Өнгөтэй өөдтэй явахад

Бусдын эхнэр ч дагна

Өвдөж зовохын цагт

Бурхан хүртэл зугатаана… гэж буриадын билиг танхай найрагч Ренчингийн Чойном хүний амьдралын хуурмагийг зарлан бичжээ… Чойном тухайн үедээ адлагдаж явсан тэр түүхийг үндэсний тевелиз давтлаа. Бас нэгэн омголон уран бүтээлч буриад хөвгүүн ардчилсан гэх нийгэмд адлагдах ёстой гэж үү. Арай ч үгүй байх. Түүнийг шүтэн биширдэг түм буман монгол бий. Тэр тум буман монгол хүнийг Монголын үндэсний телевиз ойлгохгүй байгаа нь даан ч харамсмаар…

1988 онд “Насны намар” гарч, “Саа мөнгөн хэрлэн” уянгалж, “Зүүдэн бороо” эгшиглэж Монголын радио телевиз Төмөрхуягаар амьсгалж байсандаг. Тэр цаг үеийн гэрчүүд амьд сэрүүн байна. Өнгөрсөн сард болсон хөгжмийн зохиолч Б.Магсаржавын тоглолт дээр Төмөрхуяг хүндтэйгээр залагдан ирж дуулсан билээ. Үзэгчид ч түүнийг халуун дотноор угтаж авсаныг тус тоглолтыг үзсэн хүн бүхэн хэлэх байх. Тэр тоглолтыг МҮОНТ бичиж авсан. Гэтэл телевизийн найруулагч гэх нөхөр “муу дуулсан” гээд түүнийг хассан гэнэ. Тоглолт үзсэн хэн ч гэсэн үүнийг сонсоод сэтгэл нь өвдөх байх. Би ч бас тэдний нэг.

Эрийг нас уулыг цас гэж… тэр 1990 оных шигээ гялалзсан хэвээрээ алга. Өвчин зовлонд учирч, таяг тулж, хүнээр түшүүлж байгаа нь үнэн. Гэхдээ тэр дуулахдаа хоолойгоо түшүүлээгүй юм шүү. Гитараа тоглохдоо зовоогүй юм шүү. Энэ нь Төмөрхуяг хэмээх уран бүтээлч, уран бүтээл, дуундаа ямар их хайртайг гэрчилнэ. Тиймээс тэр таяг тулаад ч болов алтан тайзнаа гарсан хэрэг. Үнэн сэтгэлэсээ урлан дуулсан дууг нь түмэн олон ямар халуун дотноор хүндлэн сонслоо доо… би түүнийг түүхэн тоглолт болж, бичсэн телевизийг нь түүхэн бичлэг хийв хэмээн бишрэн бодсон билээ. Гэвч яагаад телевиз түүний дуу хоолойг бишрэн сонсдог түмэн олноос нуудаг юм бэ? асуумаар санагдана.

Сайн явах үед нь магтаж дагаж гүйчихээд ядарсан үед нь нүд үзүүрлэдэг хогийн нөхөд шиг авир телевизэд бас байх уу. Иймээс үндэсний телевизийг олон нийтийн биш олон даргын телевиз хэмээх хүмүүс бухимддаг биз.

Уран бүтээлчийг улс төрийн биш уран бүтээлч нүдээр харах мэлмий үндэсний телевизэд дутаж байна уу гэж бодогдох боллоо.  Яагаад гэхээр Төмөрхуягаар үндэсний телевиз дутаж явсан он цаг бий шүү…