Шуурхай.мн | Ж.Батзандан: Хууль зөрчиж гаднын хөрөнгө оруулагчидтай гэрээ хэлэлцээ хийж болохгүй

May 1, 2015 10 comments

Ж.Батзандан: Хууль зөрчиж гаднын хөрөнгө оруулагчидтай гэрээ хэлэлцээ хийж болохгүй

нийтлэсэн Admin

УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан өнөөдрөөс /2015 оны 4 дүгээр сарын 30-аас/ Чингисийн талбайд иргэдээсээ Үндсэн хуулийн өөрчлөлт, Таван толгойн гэрээний төсөл зэргийг асууж эхэллээ. Тэрбээр талбайд гарч иргэдтэйгээ уулзахдаа “Би тэсэхээ болиод энд гарч ирлээ. Бид анх жагсаал цуглаан хийж байхдаа шударга ёсыг бэжүүлэх, стратегийн ордын 51 хувийг төрийн мэдэлд үлдээх гэм мэт шаардлагуудыг тавьж байсан. Энэ бүхнээ ажил хэрэг болгохгүй бол болохгүй. Улс төрчид амласнаа биелүүлэхгүй, хариуцлагагүй үйлдэл хийвэл шууд татан буулгадаг систем үгүйлэгдэж байна. Улс төрийн намуудыг ч гэсэн барууны орнуудад худлаа амласан, мөрийн хөтөлбөрөө хэрэгжүүлээгүй бол шүүх нь татан буулгадаг. Би ийм л зүйлүүдийг хийх гээд оролдоод явна” гэж байлаа. Талбайд цугласан иргэд түүнийг дэмжиж буйгаа илэрхийлэн, янз бүрийн юм асууж, санал бодлоо солилцож байсан юм. Энэ үеэр түүнээс зарим зүйлийг асууж тодрууллаа.

-Таван толгойн асуудлаар АН-ын бүлэг байр сууриа нэгтгэж чадав уу?

-Намын бүлэг дээр ярьж байгаа. АН-ын Гүйцэтгэх зөвлөлийн шийдвэр гарсан. Эрдэнэс Таван толгойн 51 хувь төрийн мэдэлд байх ёстой, 49 хувь дээр нь гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагчид орж ажиллаж болно гэсэн шийдвэр гарлаа. Үндсэн хууль, Ашигт малтмалын тухай хуулиар бол стратегийн ордуудын 51 хувь нь төрийн мэдэлд байхаар заагдсан. Тиймээс хуулийнхаа дагуу явна. Хууль зөрчиж гаднын хөрөнгө оруулагчидтай гэрээ хэлэлцээ хийж болохгүй.

-Түрүүнд нь УИХ-аар “Цагаан суварга”-ын ордын асуудлыг шийдэхдээ МАК компанийн мэдэлд 100 хувь өгчихсөн шүү дээ. Үүнийг яаж шийдэх вэ?

-Цагаан суварга бол мөн л стратегийн ордод хамаарахюм. Энэ асуудал одоо Үндсэн хуулийн цэц дээр яригдаж байгаа. Үндсэн уулийн цэц хуулийн дагуу шийдэх байх.

-Зарим хуулиуд батлагдаж гармагцаа л шаардлага хангагүй байх юм, яавал дээр вэ?

-Хууль бол амаргүй ш дээ. Төгс төгөлдөр хууль гэж байдаггүй. Тиймээс байнга сайжруулж явах ёстой байхгүй юу. Таван толгойн гэрээг хар л даа. Үүнийг бид сайжруулахгүй л бол болохгүй.

Б.Отгонбаяр

Эх сурвалж: Tumen.mn

зүрх судас лекц (May 01, 2015 12:54:43 pm )

Тархи-зүрхний судасны хатуурал-нарийсал, цусан хангамжийн дутагдлыг эмийн бус аргаар эрүүлжүүлж, нөхөн сэргээх үйлдэлтэй Ли Эр Кан бүтээгдэхүүн нь сөрөг /гаж/ нөлөөгүйгээр цус шингэлж, холестрин бууруулж, судасны дотор ханыг цэвэрлэх ба даралт ба хуян зэрэг эмгэгүүдийг ч мөн эрүүлжүүлнэ. ЭМЯ-ны зөвшөөрөлтэй, Монгол улсад 10 дэх жилдээ зарагдаж байгаа бөгөөд 5-р сарын 2-ны Бямба гаригт АУ-ы доктор тус бүтээгдэхүүний талаар лекц уншиж эрүүл мэндийн зөвлөгөө өгнө. Лекцэнд суух хүмүүс холбоо барина уу! Шинжилгээтэй ирсэн хүмүүст хувьчилсан зөвлөгөө өгнө. Хаяг Чингэлтэй дүүргийн дэргэд, Утас: 96665038

