Засгийн газар Казиногийн тухай хуулийн төслийг боловсруулж, УИХ-д өргөн мэдvvлэхээр болсон. Хуулийн энэхvv төсөлд Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт казиногийн vйл ажиллагаа эрхлэх болзол, казино болон тусгай зөв­­шөөрөл эзэмшигчдэд хориглох болон бусад vйл ажил­­лагаатай холбоотой төрийн зохицуулалт, бvрэх эрх, хянал­­тын тогтолцоог бий болгохтой холбогдсон харилцааг тусгасан байна. Тvvнчлэн олон улсын стандартад нийцсэн казино тоглоомын vйл ажил­­лагааг эр­­хлэх­­тэй холбогдсон харилцааг зохицуулах, зохих ёсны хязгаарлалттайгаар зөвшөөрөх, төрийн зvгээс тавих хяналтын тогтолцоо, арга механизмыг тодорхой болгох аж.

Энэ хууль батлагдаж, казиногийн vйл ажиллагааг vvсгэн, хөгжvvлснээр аялал жуулчлалын салбарын хөгжлийг эрчимжvvлэх, валютын урсгалыг нэмэгдvvлнэ гэж тооцжээ. Учир нь манай улс аялал жуулчлалын өрсөлдөх чадварын vзvvлэлтээр дэлхийн 140 орноос 99-д, Ази Номхон далайн 25 орноос 19-д эрэмбэлэгдэж байгаа бөгөөд 2013 онд Монгол Улсад 417 мянга гаруй жуулчин аялж, энэ салбарын орлого 263 сая ам.долларт хvрч, дотоодын нийт бvтээгдэхvvний 5.29 хувийг бvрдvvлсэн байна. Аялал жуулчлалын салбарын хөгжлийг хязгаарлаж буй асуудлыг шийдвэрлэж, олон улсад өрсөлдөх чадварыг дээшлvvлснээр 2020 онд гэхэд дотоодын нийт бvтээгдэхvvний 14 орчим хувийг бvрдvvлэх зорилт тавьжээ. Энэхvv зорилт хийгээд ач холбогдлыг хууль санаачлагчид судалж, тооцож гаргасан. Харин хуулийн төслийг өргөн барих сургаар казино Монголд хэрэгтэй эсэхэд санал хуваагдагсад олон болов.

Казиногийн туршлага бий

Энэ төрлийн хуулийн талаар бид анх удаа сонсож байгаа юм биш. Өмнө нь 1998 оны нэгдvгээр сард Д.Энхбаатарын санаачилсан Казиногийн тухай хуулийн төслийг баталж байв. Гэвч Х.Хулан, Т.Ганди, Д.Энхтайван нарын 12 хvн “Казино гэмт хэрэг, хар тамхи, мансууруулах бодис гэх мэт олон сөрөг нөлөө дагуулдаг учраас хvн ам цөөтэй манай улсын vндэсний аюулгvй байдалд нөлөөлнө” гэж vзэн дээрх батлагдсан хуулийг 1999 оны эхээр хvчингvй болгох тогтоолын төслийг санаачилсан байдаг.

Тvvний дараа 2007 Ц.Шаравдорж, А.Бакей, Батж.Батбаяр нарын гишvvд Хязгаарлагдмал казиногийн хуулийн төслийг санаачилсан ч АН-ынхны шахалтаар дорвитой урагшлаагvй. Сvvлд 2009 онд энэ төрлийн хуулийн төслийг Ц.Цэнгэл, Л.Гvндалай нарын гишvvд санаачилсан ч мөн л бvтэлгvйтэж байв.

Гэхдээ 2003-2004 онд мөрийтэй тоглоомыг зөвшөөрсөн нь гашуун туршлага болж, олон хvн “донтолтоосоо” болж дампуурч, ажил, амьдралаа vгvй хийсэн. Тиймээс зарим хvний хувьд огтоос хэрэггvй гэж vзэх нь ч бий.

Эдийн засагт аль ч талаараа тустай

Казиног чухам аль өнцгөөс нь харж байна гэдгээсээ шалтгаалж, хэрэгтэй эсэх нь хөндөгддөг. Казиногийн тухай хуультай болж, vvнийг байгуулж, хөгжvvлснээр дэлхийн бусад орнууд эдийн засгийн хурдаа нэмсэн тохиолдол бишгvй бий. Тухайлбал, Макао мөрийтэй тоглоомын зах зээлээс 2006 онд л гэхэд 7.0 тэрбум ам.доллар олжээ. Нивада мужийн тоглоомын хяналтын зөвлөлийн мэдээгээр Лас Вегас 2006 онд 6.5, Атлантик хот мөн онд 5.2 тэрбум ам.долларын орлого тус тус олсон байна. Мөн азийн бусад Малайз, өмнөд Солонгос, Филиппин, Камбож улсуудад ч казино хурдацтай хөгжиж, эдийн засгийн эргэлтэд нь эерэг нөлөө vзvvлсээр байгаа.

Тvvнчлэн өнгөрсөн онд Японы парламентаар Казиногийн тухай хуулийг хэлэлцэх vеэр “Казино нь 2020 оны Токиогийн олимпод зориулж баригдах хэдэн зуун тэрбум ам.доллар бvхий ресорт, аялал жуулчлалын бvтээн байгуулалттай эн зэрэгцэнэ гэж хэлж болохуйц ач холбогдолтой.” тухай яригдаж байсан. Өөрөөр хэлбэл гадны улс, орнууд казиног дагаж хөгжих аялал жуулчлал, vйлчилгээний салбарууд болон орж ирэх мөнгөний урсгалыг мэдэрсэн. Тэгвэл манайх шиг уул уурхайгаас өөр тvшиглэх эдийн засгийн тулгуургvй шахам улсад бол казино байх нь зайлшгvй. Тэгж байж гэмээнэ аялал жуулчлалаа хөгжvvлж, ашгаа авч vлдэх нь чухал. Гэхдээ аливаа асуудал хоёр талтай байдагчлан хуулийн төслийг унагачихгvйн тулд “Монгол Улсын Засгийн газар нь тусгай зөвшөөрөл олгогчийн хувьд Казиногийн vйл ажиллагаанд хөрөнгө оруулагчийн хувьцааны төрийн мэдлийн тодорхой хувийг гэрээний vндсэн дээр эзэмших, Засгийн газраас нийгэм эдийн засгийн хөгжил болон vндэсний аюулгvй байдлыг хангах зорилгоор Казиногийн vйл ажиллагаа болон казиногийн талаарх төрийн бодлогын хэрэгжилтэд хяналт тавихтай холбоотой асуудлыг зохицуулах зэргээр хяналт тавих” аргуудыг суулгасан аж.

Зарим заалтаар аливаа асуудлын хязгаарлалтыг зохицуулж байгаа аж. Тухайлбал 25 наснаас дээш, улсад 20 сая төгрөгийн татвар төлсөн Монгол Улсын иргэнийг казинлд орохыг зөвшөөрөх тухай дурдагджээ. Харин бусад нь холуур өнгөрөх хэрэгтэй. Мөн “Хорооноос казинод нэвтрэх зөвшөөрөл авсан хяналт, шалгалтын байгууллагын ажилтнуудаас бусад Монгол Улсын иргэн, 18 нас хvрээгvй гадаадын иргэд, гэмт хэрэгтэн, эрх зvйн чадамжгvй хvмvvс болон мансуурсан этгээд, Хорооны гишvvд, тухайн казиногийн хөрөнгө оруулагч, гvйцэтгэх удирдлага болон ажилтнууд зэрэг хvмvvсийг нэвтрэхийг хориглоно” гэж заажээ. Зарим хvнд энэ мэт заалт таалагдахгvй байх магадлалтай. Гэвч өмнө нь Монголд байгуулагдсан казинод иргэд тоглож, хохирол амссан гашуун туршлагаа санан эдгээр заалтыг оруулсан аж. Юутай ч олон улсад хөгжлийн хурдаа авч, vр ашгаа өгч эхэлсэн казинотой холбоотой хуулийн төсөл манай улсад дөнгөж өргөн баригдах гэж байна. Хэрвээ энэ хуулийн төслийг боловсруулахдаа олон улсад мөрдөгдөж байгаа стандартыг харгалзан тvvнд тавигдах шаардлага, зайлшгvй мөрдvvлэх зvйл, заалтыг нарийвчлан тусгаж, хуулийн хvчин чадлыг алдагдуулахгvй аваас татварын орлого vлэмж нэмэгдэх, улс орны эдийн засгийн хөгжилд зохих хувь нэмрээ оруулна. Өөрөөр хэлбэл, хууль эрх зvйн орчны зохицуулалтаа сайн хийсэн тохиолдолд хөрөнгө оруулагчид өөрсдөө бусад бэлтгэл хийгээд тоглогчдоо дагуулан ирдэг ажээ.
Эх сурвалж: