг холбогдох албаны хүмүүс нь анхааралдаа авахад илүүдэхгүй болов уу.

НМХГ-ынхан асуудлыг газар дээр нь шийдвэрлэлээ

Хэдийгээр мэргэжлийн хяналтынхан өөрсдийнхөө нөөц бололцоог ашиглан чадлынхаа хэрээр хяналт шалгалт хийдэг ч импортлогч компаниуд тоо ширхэг олонтой энэ мэтчилэн бүтээгдэхүүнийг бүгдийг нь хамруулдаггүй гэдгийг сүлжээ дэлгүүрүүдийн менежерүүд хэлж байсан. Ингээд бид муудсан йогуртыг НМХГ-ын Эрүүл мэнд, боловсрол Соёлын хяналтын хэлтэст аваачиж өгөхөд тэд шуурхай арга хэмжээ авч “муудсан йогуртыг шинжилгээнд өгч хүүхэд юунаас хордсон бэ гэдгийг нь тогтоох болно” хэмээсэн юм.

Ямартай ч тэд энэ асуудлыг газар нь дээр нь шийдэж Баянгол дүүргийн мэргэжлийн хяналтын байцаагч нарыг “Номин” дэлгүүрт очиж асуудлыг шийд хэмээх үүргийг өгсний дагуу тус дүүргийн эрүүл ахуйн байцаагчид “Номин’’-нд очиж худалдаалагдаж байсан йогуртыг бүгдийг нь татуулжээ. Үүнээс харахад тус газрын байцаагчид иргэдээс ирсэн гомдлыг яаралтай шийдвэрлэж гаргасан гомдлынх нь дагуу шалгадаг гэдгийг энэ удаагийн үйл явдал гэрчилсэн юм.

Тэгэхээр үүнд дан ганц мэргэжлийн хяналтын газар ч бус үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дарж гаднын бараа бүтээгдэхүүнийг монголд ихээр оруулж ирж буй импортлогч компаниуд хүнсний аюулгүй байдлыг хэрхэн яаж алдагдуулж байгаа тал дээр холбогдох бусад газрууд нь ч хяналт тавих нь цаг нь болжээ. Яг үнэндээ зарим томоохон супермаркетууд хадгалалтын горим алдагдаж, хугацаа нь дууссан, хаана, хэзээ үйлдвэрлэгдсэн нь тодорхойгүй хүнсний бүтээгдэхүүн дээр өөрсдөө он, cap, өдрийг нь бичээд наачихдаг. Энэ мэтээр хэрэглэгчийн эрх ашгийг хохироох нь Монголдоо томоохонд тооцогдох сүлжээ дэлгүүрийн цаашдын нэр хүндэд ч сөрөг нөлөөтэй буй заа.

Тиймээс “Номин” дэлгүүрийнхэн та бүхэн муудсан бараа бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдээр бус өөрсдөө шалгаж үзэх хэрэгтэй байх аа, Эцэст нь хэлэхэд өнөөдөр бид компот, йогурт, ногооны салат, элдэв чихэр, масло зэргийг гадаадаас импортлохын оронд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжиж дотоодын бүтээгдэхүүнээ хэрэглэвэл ядаж л муудаж хөгцөрсөн хор болсон хоолноос ангижирна.

Тиймээс эрх мэдэл бүхий албан тушаалтнууд гадаадаас орж ирж буй импортын барааг хязгаарламаар байна. Хэдий болтол ард түмэн хугацаа нь дууссан, өттэй, хорхойтой бүтээгдэхүүн хэрэглэх юм. Тиймээс холбогдох байгууллагынхан торгоод өнгөрөх биш тусгай зөвшөөрөлтэй нь хатуухан яривал хариуцлага гэдэг зүйлийг мэдрзх байх даа цаадуул чинь.