Техникийн захууд болон нийслэлийн удирдлагуудын дунд vvссэн маргаан эцэслэгдэх болоогvй бололтой. Учир нь 2013 онд нийслэлийн ИТХ-ын тэргvvлэгчид 29 дvгээр тогтоол гэгчийг баталж, хуучин 22-ын товчооны урд тал руу “Авто худалдааны цогцолбор”-ыг барихаар болсон. Гэвч энэхvv шийдвэр нь хууль зєрчсєн болохыг нь ШЄХТГ-аас тогтоогоод эргэн харахыг сануулсан байдаг. Тодруулбал “НИТХ-ын тэргvvлэгчдийн 2014 оны гуравдугаар сарын 21-ний єдрийн 29 дvгээр тогтоолоор “Авто худалдааны цогцолбор”-ын тєлбєрийн хэмжээг баталж, Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт 2014 оны аравдугаар сарын 1-ний єдрєєс нийтийн эзэмшлийн зам талбай, бусад зам орчмын ил задгай зогсоол, талбайд автомашин, тээврийн хэрэгслийн сэлбэг, хэрэгсэл худалдан борлуулахыг хориглохоор шийдвэрлэсэн байна.

Уг тогтоолыг гаргахдаа “Да хvрээ”, “Єгєємєр”, “Даймонд”, “Монбэт”, “Дако”, “Старт” зэрэг автомашин, тээврийн хэрэгслийн сэлбэг, хэрэгсэл худалдаалах тєвvvдийн vйл ажиллагааг зогсоох хуулийн vндэслэл байгаа эсэх, агаарын болон хєрсний бохирдол vvссэн эсэх, стандартын шаардлага хангахгvй байгаа эсэхийг тус тус тогтоогоогvй байх бєгєєд зєвхєн “Авто худалдааны цогцолбор” ОНЄААТVГ-ын vйл ажиллагааг дэмжих, бусад аж ахуй эрхлэгчдийн аж ахуйн vйл ажиллагаа эрхлэх эрхийг хуульд заасан vндэслэлгvйгээр хязгаарлахад чиглэсэн байна гэж vзлээ.

Тодруулбал, агаарын болон хєрсний бохирдолд нєлєєлж байгаа нь мэргэжлийн байгууллагын дvгнэлтээр тогтоогдоогvй атал агаарын болон хєрсний бохирдлыг багасгах, бизнес эрхлэгчдийн vйл ажиллагааг дэмжих, тав тухтай орчинг бvрдvvлэх зорилгоор гэх vндэслэлээр аж ахуй эрхлэхийг хязгаарласан буюу хориглосон шийдвэр болсон бєгєєд дээрх зах, худалдааны тєвvvдийн vйл ажиллагаа Монгол Улсын хууль, дvрэм, журам, стандарт зєрчсєн болохыг тогтоогоогvй байна.
НИТХ-ын энэ vйлдэл нь Єрсєлдєєний тухай хуулийн 13 дугаар зvйлийн 13.2-т Тєрийн захиргааны байгууллага, нутгийн єєрєє удирдах болох нутгийн захиргааны байгууллага хуульд зааснаас бусад тохиолдолд дараах vйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно, 13.2.1-д “Аж ахуй эрхлэгчийг тодорхой тєрлийн vйл ажиллагаа явуулах, бараа бvтээгдэхvvн vйлдвэрлэх, бор­луулахыг хориглосон буюу хязгаарласан”, 13.2.3-т “Тухайн зах зээлд єрсєлдєгч гарч ирэхийг хориглосон буюу хязгаарласан, эсхvл тvvнийг зах зээлээс шахан гаргахад чиглэсэн”, 13.2.7-д “Аль нэг аж ахуй эрхлэгчид давуу байдал олгоход чиглэсэн” гэж заасныг тус тус зєрчсєн байна.” гэдгийг нь мэдэгдсэн.

Гэсэн ч хотын удирдлагууд зангаргаа харуулж байгаа аятай, ёстой “Нохой хуцсан чинээ санахгvй” гэдэг шиг л vл ойшоосоор єдийг хvргэлээ.

