Єнгєрсєн баасан гараг буюу арваннэгдvгээр сарын 13 Монголыг тєдийгvй дэлхий дахиныг донсолгосон аймшигт “хар баасан гараг” болж тvvхэнд vлдэв. Учир нь гуравхан саяуулаа тєв Азийн цээжинд оршдог Монгол Улсад нэгэн С.Эрдэнэ єєрийгєє галдан шатааж, ард иргэдээ хайхрахгvй зєнд нь хаяж, гудамжинд гаргаж байгаа тєр засаг, компанийхаа удирдлагуудад тэмцлийн дээд хэлбэрээр эсэргvvцлээ vзvvлсэн нь Монголын тvvхэнд анхных болж тэмдэглэгдэв. Гэхдээ тэмцлийн хамгийн хурц хэлбэрийг сонгож, хэр баргийн хvнээс гарамгvй эр зориг гаргасан тэмцэгч бол ХАХНХ-ын сайд С.Эрдэнэ биш, “Эрдэнэс-Тавантолгой” компанийн “Эв санааны нэгдэл” Vйлдвэрчний Эвлэлийн холбооны дарга С.Эрдэнэ байсан гэдгийг залруулан хэлэх ёстой.

Улаанбаатарыг хэсэгтээ л донсолгосон энэ vйл явдал “Зууны мэдээ” сонины хэвлэлийн тєвд єглєєний 11:30 цагийн vед болсон. Тэгвэл “хар баасан гараг”-ийн шєнє хєгшин Европын зvрх Парис хотын “Bataclan” театр, Шоронн гудамж, “Стад де Франс” цэнгэлдэх хvрээлэн, Бомарше гудамж, БНУ-ын єргєн чєлєєнд “Исламын улс”-ын террористууд халдлага vйлдэж 153 хvний аминд хvрч, Европ байтугай дэлхийг донсолгов. Хєгшин Европын анхилуун сарнай болсон Франц улс 66 сая 500 мянган хvн амынхаа тоогоор дэлхийд 23 дугаарт, нэг км квадрат талбайд 118 хvн ногддогоороо 89 дvгээрт эрэмбэлэгддэг аж. Тvvнээс гадна “Tour Eiffel” буюу Тємєр Хатагтай Эйфелийн цамхагаараа даян дэлхийд данстай ард тvмэн билээ. Зохион бvтээгч Александр Густав Эйфелийн нэрээр алдаршсан энэ цамхаг телевизийн антены хамт 324 метрийн єндєрт сvндэрлэдэг байна. Нийтдээ 10000 тонн жинтэй Эйфелийн цамхагийн тойргийн хэмжээ 88,3 метр гэсэн. Парис хотын хамгийн єндєр барилга болох энэ цамхаг салхинд 6-7 см хэлбэлзэлтэй найгадаг ба долоон жилд нэг удаа зэврэхээс хамгаалах засвар vйлчилгээнд 50-60 тонн будаг хэрэглэдэг аж.

Энэ бvхнийг дурдсаны учир нь цахим ертєнцєєр дэлхий нийттэй чєлєєтэй харьцах болсон монголчуудын сэтгэхvй сvvлийн хоёр хоногт “Эрдэнэ яах вэ, Эйфелийн цамхаг зvгээр vv” гэсэн даяарчлалын уур амьсгалаар пижигнэлдэж байгаа тул “Эйфелийн цамхаг яагаа ч vгvй. Тэгээд ч террористууд Парисын хєл хєдєлгєєн багатай, жуулчид олноороо цуглаад байдаггvй газруудыг сонгож алан хядлагаа зохион байгуулсан” гэсэн албаны эх сурвалжийг дамжуулах гэснийх билээ.

Харин Францын ард тvмэнтэй эв санааны нэгдэлтэй байгаагаа цахим ертєнцєєр бах тавтай зарлан тунхагласаар байгаа монголчууд биеийнх нь 40 хувь тvлэгдэж, хамгийн гол нь амьсгалын замын эрхтэнvvд нь гvнзгий тvлэгдсэний улмаас амь насанд нь ч аюул учирч болзошгvй байгаа тэмцэгч С.Эрдэнийн биеийн байдлыг огтхон ч асууж сураглахгvй байгаагаар барахгvй, євчиндєє шаналж байгаа тvvнд хууль хvчний байгууллагуудын зvгээс Эрvvгийн хэрэг vvсгэснээ сvр дуулиантай зарласан нь хачирхалтай. Магадгvй эр зориг гарган тэмцэж, “Эрдэнэс Тавантолгой”-н єнєєдрийн vнэн бодит байдлыг тєр засгийн удирдлагуудад мэдрvvлсэн С.Эрдэнэ гэгч энэ зоригтныг буруутгаж, хорьж цагдаж ч магадгvй. Учир нь тvvнийг “Олон нийтийг хvчирхийлэл, тэмцэлд уриалсан” хэмээн буруутгаж эхлээд байгаа. Хамгийн гол нь сард 4-12 сая тєгрєгийн цалин авчихаад албан тасалгааны цонхоор хараад сууж байдаг “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн удирдлагууд ажилчдынхаа тєлєє юу хийсэн, Монгол Улсын тєлєє аль хэр сэтгэл гарган зvтгэсэн бэ гэдэг нь С.Эрдэнийн єєрийгєє шатаасан утаатай хамт замхран алга болж байгаа нь харамсалтай. Ийм л нэгэн “хар баасан гараг” болоод єнгєрєв.

Эртний тvvхийн сурвалж бичгvvд, ер нь ам дамжсан ярианаас vзвэл 13-ны Баасан гараг хэмээгч ёр зєгнєсєн учир битvvлэг энэ єдрийг Христийн шашин шvтлэгтэй улс тvмнvvд ихэд жихvvцэж, цэрвэн хvлээж авдаг аж. Европ даяар энэ єдрийг хамгийн азгvй, муу зvйл дагуулсан гэж vздэг уламжлалтай тул ийнхvv “хар” гэж нэрийдэх болсон нь олон зуун жилийн ємнєєс эхлэлтэй гэнэ. Тэр ч байтугай дэлхийн арван хvн дутмын нэг нь энэ єдрєєс айдаг гэж “Российская газета” сонинд бичсэн байсан. Европчуудын хувьд энэ єдєр гэрээсээ гарахгvй, утсаа авахгvй, наймаа хийхгvй, гэрээ хэлэлцээр байгуулахгvй, ерєєс юу ч хийхгvй байхыг хичээдэг юм байна. Хэрэв ямар нэг юм зайлшгvй хийх шаардлагатай болбол мод руу гурав тогшиж, зvvн мєрєн дээгvvрээ нулимдаг заншил эртнээс хэвшил болжээ.
Харин Монголд “Аа хэн нэгэн єєрийгєє шатаасан баасан гараг” гэсхийгээд єнгєрч байна. Харамсалтай биш гэжvv.
Эх сурвалж: