Нийслэлээс занданшуулсан шарил олдож монголчуудыг байтугай дэлхий нийтийг дэлдийлгэсэн явдал болсон. Тэгвэл өчигдөр энэхүү шарил ямар хүнийх байсныг тогтоож, асуудал нааштайгаар эргэж, ном журмын дагуу сайн үйлсийн талд ирснийг ажлын хэсгийнхэн хэллээ.

Занданшуулсан шарил нь Архангай аймгийн Цахир сумын нутаг, Содномдаржаа уулын энгэрт 200 гаруй жилийн түүхтэй бунхлагдан оршиж байжээ.

“Өвгөн гэсэр лам” хэмээн олноо өргөмжлөгдсөн их хувилгаан багшийнхаа бунханы дэргэд 3-4 метр зайд түүний баруун гарын шавь болох Цорж Санжжав ламтны бунхан оршиж байсныг гэмт этгээдүүд хөндөж нийслэлд авч ирсэн байна.

Бунханыг хөндөж шарилыг авсаны дараа бунханы мод чулууг хөндөөгүй мэтээр хуучин хэвэнд нь өрснөөс болж шарилыг хэнийх болохыг тогтооход хугацаа алдсан байна.

Түүнчлэн Цорж Санжжав ламтанг 70 орчим насанд бие барж, жанч халахынхаа өмнө шавь нартаа өөрийн багш Гэсэр ламын бунханы дэргэд бунхлахыг хүссэний дагуу түүнийг зандашуулж Содномдаржаа уулнаа бунхалсан байжээ. Багш ламтан Гэсэр хувилгааны хувьд 80 гаруй насандээ бие барсан бөгөөд өөрийн төрсөн Хөх нуурын Содномдаржаа уулнаа гурван онийн дундах онь дээр 108 муу зүйлийн оноог хааж, газрын улаан албингийн гүйдлийг хааж, түмэн олны сайн сайхны тулд үеийн үед сахин хамгаалж байя гээд өөрийгөө тэнд бунхлан оршоохыг гэрээслэжээ.

Архангай аймгийн Цахир сумын нутаг, Содномдаржаа уулнаа орших багш, шавь хоёрын бунхан

Одоогоор хувилгаан багшийн бунханыг ажлын хэсгийн шинжилгээгээр хөндөөгүй гэж үзсэн бөгөөд ахин нарийн шинжилгээ хийх юм байна.

Занданшуулсан шарилын тухай Гадантэгчинлэн хийдийн хамба Д.Чойжамц хэлэхдээ аливаа нутаг орны уул ус, хүн зоны муу муухай, гай зовлон, гамшиг аюулыг хааж нутгийн иргэдэд ч мэдүүлэхгүйгээр энергитэй бясалгагч хүмүүсийг оршоодог. Харин түүнд гар хүрэх нь байтугай дур мэдэн хөндсөн байх аваас гай барцад, аюул нүүрлэхвий гэхээс болгоомжилж байна гэсэн юм.

Үнэхээр олон зуун жилийн түүхтэй нутгийн онгон шүтээн болсон өвөг дээдсийн бунханыг хөндсөн энэ явдал нутаг ус, хүн зонд ямар сөрөг үр дагавар авсрахыг одоогоор мэдэх боломжгүй юм.

Ямартай ч Цорж Санжжав ламтаны занданшуулсан шарилыг уламжлалын дагуу цэвэрлэж, арчлан нутагт нь буцааж хуучин хэвээр нь оршоох бөгөөд ямар байдлаар шүтээн болгох асуудлыг шат дараатайгаар шийднэ гэдгээ албаны хүмүүс хэлж байна.

Өнөөдрийн байдлаар манай нутаг дэвсгэрээс олдож, илрээд байгаа энэхүү занданшуулсан ганцхан шарил Та бидний өмнө тулгараад байгаа эдийн засгийн хямралыг чирж авчирсан эрх мэдэлтнүүдийг ард олны уур бухимдлаас аврах шүтээн байж мэдэх юм.

Та бидний өвөг дээдэс ямар их ач буянтай хүмүүс вэ.

ум маа ни бад ми хум …

Ц.Эрдэнэ