Хєєрхий 20 гаруй жил амь, амьдралаа машин, техникийн сэлбэг, худалдаагаар залгуулж ирсэн 8000 орчим иргэн єнєєдєр байгаагаа зарж, зээлийнхээ єрєнд єгч, дахин банкны хаалга татсан ч тусыг эс олон дампуурахдаа тулаад байна. Хэдийгээр машин єдєр тутмын хэрэглээ адил байнга зарагддаггvй ч тэднийг тойрон єсєн, дэвжих бизнесийн хvрээнхний хувьд нvvлгэн шилжvvлэх сураг гарснаас хойш “Шонгоос дvvжлэгдэн хэзээ гогцоо нь чангарах бол” гэсэн айдастай болжээ. Тэдний хувьд “Улсаас юу ч царайчлаагvй шvv, харин ч татвараа тєлєєд єнєєг хvргэлээ” гэх тvрэмгий vгс гарах нь энvvхэнд. Vнэн чанартаа тэд ийн бухимдахаас ч аргагvй. Хорь гаруй жилийн ємнє хоосон шахам байсан Шархад орчмыг одоо харахад аль хэдийнэ гэр болон байшин хороолол сvндэрлэж, тэдгээрийг даган аж ахун нэгжvvд ч vvдээ нээн хvрээгээ тэлж, хот зvvн зvгт хаяагаа тэлсэн. Єнєєгийн байдлыг 20-иод жилийн ємнєх дvр зурагтай харьцуулаад vзэхэд л хангалттай.
Харин хотын удирдлагууд 2012 онд нийслэлийг удирдаж эхлээд, 2013 онд хот тєлєвлєлт гэх зvйлийг ярьж, тухайн орчинд ажиллаж, амьдарч буй иргэдээс санаа, бодлыг нь ч асуулгvй нvvлгэх тогтоолоо vйлдсэн байдаг.

Тvvгээр ч зогсохгvй шинээр байгуулсан “Авто худалдааны цогцолбор” гээд байгаа нь хотын баруун бvст иргэдийн эрvvл, аюулгvй орчинд ажиллаж, амьдрах нєхцєлийг нь хангахааргvй газар байдаг. Тиймээс авто худалдааны бизнес эрхлэгчид анхнаасаа нvvж очихгvй гэдгээ илэрхийлсэн. Арга ядаад ШЄХТГ болон МVХАVТ-ийн захуудын зєвлєл, хууль, хяналтын байгууллагуудад ч хандаад байгаа. Мєн vнэхээр боломж, нєхцєл сайтай газар бол очиж болно гэдгээ ч илэрхийлсэн. Харамсалтай нь шинэ цогцолборынхоо vйл ажиллагааны нээлтийг єнгєрсєн сарын эхээр хийсэн ч vнэндээ бол барилгын ажлынх нь 30 гаруйхан хувь л гараас нь гарсан юм билээ. Тийм байтал иргэдийг нvvлгэн шилжvvлэхээр шахаж байгаа нь “Яарвал даарна” гэдгийг сануулах мэт.

Авто худалдаа эрхлэгчид єєрсдийн эрх ашгаа хамгаалахын тулд зах бvр дэргэдээ Vйлдвэрчний эвлэлийн хороо байгуулсан. Тэд хамтран єнгєрсєн сарын 27-нд тєв талбайд “Бид нvvхгvй” уриатайгаар тайван жагсаал зохион байгуулж, Нийслэлийн захирагч Э.Бат-Vvл болон НИТХ-ын дарга Д.Баттулга нарт хаягласан шаардлагаа НЗДТГ-ын Хууль эрх зvйн хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Ц.Ижилмєрєнгєєр дамжуулан хvргvvлсэн. Тэгвэл тэдний шаардлагын хариуг энэ сарын 5-ны єдєр єгчээ. Ингэхдээ хотын захирагч Э.Бат-Vvлийг тєлєєлєн хуль эрх зvйн хэлтсийн дарга С.Отгонгэрэл хариу єгчээ. Тэрбээр єєрсдийн хийж буй vйлдлээ “Засаг даргын 2013 оны А/980 дугаар захирамж нь холбогдох хуулийн заалт, УИХ-ын 2013 оны “Улаанбаатар хотыг 2020 он хvртэл хєгжvvлэх ерєнхий тєлєвлєгєє батлах тухай” 23 дугаар тогтоол, нийслэлийн замын хєдєлгєєний тvгжрэлийг бууруулах арга хэмжээнд батлагдсан.

Vнэхээр хууль, захирамж, тогтоолын талаар ярьж, тєрийн эрх мэдлийг ард иргэдийн ємнєєс барьж ашиглах гэж байгаа бол тэдгээр нь ядаж л хvчин тєгєлдєр байх ёстой гэдгийг ухамсарламаар л юм. Эсвэл авто худалдаа эрхлэгчдийг болон олон нийтийг энэ зэргийн мэдээлэл, мэдлэггvй хvмvvс хэмээн тохуурхаж, эцэст нь бvр эрvvл, аюулгvй орчинд ажиллаж, амьдарх эрхийг нь хасах гээд байна уу.
Эх сурвалж: