Шуурхай.мн | Өс өвөрлөсөн шалтгаан буюу Монголын ард түмэн Оюутолгойн ордоосоо хувь хүртэх аз дутсаны учир

Feb 5, 2015 59 comments

Өс өвөрлөсөн шалтгаан буюу Монголын ард түмэн Оюутолгойн ордоосоо хувь хүртэх аз дутсаны учир

нийтлэсэн Admin

– Оюутолгойн гэрээ Монгол Улсын хууль тогтоомжийг зөрчсөн байна гэсэн дүгнэлт гарч байжээ –

“ Монгол түмний 100 эрхэм” нэвтрүүлгийг монголчууд ихэд сонирхон үздэг билээ. Сүүлийн үед хийгдсэн энэ нэвтрүүлгүүдээс хоёр цаг гаруй үргэлжилсэн нэгэн нэвтрүүлэг бүр ч анхаарлыг нь татсан гэж хэлж болно. Яагаад гэвэл, харийн оронд эмчилгээ хийлгэн байгаа Намбарын Энхбаяр энэ удаагийн нэвтрүүлэгт оролцож, болж өнгөрсөн олон үйл явдлын бодит үнэнийг ярьсан болохоор үзэгч олон анхааран үзсэн нь учиртай байлаа.

Гэтэл энэ нэвтрүүлгийг бэлтгэж үзүүлсэн “Herointertaiment”-ийн хамт олныг ихэд дарамталсан л гэнэ, мөн нэвтрүүлгийг гаргасан, гаргах гэж байсан 10 гаруй телевиз рүү Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас утасдаж, Н.Энхбаярын тухай нэвтрүүлгийг гаргаж болохгүй гэж үүрэг өгсөн л гэнэ.

Н.Энхбаяр гэдэг энэ хүн ер нь юу болчихсон юм бэ? Сицилийн мафийн толгойлогчийг баривчилж байгаа мэт олон зуун цагдаа оролцсон сүр дуулиантай баривчилгаа, телевизээр нийтэд харуулсан боловч гэм буруутай юм байна гэсэн итгэл үнэмшил төрүүлээгүй шүүх хурал, дахин эрүүгийн хэрэг үүсгэлээ хэмээн монголын бараг бүх хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр зарласан кампанит сурталчилгаа гээд Монголд ганцхан аюултай хүн байна, тэр нь Намбарын Энхбаяр гэх шиг олны анхаарлыг зориуд татаж, энэ хүнийг аюултай хүн мэтээр харуулахыг хичээгээд байгаагийн учир шалтгаан юунд байна вэ? Өвчний учир харьд эмчлүүлж байгаа түүнийг эх нутагтнь ирүүлэхийг төрийн зарим өндөр албан тушаалтнууд хүсэхгүй байгаа бололтой. Үүний тулд дахиад “эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхэллээ”, “прокурорын эх сурвалжаас…” гээд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр үе үе цацдаг болжээ. Тэр ч байтугай “ Н.Энхбаяр Монголоосоо явж, Солонгосын иргэн болжээ” гэж улаан цайм гүтгэж ч үзэв. Энэ бүгд Н.Энхбаярыг муухай хүн болгож харагдуулах, монголчуудад нь жигшүүлэх зорилго агуулаад байх шиг санагдах юм. Энэ бүгдийгээ урьдаас нарийвчлан бодож боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу л хэрэгжүүлээд байгаа бололтой юм.

Нэг хүнд яахаараа ийм хэтэрхий гэмээр хүч хаяад байгаа хэрэг вэ? Монголын хуулийн байгууллагад өөр хийх ажил байхгүй юү? Үнэхээр итгэл үнэмшилтэй бол ч яахав, хуулийн байгууллагыг зөвтгөж болох юм. Гэтэл болж өнгөрсөн болон одоо ч явагдаад байгаа үйл явдлыг хараад байхад Н.Энхбаярыг заавал ямар нэгэн хэрэгт холбогдуулах гэж хатуу зорилго, даалгавартай мэт ажиллаад байгаа нь гайхмаар.

Энэ бүх үйл явдлын өрнөл, факт баримт нүдэн дээр ил байгаа болохоор, ер нь цаад учир шалтгаан нь юунд байгаа юм бол гэж сонирхоход хүргэв.

Бүхий л нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ хийгээд байвал нэг л зүйл улам бүр тодроод байх юм.

Эрх баригчдын хууль бус, балмад үйл ажиллагааг эсэргүүцэж, хуурай өлсгөлөн зарлаад 8 хонож, эрүүл мэнд, амь насны асуудал нь нэн эгзэгтэй болсон үед Намбарын Энхбаяр Монголын нийт ард түмэн, хэвлэл мэдээллийнхэнд “Миний зарласан хуурай өлсгөлөн, түүний эрүүл мэнд, амь насанд үзүүлэх эрсдэлийг хариуцах эздийн тухай” мэдэгдэл гаргасныг монголчууд сайн санаж байгаа байх аа. Мэдэгдэлд дурьдахдаа “Миний бие 2012 оны 04 сарын 13-ны өдөр үндэслэлгүй хууль бус шийдвэрээр хууль зөрчсөн цагдаа, хүчний байгууллагын бие бүрэлдэхүүний хүчирхийллийн арга хэмжээний үр дүнд албадуулан саатуулагдаж, цагдуулан хоригдсон. Тэр цаг хугацаанаас өмнө явуулж байсан хууль зөрчсөн үйл ажиллагаагаа АТГ хүчлүүлж, хуулиар өөрт ногдуулаагүй эрх мэдлийг эдэлж, Эрүүгийн хуулийн 150.3 хэмээх зүйлтэй зохиомол хэргийг шалгах хэрэггүй мөртлөө шалгаж, мөрдөн байцаагчид нь алхам тутамдаа хууль зөрчиж, прокурорууд тэдэнтэй үгсэн хуйвалдаж, тэдний үйл ажиллагааг хянахын оронд харин өөгшүүлж, шүүх нь Авилгатай тэмцэх газрын мөрдөн байцаагчид болон тэдэнтэй хуйвалдсан прокуроруудын хэлсэн үг болгоныг ёсчлон баталгаажуулж, хараат бус байдлаа алдсанаа удаа дараагийн үйлдлээрээ баталлаа.

Энэ бүхэн намайг улс төрийн зорилгоор хилс хэрэгт холбогдуулах, улмаар сонгуульд шударгаар оролцож өрсөлдөх боломжгүй болгож, миний болон МАХН ба түүнтэй хамтран ажиллаж байгаа нам, эвслийн Оюутолгойн гэрээг засч Монголын талд ашигтай болгох, Тавантолгойн ордыг бүхэлд нь 100 хувь ард түмний мэдэлд өгөх, хээл хахууль авилгатай тэмцэж арилгах, олигархийн системийг бүрмөсөн халах, төр болон улстөрийн намуудыг ард түмний хяналтад оруулах, шударга ёсыг эргүүлэн тогтоох зэрэг зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд саад болох зорилготой хэлбэрээрээ ч хууль зөрчсөн, агуулгаараа ч ард түмний эрх ашгийн эсрэг гэмт хэргийн шинжтэй үйл ажиллагаа юм” гэсэн байдаг.

Эдгээр учир шалтгаануудын нэгний тухай өгүүлье.

Н.Энхбаяртай тооцоо хийн, улстөрийн тавцангаас арчихаар өс өвөрлөсөн зохион байгуулалттай үйл ажиллагаа нилээн эртнээс эхтэй ажээ. Тодотгож хэлбэл, эхлээд Оюу толгойг 51 хувь, цаашдаа 100 хувь монголын ард түмэн ашиглах ёстой гэж Н.Энхбаяр ярьж, тэмцэж эхэлснээс бүх зүйл эхэлсэн аж.

Намбарын Энхбаяр Оюу толгойн гэрээг монголчууддаа ашигтайгаар хийх талаар олон удаа санал бодлоо хэлж байжээ. Тухайлбал,“Хэрэв би одоо Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан бол Оюутолгойн гэрээг ийм замбараагүй, Монголд ашиггүй байдлаар хийлгэхгүй байсан гэдгийг баттай хэлнэ. Тэр талаар миний хийж байсан, гадныхантай тохиролцож байсан зүйлүүд бий. Таван толгойн гэрээг ч ийм замбараагүй байдлаар батлуулахгүй байсан. Ард түмний компани байгуулахын төлөө ажиллах байсан” / 2013-9-13-ний өдөр өгсөн ярилцлага/

“Шуудхан хэлэхэд, бидний ажилдаа хандах хандлага, ард түмнээ бодох сэтгэл, ёс суртахууны хооронд зөрүү гарсан. Тайлбарлая. Таван толгойг одооных шиг ингэж шийдэж болохгүй гэж би Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байх үедээ л тухайн үеийн Ерөнхий сайд С.Баярт хэлж байсан. Ерөнхийлөгчийнхөө өгсөн үүрэг даалгаврыг Ерөнхий сайд нь биелүүлж ажиллах ёстой байтал харин ч эсрэгээрээ Монголын ард түмэнд ашиггүйгээр шийдсэн.

Тэр үед би Таван толгойг 100 хувь төрийн мэдэлд авах үүргийг өгсөн юм. Ард түмний мөнгөөр геологийн хайгуул хийж, нөөцийг нь тогтоосон ордыг яагаад цөөн тооны хүмүүс хувьдаа авах ёстой юм бэ? гэсэн асуулт гарч ирсэн. Миний хувьд хариу нь төрдөө авч, ард түмэндээ ашигтайгаар шийдвэрлэх гэж гарсан. Гэтэл харамсалтай нь энэ ордын “өрөм” нь болсон хэсгийг хувь хүмүүст өгсөн. Тэгэхэд би Ерөнхий сайд С.Баяраас “Яагаад ингэв?” гэж асуухад тэр хүмүүсийн оруулсан хөрөнгө оруулалтынх нь нөхөн олговорт Таван толгойн нэг хэсгийг өгөхөөс өөр аргагүй байсан гэж хэлсэн. Хэдэн төгрөг зарцуулсныг нь судалж тогтоосон юм уу? гэхэд янз янзын тоо яригддаг юм билээ гээд тодорхой хариулт өгөөгүй. Гэтэл одоо тэр компани Хонг Конгийн хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа гаргаж, дөрвөн тэрбум ам. долларын үнэтэй компани босгож байна шүү дээ. Яаж ч бодоод тэр хүмүүс ийм хэмжээний хөрөнгө оруулалтыг Таван толгойд хийгээгүй. Ер нь дөрвөн сая ам. доллар зарцуулсан уу, үгүй юү. Гэтэл зарцуулсан хөрөнгийг нь 1000 дахин өсгөөд өгчихжээ. Ийм буруу шийдвэр гаргахад мэдлэг боловсрол биш, сэтгэл дутаж байна гэж би хэлж байгаа юм. Сэтгэл дутахад л шийдвэрээ буруу гаргадаг, бас буруу шийдвэрээ засдаггүй, засахыг хүсдэггүй. Энхбаяр гэдэг хүн өнөөдөр гэнэт цоороод л, сая мэдчихээд л Таван толгойг ард түмэнд 100 хувь өгье гээд яриад байгаа юм биш шүү дээ. Ерөнхийлөгч байхдаа ч ийм байр суурьтай байсныг энэ жишээнээс харж болно”/ 2011-4-18-ны өдөр өгсөн ярилцлагаас/

“Би өмнө нь Фрийдландтай , бас Английн хөрөнгө оруулалтын төлөө хөөцөлддөг хунтайж Эндрютэй уулзахдаа хэлж байсан. Монголын төрийн мэдэлд Оюу толгойн 51-ээс дээш хувь байх ёстой шүү, тодорхой хугацааны дараа тийм болж нэмэгдэнэ гэж. Эхлээд тэд дурамжхан байсан ч сүүлд нь зарчмын хувьд ойлгож, зөвшөөрч байсан. Гэтэл гэрээ өөрөөр хийгдсэн. Тэгэхэд би тухайн үед Ерөнхий сайд С.Баярт монголчуудад ашигтайгаар шийдэхийн оронд яагаад 34-хөн хувийг аваад л болоо гэж зүтгээд байгаа юм бэ? гэж асууж байлаа. Зүтгэсээр, зөрсөөр байгаад л 34-хөн хувийг авсан.

Манай Цэц гэж Цэц! Монголын төр ашигт малтмалын томоохон ордыг ашиглахдаахэзээ ч 50 хувиас дээш эзэмшиж болохгүй гэсэн заалттай утгагүй хууль гарч байхад тэрийг нь Үндсэн хуулийн “Газрын хэвлийд байгаа ашигт малтмал ард түмний мэдэлд, төрийн өмчид байна” гэсэн заалтыг зөрчөөгүй гээд хамгаалаад үлдээж байдаг. Яагаад Монголын төр хэзээ нэг цагт 51 хувиас дээш хувьтай байж болохгүй гэж? Хаа хаанаа мэдэн будилж ийм шийдвэр гаргаж, хамгаалж болохгүй шүү дээ. Би их өрийн асуудлыг оросуудтай муудалцаад ч хамаагүй ард түмэндээ л ашигтай шийднэ гэж зүтгэж байлаа. Гэтэл одоо манайхан гадныхнаас айгаад байдаг юм уу, эсвэл өөр ашиг сонирхол байдаг юм уу, ингэж буруу шийдээд байгаа нь үнэхээр хачирхмаар”/2011-4-18-ны өдрийн ярилцлагаас/

Намбарын Энхбаярын энэ хатуу байр суурь цөөхөн боловч асар их мөнгийг гартаа оруулсан, цаашид илүү ихээр авах, завшихыг хүссэнбүлэг нөхдийн дургүйг үнэхээр хүргэжээ.

“Сү. Батболдод би, Тавантолгойг та нар буцааж өгөх нь зүйтэй гэхэд, дарга аа, маш их мөнгө байна шүү дээ, үүн рүү олон хүн ороод байна,С.Баяр, П.Очирбат, Идэвхтэн, Элбэгдорж, Батхүү, Молекул Батбаяр, Бадамжунай, дэд сайд Цэнгэл гээд энэ хүмүүс тус тусдаа үүрэгтэй, асуудлыг зохицуулах, “гал гаргахгүй байх” арга хэмжээ авахаар үүргээ хүлээгээд явж байна. Бадамжунайн ард Миеэ Энхболд, Оюунгэрэлийн ард С.Баяр, Оджаргалын ард Ц.Элбэгдорж байгаа,та ч гэсэн ор л доо, тэрбум тэрбум мөнгө байна. Тэгээд бүгдээрээ их мөнгөтэй больё гэсэн. Би хатуу байр суурьтай байж, үгүй ээ би энэ юманд чинь орохгүй, Тавантолгойг буцааж өг, та нар болоо биш үү, ичихгүй байна уу гээд хатуухан хэлсэн л дээ. Энэ бол 2008 оны үед болсон яриа шүү дээ. Мөн Энхболд, Баярийн засгийн газрууд солигдох зааг, С.Баярын засгийн газар ажиллаж байх үед ч яригдаж байсан.

Эрх ашиг, хөрөнгө мөнгөөр холбогдоогүй учраас би нүүр бардам үгээ хэлж, Монголын ард түмний эрх ашигт харшилсан зүйлийн талаар нилээн хатуу шүүмжлэлийг хэлж байсан. Миний хэлсэн үгэнд тэд их эмзэглэсэн. Үүнээс болоод би эд нарын зуултанд орсон. Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нийлж байгаад унагасан. Зохиомол хэрэгт нийлж байгаад шийтгэсэн.

Ингээд Тавантолгойг өгсөн дүр үзүүлээд, үнэн хэрэгтээ Ухаа худаг гэсэн хамгийн их ашигтай, цөм газраа өөрсдөдөө үлдээж, хуваагаад идэж байна шүү дээ” гэж өөр хэн ч биш, Намбарын Энхбаяр өнөөдөр ч хэлж байна.

Тэгвэл Оюу Толгойн гэрээг хэрхэн байгуулав? Ямар гэрээ болов? Энэ тухай үнэн байдлыг авч үзье.

Н.Энхбаярын хэлээд, зүтгээд байсанчлан Монголын ард түмний эрх ашигт нийцсэн гэрээ хийгдээгүй, түүний яриад байсан 51 хувийн тухай Улсын Их Хурал авч хэлэлцээгүй орхисон, хэлэлцэхийг ч хүсээгүй юм.

Оюу толгойн гэрээ монголчуудад ашиггүй болж байгаа тухай уул уурхайн мэргэжлийн хүмүүс их ч ярьсан, их ч бичсэн, даанч анхаараагүй, анхаарахыг ч хүсээгүй, ёстой л чихнийхээ хажуугаар өнгөрөөсөн дөө.

Ард түмнээсээ сонгогдсон төрийн түшээд ард түмнийхээ үгийг сонсох битгий хэл,бодохыг ч хүсээгүй. Яагаад гэвэл тэд тодорхой бүлэглэлийн лоббид бүрэн автсан, зарим нь ашиг сонирхлоороо нэгдсэн, тэдний дуулгавартай зарц нь болж хувирсан байлаа.

600 гаруй цагдаа гэрийг нь хэдэн давхар бүслэн хааж, гэрт нь дайран орохоор завдаж байхад ч, хэдхэн минутын дараа гэрийн нь хаалгыг эвдэн орж ирэх үед ч Н.Энхбаяр мөн л ард түмнийхээ талд байж, телевизийн сурвалжлагчид, Оюу толгойн гэрээг шударгаар хийх, түүний 51-ээс дээш хувийг монголчууддаа эзэмшүүлэх тухай ярилцлага өгөөд сууж байсныг монголчууд бүгдээрээ харж байсан, үүнийг мартаагүй байгаа байх.

Гэрийн хаалгыг цагдаагийн тусгайгийнхан эвдэн орж, түүнд болон хамт сууж байсан журмын нөхдөд хүч хэрэглэн, гэр орныг нь түйвээж, улмаар Н.Энхбаярыг сүр бараатайгаар баривчлан авч явахыг бас харцгаасан, санаж байгаа байх.

Энэ тухай монголчууд маань бүгд мэдэж байгаа болохоор үл өгүүлж, харин Оюу толгойн гэрээ хэрхэн шийдэгдэж, монголын ард түмэн юун 100 хувь байтугай, Н.Энхбаярын ард түмэндээ үлдээхийг хүсээд байсан 51 хувийг ч авч чадалгүй үлдсэнийг, мөн гэрээний үнэн мөн чанарын тухай өгүүлье.

Улсын Их хурлын Тамгын газарт Судалгааны төв гэсэн нэг нэгж ажилладаг юм. Хэдийгээр гаргасан дүгнэлт нь зөвлөмжийн чанартай байдаг боловч, хараат бусаар ажилладаг энэ төвийн гаргаж буй дүгнэлт, саналуудыг УИХ-ын гишүүд анхаарч үзмээр санагддаг юм. Даанч тэгж анхаарч байгаа нь хомс доо.

Ингээд Судалгааны төв Оюу Толгойн гэрээний талаар ямар дүгнэлт, санал гаргасныг дэлгэрэнгүй өгүүлье. Яагаад дэлгэрэнгүй байдлаар нь танилцуулъя гэж хэлж байна гэхээр Хөрөнгө оруулалтын гэрээний үнэн бодит байдлыг өгүүлсэн энэ баримт бичгийг олны сонорт хүргэхийг хүсдэггүй хүмүүс байдаг юм.

“Оюу Толгой” төслийн “Хөрөнгө оруулалтын гэрээ” болон “Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ”- ний агуулгыг нэгтгэн судалсан, мөн энэхүү гэрээний талаар бусад судлаачдын гаргасан дүгнэлтүүдийг харьцуулан судалсан зэрэгт үндэслэн дараахь дүгнэлт, зөвлөмжийг гаргалаа. Үүнд:

1. Оюу Толгойн ордыг ашиглахтай холбоотой хөрөнгө оруулалтын болон хувь нийлүүлэгчдийн гэрээнд уул уурхайн салбарт нийтлэг дагаж мөрддөг олон улсын гэрээний стандарт зөрчигдөж, Монгол Улсын Засгийн газар ашиглаж болохуйц олон давуу боломжуудаа алдсан төдийгүй хөрөнгө оруулагч нөгөө талд хэт ашигтай гэрээ болсон байна. Хөрөнгө оруулагч нөгөө тал өөрт ашигтай байх боломжуудаа бүрэнашиглаж, хамгаалах механизмыг гэрээнд сайтар тусгасан хэрнээ Монгол Улсын хууль ёсны дагуу эдлэх эрх, ашиглаж болохуйц боломжуудыг хязгаарласан байна.

oyutol

Тухайн үед Монгол улсын Засгийн газарт эдийн засаг, эрх зүйн зөвлөлгөө өгч байсан олон улсын байгууллагууд, санхүүгийн зөвлөхүүд үнэн зөв мэдээлэл өгч шударга ажилласан эсэх нь эргэлзээ төрүүлж байна. Үүнийг дараах үндэслэлүүдээр тайлбарлаж байна. Үүнд:

– “Оюу Толгой” төслийн хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэрийг үндсэндээ олон улсын хөрөнгийн зах зээлд хувьцаа гаргах замаар шийдвэрлэж байгаа. Айвенхоу/Рио Тинто/ групп нь Оюу Толгойн орд ашиглах төлөвлөгөөгөө олон нийтэд сурталчлах замаар толгой компанийхаа хувьцааг арилжаалж төслийн санхүүжилтэд шаардагдах хөрөнгийг бүхэлд нь босгож байгаа боловч үүнийхээ 34%-ийг Монгол Улсад 7,6 орчим хувийн хүүтэй зээл болгон өгч байна. Гэтэл Монгол Улсын Засгийн газар мөн энэхүү төсөлд оролцогч атлаа олон улсын санхүүгийн зах зээлд дээрх схемийг ашиглан хөрөнгө босгох, эсхүл хамтран санхүүжилтийн эх үүсвэр бүрдүүлэх боломжоо алдсан байна. Зүй нь, эсхүл Монголын тал хөрөнгө оруулагч нөгөө талд төслийг бүхэлд нь барьцаалж хөрөнгө босгох эрх олгосныхоо төлөө хүүгүй зээл хэлбэрээр санхүүжилт авах, эсхүл Айвенхоу группийн адилаар төрийн өмчит “Эрдэнэс-Оюу толгой” компанийн хувьцааг олон улсын зах зээлд арилжаалж хөрөнгө босгох боломжтой байхаар гэрээ хийгдсэн бол Монголын талд ашигтай байх байсан.

– Монгол Улсын “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 5.6-д зааснаар “Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж байгаа этгээд нь Монголын Хөрөнгийн биржээр хувьцааныхаа 10-аас доошгүй хувийг арилжих” ёстой. Өөрөөр хэлбэл, “Оюу толгой “ ХХК нь тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч компани учраас Хувьцаат компанийн хэлбэртэй, Монголын хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй нээлттэй компани байх ёстой байсан боловч хуулийг үл хэрэгсэн хаалттай компани хэлбэрээр байгуулсан байна. Хэрвээ нээлттэй компани хэлбэрээр байгуулагдсан бол үйл ажиллагаа нь ил тод, хувьцаа эзэмшигчдийн хяналтад байхаас гадна санхүүжилтийн 10%-ийг Монголын хөрөнгийн бирж дээр босгох боломж бүрдэх байсан. Иймээс хуульд нийцүүлье гэвэл, Айвенхоу группийн толгой компанийн хуьцааг худалдаж хөрөнгө босгох биш, төсөл хэрэгжүүлэгч “Оюу толгой” ХХК-ийг Хувьцаат компани болгон өөрчилж, хувьцааг нь олон улсын зах зээлд гаргаж санхүүжилтийн эх үүсвэрийг шууд татах, эсхүл ордын ашиглалтын лицензийг ТӨК-ийн нэр дээр шилжүүлж, олон улсын болон Монголын хөрөнгийн биржид хуьцааг нь арилжих боломж бүрдүүлэх нь шударга болно.

– Гэрээнд Монгол талын төрийн оролцооны 34%-ийг эзэмшиж байгаа “Эрдэнэс МГЛ ХХК” /ТӨК/-ийн хувьцаа захиран зарцуулах эрхийг санхүүжилтийн нөгцөлтэй нь уялдуулан маш хатуу зүйл заалтуудаар хязгаарлаж, хөрвөх чадваргүй болгосон нь анхаарал татаж байна. Монгол Улс гэрээ байгуулсан үеэс эхлэн төслийн санхүүжилтэнд хөрөнгө оруулагч талаас гаргаж байгаа гэх маш их хэмжээний үндсэн зээл болонхүүгийн хуримтлагдсан өртэй болоод байгаа. Ийм их хэмжээний өрийн дарамтанд орж эхлэхийг хөрөнгө оруулагч нөгөө тал тооцсон учраас гэрээнд хэрвээ Монголын тал өөрийн эзэмшиж байгаа хувьцааны тодорхой хэсгийг Монголын хөрөнгийн биржээр болон олон улсын биржээр худалдах, эсхүл гуравдагч этгээдэд шилжүүлэх замаар ТӨК 100% төрийн мэдэлд байхаа больсон тохиолдолд хуримтлагдсан аливаа үлдэгдэл төлбөрийг бүхэлд нь төлөх, төлбөр бүрэн барагдуулаагүй болхувьцаа шилжүүлэн авагчийн ногдол ашиг авах эрх нээгдэхгүй гэж гэрээнд тусгасан. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улс өөрийн эзэмшлийн хувьцаагаа худалдан борлуулах, нэмж хувьцаа гаргах боломжоо хаалгаснаар хувьцаанаас орлого олох бус, байнга өсөн нэмэгдэх зээлийн өрийн барьцаанд гүнзгий орж байна.

– Төсөлтэй холбоотой бүх зардал, хөрөнгө оруулалтын хэмжээг гадаадын хөрөнгө оруулагчид өөрсдийн дур зоргоор тодорхойлох боломжтой байхаар гэрээ хийгдсэн учраас зардал хяналтгүй өсөх, үр ашиггүй ажиллах нөгцөл бүрдсэн төдийгүй зардлын хэмнэлтээс Монголын Засгийн газар гэхээс илүүтэй хөрөнгө оруулагч нөгөө талд хамгийн их ашиг олохболомжийг олгосон байна. Компанийн удирдлага, хөрөнгө оруулагч нөгөө талд бүрэн шилжсэн төдийгүй менежментийн үйлчилгээний төлбөр нэрээр их хэмжээний ашгийг давхар олохоор байна.

– Гэрээнд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ яаж өссөн ч Монголын талын эзэмших хувь хэмжээ 34%-аас буухгүй байхаар заасан нь өнгөц харахад зөв мэт санагдавч, нөгөө талдаа хяналтгүй өссөн хөрөнгө оруулалтын зардлын өсөлтийг дагаж Монгол Улс ямагт нэмж зээл авах ёстой бөгөөд өндөр хүүтэй зээлийн өр нэмэгдсээр байх нөгцөл бүрджээ. Харамсалтай нь, зээл, хүүгийн өр өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр байхад Монголын Засгийн газрын эзэмшлийн “Эрдэнэс МГЛ” компанийн хувьцаа хөрвөх чадваргүй байсаар байгааг анхаарах ёстой. Монголын тал үндсэн зээл ба хүүгээ бүрэн төлөхөөс нааш ногдол ашиг хүртэх боломжгүй байхад Монголын баялагт суурилсан олон тэрбум долларын хөрөнгө олон улсын зах зээл дээр эргэлдэж байна.

– Хөрөнгө оруулагч тал Монгол Улсын татварын хуулийн хүрээнд олон төрлийн татвараас чөлөөлөгдаж, хөнгөлөлт эдэлж байхад Монгол Улс татвараа бүрэн авч чадах эсэх нь эргэлзээтэй, улмаар авсан татвараа зээл хүүгийн төлбөрт суутгуулж, дорвитой ашиг хүртэхгүй байх магадлал байна. Монгол Улс зээл, хүүгийн төлбөрөө бүрэн төлсөний дараа л ногдол ашиг хүртэж эхэлнэ.

– Олон улсын хэмжээнд орд газрыг ашиглах,хамтарсан үйлдвэр байгуулах эрх зүй, эдийн засгийн нийтлэг хэм хэмжээний дагуу Монголын талаас угтуулан тавих нөгцөл болзлуудыг гэрээнд сайтар тусгаагүй. Жишээ нь, гэрээнд Оюу Толгой төсөлд ажиллах Монгол ажилчдын тооны харьцааг тогтоосноос биш, нийт цалингийн санд эзлэх монгол ажиллагсдын хувийн жинг зааж өгөөгүйгээс олон тооны монгол ажилчин бага цалингаар ажиллаж, цөөн тооны гадаад ажилчинөндөр цалинтай ажиллах нөгцөл бүрдсэн. Энэ мэтчилэн дэвшилтэт техник технологи нэвтрүүлэх, хамтарсан үйлдвэрлэл үйлчилгээг хөгжүүлэх, дэд бүтцийг барьж байгуулах,хот байгуулах, ажиллагсдын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд уул уурхайн салбарт олон улсын хэмжээнд мөрддөг G-20-ийн стандартыг мөрдөх, хэрэглэх асуудлыг гэрээнд тусгаагүй байна.

– Хөрөнгө оруулалтын гэрээний 15.29-д “Уг гэрээ нь 2009 оны 07 сарын 16-ны өдрийн УИХ-ын 57-р тогтоолтой нийцэж байгааг Засгийн газар нотлов” хэмээн баталгаажуулсаныг үндэслэн гэрээнд өөрчлөлт оруулах талаар хэлэлцээр хийх Монголын талын саналыг хөрөнгө оруулагч тал хүлээн авахгүй гэдгээ саяхан илэрхийлсэн. УИХ-ын эрх хэмжээний асуудлаар дүгнэлт гаргаж гэрээнд тусгах эрх талуудад байхгүй бөгөөд зөвхөн гэрээний энэ заалтаас үзэхэд Монгол Улсын хууль тогтоомж, УИХ-ын шийдвэр зөрчигдсөн байх магадлалтай юм. Монголын Үндэсний Худалдаа Аж Үйлдвэрийн Танхимын Тэргүүлэгчдийн Зөвлөлөөс байгуулсан Ажлын хэсэг дээрх гэрээнүүдийг судалж үзээд “Хөрөнгө оруулагч талтай байгуулсан гэрээнүүд нь УИХ-ын 40, 57-р тогтоол болон Монгол Улсын хэд хэдэн хууль тогтоомжийг зөрчсөн байна…” гэсэн дүгнэлт гаргасныг хавсаргав” гэжээ.

2009.10.06-ны өдөр байгуулж, 2011.06.08-ны өдөр зарим тодотгол оруулсан гэрээнүүдэдсудалгаа тооцоо хийж, дүгнэлт гаргасан нь энэ.Хэнд ч ойлгомжтой ийм дүгнэлтийг гаргаж УИХ-ын гишүүдийн гарт хүргүүлсэн боловч тэд харгалзаж үзээгүй, зарим нь уншаагүй ч байж магад гэж боддог юм.

Төрийн түшээд өөрсдийнхөө хүмүүс, мэргэжилтнүүдийг сонсдоггүй, тэдний санал, дүгнэлтэнд итгэдэггүй юм бол уул уурхайн асуудлаар мэргэшсэн гадаадын хүн энэхүү гэрээг юу гэж үзэж байсныг анхаардаггүй юм байх даа гэж хүртэл бодогдох үе байдаг.

Оюу Толгойн буюу Монгол Улсын Засгийн газар, Айвэнхоу Майнз Монголиа Инк.ЛЛС, Айвэнхоу Майнз ЛТД ба РИО Тинто Интернэшнл Холдингс ЛТД – ийн хооронд хийсэн 2009 оны 10 дугаар сарын 6-ны өдрийн гэрээний талаар гадаадын, өндөр зэрэглэлийн мэргэжилтэн Др.Давид Е. Мартин /М-САМ Inc/ гэдэг хүний гаргасан дүгнэлтийг нэмж танилцуулбал тухай таны ойлголт улам тодорхой болох байх аа.

“ Оюу толгойн ордыг ашиглах асуудлаар болон дээрх хөрөнгө оруулалтын гэрээний талаар Монгол Улсын Засгийн газарт эдийн засаг, эрх зүйн зөвлөмж өгч байсан Голдман Сакс,IFC, IDA,ADB ба EBRD зэрэг байгууллагууд нь бусдын газар нутагт ашигт малтмалыг ашиглахтай холбоотой гэрээнд нийтлэг мөрддөг уламжлалт давуу талын тухай мэдээллийг өгч байсангүй.

Тухайлбал:

Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ашигт малтмалыг ашиглах төслүүдэд үндэслэн эхлээд олон улсын хөрөнгийн зах зээл дээр үнэт цаасыг нийтэд арилжих замаар хөрөнгө босгож ашиг олохын давуу талыг гэрээнд заавал тусгах ёстойг зөвлөөгүй. Үүнээс шалтгаалан Монгол Улс төслийн эхний шатанд хангалттай бэлэн мөнгөний санхүүжүүлт олох боломжоо алдсан.

Гэрээнд төрийн оролцоог 34% гэж тусгасан боловч Засгийн газрын эзэмшлийн хувьцааг олон улсын зах зээл дээр борлуулах боломж буюу, өөрөөр хэлбэл, хөрвөх чадварыг хааснаар/ ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хаалттай ХХК хэлбэртэй/ Монгол Улсын Засгийн газар уг хувьцаанаас орлого олох бус байнга өсөн нэмэгдэх зээлийн өр үүсэх барьцаа болон хувирсан байна.

Олон улсын хэмжээнд орд газрыг ашиглах үйлдвэрийг хамтран байгуулах эрх зүй, эдийн засгийн нийтлэг хэм хэмжээ болсон олон зүйлийг гэрээнд орхигдуулжээ. …

oyutol02

– Олон улсад хэвшсэн эдийн засгийн ойлголт, үзүүлэлтүүдийг сонгодог утгаар нь хэрэглэсэнгүй. Жишээ нь, цалингийн санд монгол ажиллагсдын цалингийн эзлэх хувийн жинг тогтоолгүй ажиллагсдын тооны харьцааг тогтоосон учраас олон монгол хүн бага цалингаар ажиллаж, гадаадын ажиллагсад цөөн боловч өндөр цалинтай ажиллах нөгцлийг бүрдүүлснээр менежментийн зардал үндэслэлгүйгээр өсөх нөгцөл бий болсон байна. Өөрөөр хэлбэл, дотоод, гадаадын ажиллагсдын цалингийн тэнцвэрт байдлыг алдагдуулжээ.

– Ордыг ашиглах компани нь мөнгөн хөрөнгийн урсгалыг монголын банк санхүүгийн байгууллагаар дамжуулан гүйцэтгэх болон монголын компаниуд синдикат хэлбэрээр хамтран санхүүжилтэнд оролцох боломжийг тусгаагүй байна.

Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд G-20-ийн хэмжээнд ашигт малтмалын салбарт хэрэглэж хэвшсэн стандартыг мөрдөх, хэрэглэх асуудлыг тусгасангүй.

Тухайлбал:

– Оюу толгой ордын нөөцөд суурилан олон улсын хөрөнгийн зах зээл дээр хувьцаа гаргаж ашиг олох боломжтой гэдгийг хөрөнгө оруулагчид, түүний дотор Рио Тинто болон монголын Засгийн газарт зөвлөлгөө өгч байсан санхүүгийн зөвлөхүүд маш сайн мэдэж байсан боловч Монголын Засгийн газар энэ ашгаас хувь хүртэх механизмыг тусгасангүй.

– Түүгээр ч үл барам G-20-ийн хүрээнд стандарт болон хэвшсэн зах зээлийн уламжлалт нөгцөл болох хөрөнгө оруулагчдад өөрийн нөгцлийг угтуулан тавих /боомт ашиглалт, тээвэрлэлт, борлуулалт г.м/ эрх олгож болохыг мэдсээр атлаа Монголын Засгийн газарт ийм боломж олгосонгүй.

– Төсөлтэй холбоотой бүх зардал, хөрөнгө оруулалтын хэмжээг гадаадын хөрөнгө оруулагчид өөрсдийн дур зоргоор тодорхойлох боломжтой гэдгийг мэдэж байсан учраас боломжтой үед хөрөнгө оруулалт болон зардлын хэмнэлтээс уг ордын эзэн болох Монголын Засгийн газар, монголын ард түмэнд гэхээс илүү өөрсдөдөө хамгийн их ашигтай байх нөгцлийг дээд зэргээр тусгажээ.

– Гэрээг байгуулахдаа Монголын ашигт малтмалын нөөцийг ашиглан олон улсын хөрөнгийн зах зээл дээр гарах боломжтой гэдгийг мэдсэн боловч Монгол улс уг арилжаанд оролцох боломжийг хаасан гэрээ байгуулсан бөгөөд тэр ч бүү хэл үүнтэй холбоотой бүх зардлыг Монголын Засгийн газар хувьцааных нь 34 % -ийг эзэмшиж байгаа боловч хувьцаа нь хөрвөх чадваргүй хаалттай компанид үүрүүлсэн байна.

– Уул уурхай, санхүү, хөрөнгийн зах зээлийн олон мэргэжилтнүүд Монгол Улс байгалийн баялагтаа түшиглэн үндэсний эдийн засгаа үсрэнгүй хөгжүүлнэ гэж хүлээж байсан ч олон улсын хөрөнгө оруулалтын банкууд болон тэдний үйлчлүүлэгчид Монголын баялагт түшиглэн ашиг хонжоо олж баяжсаар атал монгол түмэнд үр өгөөж ирсэнгүй. Жишээ нь, уран ба зэсийн төслүүд дээр Орос, Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк, Европын сэргээн босголтын банкны ажилтнууд тэдний зөвлөхүүдийн өгсөн зөвлөмжийн дагуу ажилласнаар Монголын ашигт малтмалын ордууд нь гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашгийг зузаатгасаар байгаа юм. Дэлхийн банк, Европын сэргээн босголтын банк, Олон улсын санхүүгийн корпораци, тэдний бэлдсэн мэргэжилтнүүд ашигт малтмалыг ашиглах ба хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтын бодлогыг боловсруулахдаа Монголд ашигтай гэсэн нэрийн дор үр ашиггүй үйл ажиллагааг зөвлөж, сонирхлын зөрчилтэй бүлэглэлүүд болж байна. Тэр ч бүү хэл ашигт малтмалын орд газруудтай холбоотой Монголын талын оролцоог төлөөлж буй/тусгай зөвшөөрлийг эзэмшигч/ төрийн өмчит компани хүртэл гадаадынхны сонирхлыг илэрхийлэгч болж байна. Тухайлбал, Дэлхийн банкны олон улсын хөгжлийн ассоциацтай хийсэн, ойролцоогоор 9 сая долларын зээлийн гэрээ/ зээл авах тусгай эрхээр 5,72 сая доллар/-г жишээ татаж болно. Энэ санхүүжилт нь дэлхийн зах зээлд үйлчлэх хөтөлбөрийн зөвлөхүүд/Дэлхийн банкнаас батлагдсан/-ийн төлбөрт зориулагдсан болохоос Монголын ард түмэнд зориулагдаагүй байна.

1983 оноос Оюу Толгойн ойр орчны зэс алтны эрдэсжилт нь хэвийн хэмжээнээс өндөр байгааг оросын геохимийн шинжилгээний дүн харуулсан юм. ВНВ Вillionton-ын анхны хайгуулын ажлаас эхлээд Айвенхоу Майнз ЛТД-ийн Роберт Фрийдландын 2000 оноос эхлэн хийж буй судалгааны үр дүнд алт зэсийн хосолсон энэхүү орд нь дэлхийн хамгийн том ашиглагдаагүй нөөцтэй болж байна. “Оюу Толгой” ХХК нь Айвенхоу Майнз компанийн охин компани бөгөөд Айвенхоу Майнз 66%, Монголын Засгийн газар 34%-ийг эзэмшдэг. 7 сарын дундаас Айвенхоу Майнз ба тэдний хувьцаа эзэмшигч Рио Тинтогийн хувьцааны үнэ 68% өсөж байхад Монголын Засгийн газар болон ард түмэн “Оюу Толгой” ХХК-ийн хувьцаанаас ямар ч ашиг хүртсэнгүй. Айвенхоу Майнз-ийн татварын дараах цэвэр хөрөнгийн хэмжээ нь 16 тэрбум доллар болон өссөн нь Монголын ДНБ-ээс бараг 3 дахин их байгаа юм. Одоогийн байдлаар Монгол Улсын Засгийн газар өөрийн эзэмшиж буй “Оюу Толгой” ХХК-ийн хувьцааны үнийг зээлээр төлж байна. Дэлхийн зах зээл дээр /junk credit буюу хамгийн эрсдэлтэй/ зээлийн хүү нь 5% байхад дэлхий дээр мэдэгдээд байгаа хамгийн үр ашигтай орд болох Оюу Толгойн ордын эзэд нь 12 хувиас өндөр хүүтэй зээл авч байж өөрсдийнхөө ордод хувьцаа эзэмшсэний төлбөрөө хийхээр тооцжээ.

… Өөрсдийн хувь оролцоог бууруулахгүй байх, мөн нэмэгдүүлэхийн тулд ямагт нэмж зээл авах ёстой бөгөөд өндөр хүүтэй зээлийн өр нь нэмэгдсээр байх юм.

Зээл, хүүгийн өр нь өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр байх боловч Монголын Засгийн газар эзэмшиж буй хаалттай компанийн хөрвөх чадваргүй хувьцаанаасаа ямар ч орлого олох боломжгүй юм. Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд үндсэн зээл ба хүүгээ төлөхөөс нааш ногдол ашиг хүртэхгүйгээр заасан байна. “Эрдэнэс МГЛ” ХХК нь / хувь нийлүүлэгч/ өөрийн эзэмшлийн хувьцааны үнийг хоёр дахин илүү үнээр төлөх болж, харин хөрөнгийн зах зээл дээр Монголын хөрөнгөнд суурилсан олон тэрбум долларын арилжааны орлого бусдын халаасанд орсоор байх болно.

Оюу Толгой төслийн хувьд Рио Тинто, Айвенхоу Майнз Монгол Улсын олон татвараас чөлөөлөгдөж борлуулалтын орлогын татвар, нөөц ашигласны төлбөрийг ч зээл хүүгийн төлбөрт суутган авч Монголд юу ч өгөхгүй болж байгааг Монголын Засгийн газар мэдэрч чадсангүй. Хөрөнгө оруулалтын гэрээ нь Монголд ажлын байр бий болгох, үйлчилгээ хангамжийн нийлүүлэлтийг Монголын байгууллагаар гүйцэтгүүлэх санааг агуулсан боловч үнэн хэрэгтээ ийм боломжийг ч олгоогүй байна.

Тухайлбал:

– Ажил олгох тухай гэрээний заалт биелэгдээгүй байсан ч гэрээг цуцлахгүй. …

– Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд дахин дахин дурдсан”Дээд зэргийн чармайлт” гэсэн байнгын сануулга хөрөнгө оруулагчдын тусын тулд орсноос биш Монгол Улсын эрх ашгийг хамгаалах санаа агуулсангүй.

– Бүтцэд зориулсан технологийн зардлыг хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэр юм уу, өр гэж үзэхгүй, харин компанийн зардал гэж тооцно/ Энэ зардлын 34 хувь нь ямагт Монголын талын өр болж нэмэгдэнэ гэдгийг анхаараарай/

– Олон улсын хөрөнгийн зах зээл дээрээс/эсвэл бүтээгдэхүүнээр, эсвэл хөрөнгөөр/ босгосон хөрөнгөнд оролцох нөгцөл заагаагүй учраас Монголын тал оролцох боломжгүй …”гэжээ.

Оюу толгойн гэрээг монголын ард түмний тусын тулд ашигтай хийх нь Монгол Улсын эдийн засгийн тусгаар тогтнолын амин чухал асуудал байсан. Гэтэл гэрээний үнэн нүүр царай ийм л байна. Ийм л гэрээг хийлцсэн хүмүүсийг Монгол эх орон, монголчуудынхаа өмнө хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн байна гэж дүгнэж хэлэхээс өөр үг олдохгүй байна. Хүнд гэмт хэрэг шүү, дахин хэлье. Үйлдэл тодорхой, бүрдэл хангагдсан, нотлох баримт нь хангалттай ийм л хэргийг хэсэг хүмүүс бүлэглэн үйлдчихээд байна, монголчууд аа!

Монгол улсын Ерөнхий ерөнхий сайд асан, нэрт эдийн засагч Д.Бямбасүрэн гуай “Монгол улс эдийн засгийн тусгаар тогтнолоо бараг л тавиад туучихлаа” хэмээн хэлээд байгаа нь монголчууд бидэнд нэгийг бодогдуулахгүй байна гэж үү! Эрдэс баялгаа монголчууддаа 51 хувиас дээш, бүр 100 хувь хүртэл ашиглуулах ёстой гэж хэлж ярьж, тэмцэж байсан Намбарын Энхбаяр гэдэг хүнтэй тооцоо хийж, зохиомол гэмт хэрэгт хүчээр холбогдуулж шийтгэж байхад, жинхэнэ гэмт хэрэг үйлдэгсэд эрх дураараа сэлгүүцэж, баяжиж, тансаглаж, хамгийн гол нь монголчуудын эрх ашиг ноцтой байдлаар хохирч байх нь шударга ёсонд нийцнэ гэж үү?

Гэтэл дахин бий болсон “Өтгөн манан” –г үүсгэгчид бүр 34 хувийг ч байхгүй болгохоор яриад эхэллээ.

Ийм санаа зорилго агуулж байгаагаа эрх баригчид ард түмнээсээ үхтлээ нууж байгаа ч улам бүр тодорхой болж байна. Тавантолгойн гэрээ урагштай байна гэж монголчуудын анхаарлыг өөр сэдэв рүү чиглүүлж, харин араар нь Оюутолгойгоо гадныханд өгөх нууц хэлцэл явагдаад байгаа юм биш үү!

Олон улсад нэрд гарсан“Bloomberg” 2014-12-15-ны өдөр өөрийн цахим хуудаснаа “Монголын “Шийдлийн” Засгийн газрын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг … эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулахад төвлөрөн ажиллана гэж мэдэгдээд байгаа. Энэ мэдэгдлээс хойш Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр “Оюутолгойн 66 хувийг эзэмшдэг “Туркойз хилл ресурс” компанийг “Рио Тинто” зарах гэж байна. Монголын эзэмшиж байгаа 34 хувийг “Туркойз хилл ресурс” рүү шилжүүлээд, Оюутолгойг бүрэн эзэмшдэг компани болгох санаархал бий аж. Ингэхийн тулд “Монголыг та нар 34 хувиа зарчих, татвар аваад сууж байх нь илүү амар, “нөгөө талаар Монголын Засгийн газар хувь эзэмшихээ больчихоор “Туркойз хилл ресурс” компани үнэтэй зарагдана. Ердийн ойлголтоор ийм л юм болох гээд байна. Шийдлийн Засгийн газраар ийм хийлгэх гээд “Рио Тинто”-гийн төлөөлөл Монголд ирчихсэн байна. Одоо 34 хувийг худалдаж авах сонирхол идэвхжинэ. “Туркойз хилл ресурс” –ийг зарах хэлцэл 2015 оны дөрөвдүгээр сард дуусна” гэжээ.

Zochin (February 05, 2015 8:03:45 pm )

TS<. Elbegdorj ih nugel niisen dee. Aimaar hun shuu. Uuriiguu mongol hun gej yaridag. Mongol bol iim hereg hiihgui.

ЗОЧИН (February 05, 2015 8:25:20 pm )

Шийдлийн бус шидлйн засгийн газар болчихсон юм бусуу? ЭНХБАЯР ч ЭЛБЭГДОРЖ ч нэг дугуйны хоер талшуудээ!

zochin (February 05, 2015 8:48:33 pm )

Enkhbayar ard tumend ouy tolgoigoog ashigtaigaar huvaaj ogno gej garasnaa ta nar martaagyui biz dee, ard tumeen, k;kk odoo tegeed moligduulsanaa oilgoj baina uu, hunii horongiig zugeer huvaadgyui l baihgyui yu daa. chavaas gej dee

Айсуй (February 05, 2015 8:52:26 pm )

Энхбаяр бол монгол эр хүн шүү юмыг олон талаас нь хар

dundad (February 05, 2015 9:02:44 pm )

haya teneg vhrvv monguu

Anonymous (February 05, 2015 9:08:08 pm )

uul ni alax xeregtei al al al

Иргэн (February 05, 2015 10:09:31 pm )

Олон улсын уул уурхайн эрх зүйн дагуу ашигт малтмалын ордыг ашиглах гэрээний үндсэн 3 төрөл байна. Үүнд: 1-рт, Роялти (роялти авна гэдэг нь мөн чанартаа ашигт малтмалын ордыг үнэлж, үнийг нь хөрөнгө оруулагчаас сар бүр суутган авах үйл ажиллагаа юм) болон татварт үндэслэгдсэн концессын гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах, олборлолт хийх бүх зардлыг гаргаж борлуулалтаа хийгээд төрд асар өндөр хэмжээний роялти болон татвар төлөх гэрээ юм), 2-рт, Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах, олборлолт хийх бүх зардлыг гаргаад олборлосон бүтээгдэхүүнээ хөрөнгө оруулагч, төр хоёр бараг тэнцүү хэмжээгээр хувааж аваад тус тусдаа захиран зарцуулах гэрээ юм), 3-рт, Уурхайн түлхүүр хүлээлгэн өгөх гэрээ (энэ нь гадаадын буюу дотоодын хөрөнгө оруулагч хайгуул хийх, уурхайг барьж байгуулах бүх зардлыг гаргаад бэлэн болсон уурхайг төрийн өмчийн уул уурхайн компанид хүлээлгэн өгөөд гаргасан зардлаа тухайн уурхайн бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлогоос нөхөж авах гэрээ юм). Нэг уурхайд энэ 3 төрлийн гэрээний алийг нь ч хэрэглэхэд улсад орох орлого ойролцоо хэмжээтэй байх зарчмыг баримтладаг байна. Энэ эрх зүй нь дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалттай уул уурхайн бүх компанид адил үйлчилдэг байна. Манай ашигт малтмалын хуулийг олон улсын уул уурхайн энэхүү эрх зүйд нийцүүлэн үндсээр нь өөрчлөх шаардлагатай байна. Үүнийг УИХ нэн яаралтай хийх хэрэгтэй байна. Ингвэл уул уурхайг тойрсон эцэс төгсгөлгүй маргаан, хардалт, улстөржилт, газрын баялагийг дээрэмдэх үйл ажиллагаа нэг мөр цэгцлэгдэнэ.

Иргэн (February 05, 2015 10:09:55 pm )

Манай улсын ард түмэн хэдэн мянган жилийн турш дангаар ноёрхох засаг төрийн дор зовж шаналж ирлээ. Сэтгэлдээ бодогдож буйгаа амаар гаргаж хэлдэгггүй, худлыг мэдэвч өөрийн биеийн аюулгүйг бодож худал хэлдэг, шийтгэл залхаалтаас зайлсхийж хууран мэхэлдэг, ийм маягаар худал хуурмаг байдал амьдралын хэвшил болж, төлөв тулхгүй байдал өдөр тутмын дадал хэвшилд нэвтэрч, ичдэг нэрэлхдэг хүн үгүй, нэгэн биеийн цэвэр ариун байдал бүгд арилж алга болон, чухамдаа эх орноо бодох энэ тэр үнэндээ байхгүй болсон байв (130 жилийн өмнө Японы их соён гэгээрүүлэгч Фукузава Юкичийн хэлсэн үг)

Иргэн (February 05, 2015 10:11:02 pm )

Ардчилал, даяарчлал, олон ургалч үзэл, олон намын систем, залуу улс төрч, төр муу менежер, гуравдах хөрш, чөлөөт зах зээл, өмч хувьчлал, хувийн өмч, эрх чөлөө, гадаадын хөрөнгө оруулалт энэ бүхэн чинь буурай хөгжилтэй Монгол орны газрын хэвлийн баялагийг дээрэмдэж авахын тулд Америкуудын зохиосон үлгэр юм. Энэ үлгэрийг Ардчилсан нам 25 ярьж байна.

Иргэн (February 05, 2015 10:11:26 pm )

Улс төрийн хүч төдий зүйлээр ард түмнийг аварна гэдэг угтаа аюултай гэнэн сэтгэлгээ бөгөөд иймэрхүү үзэл аль ч үед газар авахдаа тун амархан байдаг. Асар их төлөөс төлж улс орноо өөрчилье гэж зүтгэвч ард түмний сэтгэл өөрчлөгдөж хувирахгүй л бол хувьсал өөрчлөлт барагтай бол үр дүнгээ өгөхгүй билээ. Ард түмэн чадалтай байвал улс төр ч чадалтай болдог, ард түмэн үл мэдэх хийгээд ялзрал доройтлоос сугарч гарч чадахгүй бол авилгач улс төр хүрээгээ тэлдэг. Төр улсын үнэ цэнэ агаад хүчин чадал нь улс орны систем бус ард түмний чанараар хэмжигддэг ажгуу. Ямарч агуу үзэл санаа гаргаж тавьлаа ч ард түмэн түүнийг нь дагахгүй бол улс төр нь энгийн олон түмний түвшинд хүртэл доош ордог. Нөгөө талаас ард түмэн тэргүүний байвал ямар ч балмад мунхаг улс төрийг өөрийн хэмжээнд хүртэл дээш татаж нийцүүлдэг. Өөрөөр хэлвэл ард түмний бүхий л чанар тэр орны улс төрийн чанарыг тодорхойлдог юм. Өөрөө өөртөө туслаж, өөрийгөө аваръя хэмээх оюун санаа л хүмүүсийг хэзээд зоригжуулж өөдрөг болгож байдаг. Өөртөө туслахын ухаан нь тэр улсын бүх ард нийтийн онцгой шинж болж чадаж байна уу, үгүй юу гэдэг нь нэгэн улсын хүчийг харах хамгийн зөв хэмжүүр болдог. /Самуэл Смайлс/

Иргэн (February 05, 2015 10:13:29 pm )

Ардчиллаас хүчирхийлэл төрдөг. /Платон/

Засгийн газарт мөнгө, эрх мэдэл хоёрыг өгөх нь өсвөр насны хүүхдэд виски, машины түлхүүр хоёрыг өгөхтэй яг адил. /П.Ж.Рурке/

Хийрхэл, солиорол хувь хүнд байх нь ховор. Харин бүлэглэлүүд, намууд, үндэстэнгүүд, үе эрингүүд тийм байх нь олонтаа. Энэ бол хууль. /Фридрих Ницше/

Улс төр гэдэг бол цустай гар шаардсан бохир ажил. /Нобелийн шагналт Конрад Лоренц/

Улс төр бол жинхэнэ асуудлуудаас нь хүмүүсийг хөндийрүүлэх урлаг юм. /Поль Валерий/

Ухаан солиотой хүнд илд бариулах
Шударга бус хүнд эрх мэдэл олгох хоёр адилхан аюултай. /Пифагор/

Иргэн (February 05, 2015 10:13:52 pm )

Оюу толгойн асуудлыг шийдвэрлэх цорын ганц гарц нь Монгол улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан хэргээр гадаадын хөрөнгө оруулагчид болон улс төрчдөд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх явдал юм. Ард түмнээ хууран мэхлэх, эрх мэдэл албан тушаалаа урвуулан ашиглах замаар Оюу толгой, Таван толгойн гэрээ гэгчийг байгуулж, Монгол улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гадаадын хөрөнгө оруулагчид болон улс төрчид хэзээ нэгэн цагт эрүүгийн хатуу хариуцлага хүлээх бизээ.

har (February 06, 2015 8:58:38 am )

баярцогтоос асуух хэрэгтэй
har (February 06, 2015 8:58:38 am )

баярцогтоос асуух хэрэгтэй
har (February 06, 2015 8:58:38 am )

баярцогтоос асуух хэрэгтэй
Битгий худлаа ярь СЄХ юу ч хийж єгдєггїй юм булгах хэрэгтэй Энэ єєрєє СЄХ-н хулгайч байна л даа (February 08, 2015 7:19:47 pm )

Яг їнэн

Anonymous (February 05, 2015 10:17:40 pm )

Энэ дурак одоо юу чалчаад эхэлвээ. Арай 2 мудак чинь ингэж тархи угааж байгаад 16 онд нэр дэвших юм бодож байгаа юм биш биз вээ. Та 2-ын нүгэл мартагдаагүй байгаа шүү

rt (February 05, 2015 10:36:12 pm )

tegeed nambar ter uyed yu duugarch bsan yum bee. duuguil bj bsan.Oyu tolgo zogsoosnon deer. herev ene yanzaar bval tom asuudluud gar ni mgl hun teneg bish uu

Anonymous (February 05, 2015 11:05:09 pm )

энхбаяр гуайн захиалгат бичлэг үү ? хэ хэ . бодит үнэнийг ярьсан ч гэх шиг. улс төрчид бүгд л худалч шүү дээ. тийм их үнэн ярьдаг юм бол хаанаас олсон мөнгөөр талбайн урд өндөр байшин бариулсанаа ярихгүй бна уу тэгээд ?? аягүй бол гэрийнхээ үүднээс маш их мөнгө олоод … гэж шааж мэдэх л шаалтуур шүү дээ, наадах чинь.

zochin (February 06, 2015 1:42:21 am )

tsag hugatsaa chamd henii zov baisniig haruulnaa.uhaan chini denduu ahar yum hoorhii.

Ачу (February 06, 2015 12:05:20 am )

Амеркууд зөвлөхдөө ард түмнийхээ тархийг хоослох хэрэгтэй тэгж байж та бүхэн хүчтэй байх болно гэж зөвөлсөн биздээ!!Энэ зөвөлгөөг ард түмний асар их мөнгөөр худалдаж авсан биздээ.Үүнийг хэрэгжүүлхийн тулд ардчилсан хунхуузууд уламжлал боловсрол эх оронч үзэл дархлаажсан ард түмнийг эрхэндээ оруулхын тулд ухаантай нөлөөтэй бүхнийг устагсан гэж харддаг!Зармыг нь гадаадад авиачиж хоёр нүдийг нь ухаж алсан шүүдээ!!Энхбаяр эхний үед мэдэхгүй замын голоос салсан шангаа хүртэж алуулах байснаа эрийн сайнаар давж гарсан зоригтон.Монгол төрийг устагсан хунхуузуудаас шал өөр хүн гэж дүгэндэг би.хажууд нь байгаа зургыг хархаас ой гутаж байна.Жинхэнэ бөгс долоогч гэдэг чинь энэ шаравдорж.Худлаа ярих хуйвалдах гээд элдэвлэнэ лайтай дотоодын дайсан.Одоо бүх юм давчуу байна хүмүүсээ!Гадны доншуучид өндөр үнэ нэхсэн зөвлөх нэртэй төлөөлөгчидөөрөө амиа өгхүү?албан тушаалаа ашиглах уу??гэдгийг худалдаж авсан монголыг удирдахчаамай бологч боолууддаа тулгаж өөрсдийн дураар хөдөлгөж Сайханбилэгтэнгүүдийг дураараа хэвтүүлж босгож байна.Монгол орон харийн хүмүүсийн тоголдог хөзөр мэт болж дургүйгээ хүрвэл хумхиад хогийн саванд шиддэг цааслугаа адил өрөвдөлтэй болжээ.Эх орончид жагсаж байвч цоорхой тархитай эргүү залуучууд нь ухаж ойлгох тэнхэлгүй болхоор хаа нэгтээ уушийн газар ногоорох хулгай дээрэм хийх нэгнээ алж цагийг өнгөрөөх нь туйлын гашуудалтай авч том зантай пээдгэр байгаа нь гасалмаар арчаагүй адгын хүн дүрст амьтад. Үүний оронд эх орныхоо ирээдүйн төлөө цогтой жавхаатай байхсандаа!! Яаядаа байз.Биднийг нэг л гишгэгдэл алдвал наад худалдагдсан хунхуузууд чинь эх сайхан нутгыг минь зарчихгээд байна шүүдээ!!Монголчуудаа бие биентэйгээ эвтэй байж дотоодын дайсан эх орноосоо урвагчидад эрлэг нь мэт байхсан. Эцэсд нь золбин нохой шиг амьдарч байгаагаа наад хулгайчуудын амьдралтай нэг жишиж үзээд ямрыгаа ойлгооч яаж дээрэмдүүлж байгаагаа ухаараач!!Бид Монгол орны эзэд биш болчхоод эвгүйтвэл иргэн ч биш болж магадгүй аймшигт ирээдүй харагдаад байх шиг!!Хүмүүсээ ухаантай идэвхтэй болгоомжтой байцгаая!

erka (February 06, 2015 12:30:04 am )

34%-aa zarval Mongold dain bolno. 34 bol luivardsan too. Mongolchuud 50% ezemshih yostoi

zochin (February 06, 2015 1:39:42 am )

Enkhbayr l zov udirdah hun baigaa yum daa.daanch manaihan tarhia denduu ugaalgaad odoo tuuniig uzen ydaad baih yum.yaj amidarch baigaagaa neg hartsgaadaa odoogiin ene nohduud yug yaj zov shiideed baigaag olj harahgui l bna shuu.

Зочин (February 06, 2015 9:21:13 am )

Учир зүйг нь нарийвчлан тогтоогоогүй, шийдвэрлээгүй байхад заавал ингэж сенсаац дэгдээж иргэдийн бухимдлыг бий болгож дотоодын тогтворгүй байдлыг бий болгох нь хэнд хэрэгтэй юм бэ. Хэний даалгавар, захиалгаар ингэж өдөөн хатгасан юм бичээд байгаа юм бэ. Ийм юм бичиж байгаа нийтлэлч нарыг Тагнуулынхан шалгаж, санаатай бичсэн бол тэр шоронд нь хийх хэрэгтэй.

Бат (February 06, 2015 10:05:00 am )

Н.Энхбаярыг баривчилж, гэмт хэрэгтэн болгож, шүүхээр ялласан үйл явцыг дүгнэхэд энэ нь МОНГОЛЫН АРД ТҮМЭНД Н.ЭНХБАЯР гэдэг хүнийг муу, муухайгаар харагдуулж, бүх л гарц, боломжийг нь хааж, эрх мэдлээрээ түрээ барьж ЗАСГИЙН ЭРХИЙГ ГАРТАА АВЧ, ОЮУТОЛГОЙ, ТАВАНТОЛГОЙ зэрэг дэлхийд данстай том ордуудын гэрээг гадныхантай хуйвалдан цөөн хэдэн хүний эрх ашигт нийцүүлэн хууль бусаар хийн БАЯЖИХ, ХӨРӨНГӨЖИХ ХЭРЭГСЛЭЭ болгосон ТОДОРХОЙ ТООНЫ УЛС ТӨРИЙН БҮЛЭГЛЭЛИЙН МОНГОЛЫН ТӨР, БОЛООД АРД ТҮМНИЙ ЭСРЭГ ҮЙЛДСЭН ГЭМТ ХЭРЭГ ЮМ. ҮҮНИЙГ БИДЭНД ЦАГ ХУГАЦАА ХАРУУЛААД ӨГЧИХЛӨӨ. ХАРИН … ОДОО.. ХАРИУЦЛАГА ТООЦОХ Л ҮЛДЛЭЭ…………….. ХАРИУЦЛАГА ТООЦОХЫГ УРИАЛЖ БАЙНА…

Ганбаа (February 06, 2015 10:56:55 pm )

Ард түмнийг тэнэг гэж боддог, гадаадын угаадасанд цадсан шуналын туламнуудаас ял асуух цаг удахгүй ирнэ. Ертөнцийн хаана очсон ч шударга олны гараас мултрахгүй.

оогий (February 06, 2015 10:07:34 am )

Эрхэм гишүүд засгийн газар еранхийлөгчөө ард түмнээ хуурч одоо боллоо бид одоо яах ёстойг үнэн зөвөөр мнь хэлж өгөөч ядуураад дампуураад одоо тэмцэлд босох л үлдлээ харин хэзээ хаана яаж гэдгээ л бодож сууна та нар хувааж идэж ханаж цадаж болсон биш үү одоо эх орноо ард иргэддээ бага ч болов долоолгож тайвшруулаач үнэн их бухимдаж байна энэ хүртэл явуулсан ийм байдалд хүргсэн дээдсүүд гудманд гараад нэг сайн хараач машин байшин хоёроосоо холдоод 5 хоноод үз дээ Ийм болгосон буруутнууд яагаад чив чимээгүй болов оо Алтанхуяг, Гансүх, дэнзэн өөр хэнч байсан идсэн мөнгөө төлөхөд эдийн засаг өндиймөөр мөхөс надад санагдаад шаналаад байна.

зочин (February 06, 2015 10:14:55 am )

зочин (February 06, 2015 11:04:24 am )

Ээ бурхан минь юу л болоод байна даа.Удахгүй учир начир нь олдох байлгүй дээ.

ZOCHIN (February 06, 2015 11:10:59 am )

Mongolchuud mini odoo sereh tsag negent bolson shuu. Odoogiin tur barij bga erhemuudiin yaj duraaraa aashilj bgag bid nudeer uzej harlaa.ta nar chini yasan arilsan dotortoi humuus ve.mongol uls muhuj bhiig tevchine gejuu.aliv uursdiinhuu er chuluu ardchilaliig avartsgaay l daa.Ter ni zuv ene ni zuv geheesee iluu ene luivarchidiig zailuulaad huvisgal hiih tsag ni negent bolson bn ser ser…

энхүүш (February 06, 2015 11:26:05 am )

Ардчилсан хүзүүгүй ерөнхийлөгч, АНам монголын ард түмнийг өрөнд оруулж өтөнд бариулав шүү,

Саранэ (February 06, 2015 11:34:32 am )

Анхнаасаа ард тумэнд мэдрэгдэж Байсан шуу дээ энэ олон еренхийлегч нараас монголд хийсэн юмтай хун нь шуу дээ ийм байхад хэдэн тэрбумаар идсэн хумуус яах ч угуй байхад хуучин барилгын булан хэн ч авчихаж байгаа хуучин уйлдвэрийн газраар дэндуу муухайгаар баривчилгаа хийсэн шуу амьддаа бие биенийгээ хайрла хумуусээ ямар мафийн алан хядагч биш дээ

ЧИ (February 06, 2015 12:09:14 pm )

DARANGUILAGCHIIG HULGAICHAAR SOLISON YUM BOLSIIMUUDAA

oogii (February 06, 2015 12:35:01 pm )

hen heniigee gehew dee 2laa yg adilhan shdee

Anonymous (February 06, 2015 1:43:09 pm )

Энхбаярыг ЕС байхад ч харин Оюунтолгойн асуудал тэгтлээ хурц босоогүй,тэгэхлээр түүнийг улс орондоо ашигтай шийдэх сонирхол Энхбаярт байсан болов уу гэж харагддаг.Баяр шуурхайлсан нь хэнд юунд ашигтай байсныг бидэнд одоо бол харагдаж байна.Харамсалтай нь,төрийн өндөр албан тушаалтан хэдхэн хүн монголын тэр том баялгийг “тохироод” худалдчихсан л гэж иргэн хүний хувьд боддог.

зочин (February 06, 2015 2:33:54 pm )

сонгууль ойртохоор худлаа ярьж хүмүүсийн толгой тархийг угаах гээд байгаа юм уу.амьд чөтгөрийг 100 дахин магтаж бурханы хувцас өмсгөөд энхийн цагаан тагтаа болгосон ч чөтгөр хэвээрээ байх болно,энхбаяр яаж ч хувирсан чөтгөр хэвээрээ тамдаа очино.

zochin (February 06, 2015 4:18:12 pm )

ene geree unekheer muu geree bson shuu dee Erdenetiin Gokiig khar daa yamar ajillaj bna be Enkhbayar darga yadakhdaa Gok shig geree khiikh kheregtei tend khot baiguulakh kheregtei geed l yaraad bsan shuu dee ene geree khiisen khumuustei khariutslaga tootsokh kheregtei dee

Zochin (February 06, 2015 4:35:01 pm )

Энэ толгойгоороо хариуцах С Баяр яасан бэ? эх орноо ийм Байдалд оруулчихаад яаж тайван амьдарч , ертөнцийн ганц үнэн үхэлтэй уулзана гэж бодож байгаа бол

Зочин (February 06, 2015 5:21:18 pm )

МОНГОЛЧУУД БИД 2016 ОНД ГАНБААТАРЫН НАМ,МАХН 2-ЫГ Л СОНГОЖ БАЙЖ УУЛ УУРХАЙГААСАА ЛУЙВАРЧДЫГ САЛГАЖ АРД ТҮМЭН ЭЗЭН НЬ БОЛНО ГЭДЭГТ ИТГЭЖ БАЙНА.ОДООГООР МАНАН-2 БҮР МУУХАЙ БОЛЖ ЯАЖ АЖИЛЛАХАА ХАРУУЛЧИХСАН БОЛОХООР ТЭДЭНД ИТГЭЖ БОЛОХГҮЙ.ЭРС ШИЙДЭМГИЙ ТЭМЦЭХГҮЙ БОЛ ЭХ ОРНОО АЛДАХ НЬ.

хэхэ (February 07, 2015 5:09:39 pm )

ганбаатарын нам , МАХН 2 бол хоролмаанууд шүү дээ, ялгаагүй

Мөнхжаргал (February 06, 2015 6:27:25 pm )

Шуналт ноёд

Зочин. (February 06, 2015 7:06:17 pm )

Намбарын Энхбаяр,Цахиагийн Элбэгдорж хоёр үнэндээ,хоюулаа адилхан……Одоо тэгээд Оюун Толгойн асуудал дээр дөрөөлөн ахиад л Н.Энхбаярын нэр хүндийг өсгөж,хэтдээ МУ-ын ерөнхийгчийн сонгуульд нэрий нь дэвшүүлэх гэсэн түүний бөгсийг долоогчийн популист нийтлэл байна…ямар ч нуршуу юм…Өнөөгийн хэн нэгний бөгс долоогч түшмэдүүдийн нийтлэг дүр төрх энэ бичвэрээс харагдаж байна….Уул нь энэ Шаравдоржийг монголын төрийн гайгүй тулхтай төрийн хар хүн гэж бодож байлаа…тэгсэн чинь…үнэхээр урам хугаллаа…Монгол улс хөгжиж чадахгүй байгаа гол шалтгаан бол төрд шургалсан зальжин,нэр төр,албан тушаалын төлөө улаандаа гарч цайчихсан Ц.Элбэгдорж,Н.Энхбаяр,Н.Алтанхуяг мэтийн улсуудаас болж байна шүү дээ.Монголын төрд орчуулагч,сэтгүүлч,эсвэл физик,математикийн багш/Н.Алтанхуяг/ гээд л хөгийн юмнууд гарснаас өнөөдөр бид ямар байдалд хүрэв? Зүй нь монголын төрийг эдийн засагч,санхүүч,хуульч хүмүүс л барьж байх ёстой юм…

bnaa (February 06, 2015 7:25:35 pm )

saihanbilgiin sanal asuulagd yg tsever mongol hun bol sanal ogohgui tegeheer ter 1,2 gesen tovchiig zovhon manai ulsiin ba

bnaa (February 06, 2015 7:30:09 pm )

saihanbilgiin sanal asuulagd yg tsever mongol hun bol sanal ogohgui uuniig eserguutsej baigaa tegeheer ter 1,2 gesen messejiig zovhon manai ulsiin baylagt shunasan hytaduud l teriig darj messej yvuulna ter oilgomjtoi ternii orond unen shudraga ard tumniihee dund uul uurhain meregjilten ,erdemted , ahmaduudtaigaa halz suuj yriltsaj sanal avah heregtei olon ter bumaar zovolgoo avna gedeg chini oorsdoo yuch medehgui gedgee medej baigaa yum chini zovolgoo avahgui ajlaa meddeg mongoloo gesen setehuitei hund ajlaa

bnaa (February 06, 2015 7:31:50 pm )

bnaa (February 06, 2015 7:33:20 pm )

hontsoor gal togoo buu bariul gedeg shuu dee hunii hun ymar sanaatai baih ve ???????Bidnii toloo gesen setgel baih uu bodotsgoo

а (February 06, 2015 8:05:09 pm )

тэмцье

Ахмад (February 06, 2015 9:01:35 pm )

Энхбаяр ямарч байсан эрх баригчидий болон 76 гийн гол хүмүүсийн тухай маш ихийг мэддэг хүн, Тэр нь өөрийх нь аминд хүрэх гээд байна,нөгөөдүүл нь хэрэг илэрэхээс өмнө түүнийг хэрэгтэн болгох төлөвлөгөө боловсруулаад хэрэгжээд байна, Энхбаяраас их идсэн, бүр их баясан нөхдүүд олон бий шүү, Одоо энэ Сайханбилэгийн байж байгаа царай,Энхболдын байж багаа байдал,,, нэг л явцгүй болчлоо. Толгойгүй хүмүүс шиг л хүн хүнтэй хамжаад л,,, хүн хүнээс асуугаад л,,, ОДОО БҮР гэрийн эмээ өвөө нараас ажлаа асуудаг боллоо, 300 гаадхан хүний санал шиййдвэр болох уу, Болимоор юм,

Anonymous (February 06, 2015 9:25:05 pm )

Энхбаяр Оюутолгойн 2,5% ийг авна гэж гэрээ хийсэн тухай хэвлэлд бичсэнийг уншиж байлаа Худал хэлж байхдаа ичдэггүй хүмүүс юм даа

өвгөн (February 06, 2015 11:14:15 pm )

Дээр суугаачуулд монголоо гэсэн сэтгэлтэй хүн байна уу таминь ээ?Хулгайлж авч ирсэн хоолыг нь идэж байгаа гэр бүлийнхэн нь шингэнэ гэж л боддог байх даа.ХӨХ ТЭНГЭР бүгдийг харж,байгаа.Харин ч их тэвчиж байгааг анхаар.Нүгэлээ яаж цайруулахаа заалгахгүй юм байгаа биз?…..ШУНАЛЫН ТУЛАМНУУД .

зочинЗочин (February 07, 2015 2:37:18 pm )

Улсаа худалдаж буй одоогийн шуналтнууд бүгдээрээ нийлж яагаад ганц Энхбаярыг хэлмэгдүүлж байгаагаар бодит үнэн төрх хэнд ч ил тодорхой байна шүү дээ. Ард түмний олонхи нь Энхбаярын талд байгаа нь эргэлзээгүй. Энхбаярыг муулагч бүр бүгд эх орны эрх ашгаас урвагсад.

мэдэж ав (February 07, 2015 5:11:16 pm )

энхбаярт ч долигнож, бөгсийг нь долоогчид ч гэсэн ялгаагүй бүгд эх орноосоо урвагчид ! мэдэж ав , тэнэгээ

boos (February 07, 2015 6:44:53 pm )

ta hol ochij zodoldooroi

boos (February 07, 2015 6:46:26 pm )

anhnaasaa saihan zvil yarij mongoliig hen iim awilgaliin uls bologson bilee odoo bitii ta nar hutsaad bai

boos (February 07, 2015 6:48:48 pm )

sanalaa ugsun hvn baihgvi shvv naaduulchi bas yu setgej baigaag odoo bid meddeg bolson shvv muu hulgaach luiwarchin uul usaa zarhaar lusiin horlol boldogiig helchi

Irgen (February 07, 2015 11:26:09 pm )

Sharavdorj guaid bayrlalaa. Yag uneniig bichjee

bayara (February 08, 2015 4:47:35 pm )

luiwarchidig tsaazal

бүдүүн залуу (February 08, 2015 10:42:47 pm )

энхбаяр гэж хүн одоо яасан цэвэрхэн болчихоо вэ. уг нь бол монгод хээл хахуулийг жинхэнэ утгаар нь цэцэглүүлсэн хүн шүү дээ. аймар аймар юм хийж байсан хүн ямар утгаараа гэнэт байхгүй сайн хүн болоод ямар санаатай жүжиг тавиад байгаа юм. гарж ирэх болгондоо ямар нэг антан хутгаж байдаг гай шүү дээ. яс юмандаа тэр муулаад байсан хүмүүс нь бүгдл гар хөл нь болоод явж байсан хүмүүс. үгэнд нь орхоо болиод өөрсдөө том толгойтой болонгуут ингэж самарж хариугаа аваад байгаа юмуу хаашаа юм. энэ улс төрд байгаа хэдэн лайтай новшнуудаас болж зүгээрч унтаж чадхаа байлаа бөөн нерв барсан хар гайнууд идтэй шидтэй удган зайрангууд тэр мундаг лам хар нь үнэхээр байдаг юм бол ид шидээ үзүүлээд эх орон ард түмнээ энэ хэдэн новшноос салгаад өгдөггүй юм бахйх даа.