Мтб (May 01, 2015 3:02:02 pm )

Юу яриад тэнэгтээд байгаа Батзандан гуай вэ? Эрдэнэс ТТ компанийн чинь 85% нь төрийнх буюу та нарынх, 10% нь иргэдийнх, 5% нь АА-н нэгжүүдийнх байгаа биз дээ. ЗГ-аас анх тендер зарлахдаа уурхайг ашиглах,нүүрс олборлох, борлуулах үйл ажиллагааг явуулах гүйцэтгэгч оператор шалгаруулах л ёстой байсан биз дээ. Тэгээд оператораар Хятад,япон,монголын хамтарсан консерциум шалгараад гэрээгээ хийх гээд байгаа юм биш үү. Уг нь Эрдэнэс ТТ төрийн өмчит компани юм байгаа биз дээ. Биднээс юуг нь асуудаг юм бэ? Үнэндээ бидэнд ноогдож байгаа 1072 хувьцаа гээд байгаа юм чинь нийт хувьцааны 0,000004% л болж байна шүү дээ. 2 сая 100 мянга нийлж байж 10%. МАНАН биднийг хүүхдэд иштэй чихэр шилний цаанаас харуулж,сонгуульд ашиглачихаад одоо л дахин хуурч ашиглаж байна.

гана (May 02, 2015 11:15:00 am )

Батзандан, Ганбаатар та хоёрын хиймэл царай, сүржин яриаг телевизээр харах бүрд ой гутах юм. Яаж ингэж жүжиглэж, олон түмэнд таалагдах гэж ичгүүргүй авирлаж чаддаг юм болоо. Тийм шудрага юм бол 7-р сарын 1-ны үймээнийг турхирч 4 хүний аминд хүрч, асуудал эвгүй болонгуут АН-н хөнжилд шургаж амь аврагдсанаа нэг саначих.АН ч гэж нам.Энд тэндэхийн эрээвэр хураавар хог новшнуудыг хамгаалж,эцэст нь өөрсдийн намаа бузарлаж байгааг хараад гайхах юм. ТТ гэрээг хариуцаж байгаа М.Энхсайхны чигчий хуруунд ч хүрэхгүй байж солиорч энэ ард түмнийг бужигнуулдагаа больмоор юм.

Иргэн (May 02, 2015 3:34:31 pm )

Хятад улс конвергенцийн онолоор амжилттай хөгжиж байна. Монголд хөгжлийн ямар ч онол, загвар байхгүй, харин АН-ын зохиосон “ардчилал” гэдэг үлгэр л бий.
Ардчилал, даяарчлал, олон ургалч үзэл, олон намын систем, залуу улс төрч, төр муу менежер, сонгуулийн машин, гуравдах хөрш, чөлөөт зах зээл, өмч хувьчлал, хувийн өмч, эрх чөлөө, ашигт малтмалын ордын лиценз, лицензийн наймаа, гадаадын хөрөнгө оруулалт энэ бүхэн чинь буурай хөгжилтэй Монгол орны газрын хэвлийн баялагийг дээрэмдэж авахын тулд Америкуудын зохиосон үлгэр юм. Энэ үлгэрийг Ардчилсан нам 25 жил ярьж байна.

С.Баяр, С.Баярцогт нар мэтэд юунд гайхав. Ийм авилгалч нийгмийг Ардчилсан нам байгуулсан шүү дээ. Монголын нийгэм бүхэлдээ АН-аас болж бузартсан юм шүү дээ. Энэ нам байгаа цагт Монгол улс хэзээ ч хөгжихгүй, магадгүй тусгаар тогтнолоо ч алдаж магадгүй. Төсөл, тендер шалгаруулахад шийдвэр гаргадаг бүх хүмүүс бүгд л их, бага хэмжээний авилгал авдаг гэж нийтээр ярьдаг шүү дээ. Оюутолгой, Таван толгойн төслууд бол хэдэн арван их наядаар яригдах олон улсын хэмжээний мегатөслүүд. Эдгээр хэдэн арван их наядаар яригдах олон улсын хэмжээний Оюутолгойн мегатөсөлд эцсийн шийдвэр гаргасан С.Баяр, С.Баярцогт нар мэт нь харин гайгүй бага авилгал авсан юм биш үү?

Хэрэв бурхадын орон гэж байсан бол, тэд ардчилсан төртэй байх сан. Засаглалын тийм “төгс хэлбэр” учраас ардчилал хүмүүст тохирохгүй байгаа юм. /Жан Жак Руси/

Иргэн (May 02, 2015 3:35:09 pm )

Цэцэн мэргэн товч сургаалууд эртнийх тусмаа ашиг тустай. Хэрэв зээ эдгээр үгс хүмүүст худал санагдсан бол, ийм урт удаан хугацааны турш зуунаас зуунд дамжин яригдсаар ирэхгүй л байх сан. /Квинтиллиан/

Засгийн газарт мөнгө, эрх мэдэл хоёрыг өгөх нь өсвөр насны хүүхдэд виски, машины түлхүүр хоёрыг өгөхтэй яг адил. /П.Ж.Рурке/

Засгийн газар, том бизнес хоёрын цус холилдсон холбоо харанхуйн дунд тасралтгүй өргөжиж хөгжсөөр байдаг. /Жек Андерсон/

Засаг төр хүмүүсийг сүйтгэдэггүй, Харин тэнэгүүд засгийн эрхэнд гарчихаараа түүний нэрийг баллаж орхидог. /Бернард Шоу/

Ухаан солиотой хүнд илд бариулах
Шударга бус хүнд эрх мэдэл олгох хоёр адилхан аюултай. /Пифагор/

Эсрэг талынхнаа сонсохгүйгээр шийдвэр гаргаж байгаа хүмүүс, тэр шийдвэр нь шудрга байлаа ч гэсэн, шударга бус алхам хийж байгаа хэрэг юм. /Сенека/

Хэнээр ч удирдуулдаггүй, эсвэл олон хүн эрх барьдаг юм уу, эмэгтэй хүн болон нялх хүүхэд захирч ноёлдог тийм улс оронд битгий амьдар! /Эртний Энэтхэгийн сургаалаас/

Төр засаг л хүнийг хүмүүжүүлдэг. Сайн төр сайхан хүмүүсийг, бурангуй засаг өөдгүй муу хүмүүсийг буй болгодог. /Сократ/

Үг хэлэх, хэвлэн нийтлэх эрх чөлөө бүхий л үндсэн хуулийн суурь болдог гэдэг нь нэгэнт хүлээн зөвшөөрөгдсөн ойлголт. Түүнийг үгүй хийчихвэл бүх байгууламж нурна. Үндсэн хуулийн доторхи хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл бол суурь нь. Нэгэнт суурь эвдэгдсэн тохиолдолд бусдыг нь хамгаалах шаардлагагүй. /Фукс/

Иргэн (May 02, 2015 3:35:38 pm )

Хувьсгал бол ёс суртахуунгүй хэргүүдийг угааж арилгадаг цусан далай юм. /Ренэ Шатобриан/

Нэг тал нь илүү гэгээрснээс бус, нөгөө тал нь дэндүү их мунхагласнаас болж хувьсгал гардаг. /Антуан Ривароль/

Аяа! Ард түмэн гэдэг гинжилж аргамжих шаардлагатай зэрлэг араатны сүрэг биш. Үнэхээр эрх чөлөөтэй байгаа цагтаа номхон тэд өөрийг нь басамжилж тохуурхсан засаг төрийг нулимах эрхтэй байхын тулд л цухалдаж эхэлдэг. /Онеро Морабе/

Өөдгүй новшнууд, дарлан мөлжигч, дарангуйлагч, дээрэмчин тонуулчдын засаглалд үнэн хэзээд аюултай. Үнэнийг яагаад хааж боогдуулаад байгаагийн учир ердөө л энэ юм шүү дээ. /Южин Дебс/

Ард түмнээ харанхуй бүдүүлэг байдалд барьж захирахыг хүсэгчдээ, болгоомжлогтун. Та нарт хамгийн түрүүн аюул нүүрлэх вий. Их ташуурдуулсан мал улангассан араатан болох нь амархан гэдгийг мэддэггүй хэрэг үү? /Онеро Морабе /

Иргэн (May 02, 2015 3:36:05 pm )

Эх орноосоо нүүр буруулдаг хүмүүс хүн чанараасаа яг л тийн нүүр буруулдаг. /Ярослав Галин/

Бусармаг явдлыг хараад дуугүй байна гэдэг бол та түүнд оролцож байна гэсэн үг. /Жан Жак Руссо/

Далайн тэртээд чи зөвхөн өөр тэнгэрийг л олно, сэтгэл зүрхийг олохгүй. /Хораций/

Эх орноо хайрлах сэтгэлд их багын хэмжээ гэж үгүй. Түүний төлөө бүхнийг хийгээгүй бол, юу ч хийгээгүй гэсэн үг. Байгаа бүхнээ түүнд зориулаагүй бол, бүхнийг түүнээс харамласан гэсэн үг. /Людвиг Берне/

Дарангуйлал бол зуршил юм. Тэр хөгжсөөр өвчин болон хувирдаг зуршил. Хамгийн сайн хүн ч энэхүү зуршилдаа хөтлөгдөөд адгуусны хэмжээнд очтлоо бүдүүлэг мунхаг болдог. Хүнийг цус, эрх мэдэл хоёр мансууруулж, яваандаа ухаан мэдэрхүйд нь хамгийн хэвийн бус зүйлс л амттай санагдахад хүргэнэ. Дарангуйлалын зуршилд автсан хүн хичнээн гэмшивч, эргээд хүн чанараа олж авах бараг боломжгүй. Яг үүн шиг бусармаг явдлыг үл тоомсорлогч нийгэм мөн өөрөөсөө халдвар авч замаа алддаг. /Федор Достоевский/

Хулгай хийх боломж л хулгайчийг төрүүлдэг. /Фрэнсис Бекон/

Шийтгэхгүй орхих нь гэмт хэргийг гааруулах шалгарсан арга. /Цицерон/

Хүний хамгийн ариун мэдрэмжүүд болох эх орон, элгэн садан, сайн сайхан, цэвэр ариуныг хайрлах хайрыг сувьдаг шунахай зан үгүй хийчихдэг. /Саллюстий/

Бүх муу юмны үндэс-шунал. /Жефри Чосер/

Хэсэг зуур хуйвалдаанд оролцсон хүн дараа нь хуйвалдаангүйгээр амьдарч чадахаа больдог. Бусад бүх зүйл түүнд уйтгартай санагддаг. /Жан Дө Лабрюйер/
Муу хүмүүс нэгдэж дотносно гэдэг нь нөхөрлөл биш, хуйвалдаан. Тэд бие биеэ хайрладаггүй, харин бие биеэсээ жийрхэдэг. Тэд найз нөхөд биш, үгсэгсэд. /Этьен Боэси/

Иргэн (May 02, 2015 3:36:29 pm )

Эдийн засгийн алуурчид зохиож УИХ-д тулган хүлээлгэж батлуулсан “Ашигт малтмалын тухай” хуулийг үндсээр нь өөрчлөөгүй цагт Тавантолгой төслийн хувь заяа Оюутолгойн төслийн араас орж Монгол орныг улам бүр өрөнд оруулах нь дамжиггүй.
Ашигт малтмалын ордыг ард түмэн 100 % өмчилж, төр 100 % эзэмшиж, хөрөнгө оруулагч 100 % ашигладаг. Олон улсын уул уурхайн эрх зүйн дагуу ашигт малтмалын ордыг ашиглах гэрээний үндсэн 3 төрөл байна. Үүнд: 1-рт, Роялти (роялти авна гэдэг нь мөн чанартаа ашигт малтмалын ордыг үнэлж, үнийг нь хөрөнгө оруулагчаас сар бүр суутган авах үйл ажиллагаа юм) болон татварт үндэслэгдсэн концессын гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах, олборлолт хийх бүх зардлыг гаргаж борлуулалтаа хийгээд төрд асар өндөр хэмжээний роялти болон татвар төлөх гэрээ юм), 2-рт, Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах, олборлолт хийх бүх зардлыг гаргаад олборлосон бүтээгдэхүүнээ хөрөнгө оруулагч, төр хоёр бараг тэнцүү хэмжээгээр хувааж аваад тус тусдаа худалдан борлуулах гэрээ юм), 3-рт, Уурхайн түлхүүр хүлээлгэн өгөх гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах бүх зардлыг гаргаад бэлэн болсон уурхайг төрийн өмчийн уул уурхайн компанид хүлээлгэн өгөөд гаргасан зардлаа тухайн уурхайн бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлогоос нөхөж авах гэрээ юм). Нэг ордод энэ 3 төрлийн гэрээний алийг нь ч хэрэглэхэд улсад орох роялтийн болон татварын орлого ойролцоо хэмжээтэй байх зарчмыг баримтладаг байна. Энэ эрх зүй нь дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалттай уул уурхайн бүх компанид адил үйлчилдэг байна. Манай ашигт малтмалын хуулийг олон улсын уул уурхайн энэхүү эрх зүйд нийцүүлэн үндсээр нь өөрчлөх шаардлагатай байна. Үүнийг УИХ нэн яаралтай хийх хэрэгтэй байна. Ингэвэл уул уурхайг тойрсон эцэс төгсгөлгүй маргаан, хардалт, улстөржилт, Монголын газрын баялагийг дээрэмдэх үйл ажиллагаа нэг мөр цэгцлэгдэнэ.

Монголын “Ашигт малтмалын тухай хууль” үнэнхүү хөлдүү. Учир нь уг хуулинд “ төр ашигт малтмалын ордод 34-51 %-ийг эзэмшинэ” (өөрөөр хэлвэл “төр өөрөө өөрийнхөө өмчид 34-51 %-ийг эзэмшинэ”) гэсэн дэндүү тэнэг, хөлдүү заалт бий. Гэтэл олон улсын уул уурхайн эрх зүйн дагуу ашигт малтмалын ордыг ард түмэн 100 % өмчилж, төр 100 % эзэмшиж, хөрөнгө оруулагч 100 % ашигладаг. Харин төр ашигт малтмалын ордод биш харин уг ордыг ашиглагч аж ахуйн нэгжид (уулын үйлдвэрт) буюу уурхайн үндсэн хөрөнгөд нь тодорхой хувь эзэмшиж болох юм. Монголын улс төрчид ашигт малтмалын орд, ордыг ашиглагч аж ахуйн нэгж (уулын үйлдвэр), уурхайн үндсэн хөрөнгө гэсэн гуравхан зүйлийг өөр хооронд нь ялгаж салгаж ойлгож чаддаггүй тэнэг, хөлдүү болох нь тэдний баталсан “Ашигт малтмалын тухай” хуулиас нь тод томруун харагддаг.
Дэлхийн аль ч орны “Ашигт малтмалын тухай” хуулиудад төрийн эзэмшлийн 34 буюу 51 хувь гэсэн ойлголт огт байдаггүй. Учир нь үндэсний баялаг болсон ашигт малтмалын орд бол 100 % ард түмний өмчлөл, 100 % төрийн эзэмшилд байх ёстой. Харин ашигт малтмалын ордыг ашиглагч байгуулага төрд өндөр “Роялти” болон орлогын албан татвар төлөх нь дэлхий нийтийн хүлээн зөвшөөрсөн хууль (олон улсын эрх зүй) юм.
Манай нийт Монголчууд ашигт малтмалын “Роялти” гэдгийг татвар гэж шал буруу ойлгодог. “Роялти” гэдэг нь татвар огт биш, харин газар доор байгаа байгалийн баялаг буюу ашигт малтмалын үнэ юм шүү дээ. Улс орнууд өөрийхөө газрын баялаг буюу ашигт малтмалын үнийг (өөрөөр хэлвэл “Рояли”-г) аль болох өндөр (12 хүртэл хувиар) тогтоож, олборлосон ашигт малтмалын бодит хэмжээгээр сар бүр улсынхаа төсөвт төвлөрүүлж авдаг. Харин татварын асуудал бол “Роялти”-гээс шал өөр татварынхаа хуулиудаар зохицуулагддаг.
Оюу толгойн асуудлыг шийдвэрлэх цорын ганц гарц нь Монгол улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан хэргээр гадаадын хөрөнгө оруулагчид болон гэрээ байгуулсан улс төрчдөд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх явдал юм. Монголын ард түмнийг хууран мэхлэх, эрх мэдэл албан тушаалаа урвуулан ашиглах замаар Оюу толгой, Таван толгойн гэрээ гэгчийг байгуулж, Монгол улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гадаадын хөрөнгө оруулагчид болон улс төрчид хэзээ нэгэн цагт эрүүгийн хатуу хариуцлага хүлээх бизээ.

zochin (May 02, 2015 8:18:27 pm )

You be bolimoor ene odoo hen bolood duraaraa durgiad bgaa yum. Ene metii yumnuudaas bolj uls oron urund barigdaad ehniihaa yay gej bhad ur zeel tawihad BG zogoogooch¡

Зочин (May 03, 2015 3:14:03 pm )

Энэ нөхрийг дахиад яавч сонгож болохгүй. Дандаа үймүүлнэ. Энд тэнд найзыгаа, ангийнхаа хүүүхдийг төрд шургуулна. Ичих нүүрээ элгэндээ наасан нөхөр юм билээ.