1: Мартаж болох юм гэж бий. Бас мартаж болохгүй зүйл ч гэж бий.
Ялангуяа улс орон, ард түмний хувь заяанд ноцтой хохирол учруулсан аливаа хэрэг явдлыг бүр ч умартах ёсгүй.
Алдсан алдааг эргэн санаж, ахиж тийм хэрэг бүү давтагдаасай гэдэг үүднээс одоогоос 20-иод жилийн өмнө Монголын эдийн засагт ноцтой хохирол учруулсан “Алт дилерийн хэрэг”-ийг сөхөхөөр шийдлээ. Иргэн та мартсанаа санаж, өнгөрснийг эргэцүүлэн бодож нэгийг тунгаагаарай.
1991 оны аравдугаар сар. Засгийн газрын Ерөнхий сайдаар Дашийн Бямбасүрэн, Засгийн газрын Тэргүүн шадар сайдаар Даваадоржийн Ганболд, Шадар сайдаар Дамбийн Дорлигжав нар ажиллаж байв.
Тухайн он бол монголчуудын хувьд хүнд хэцүү үе байлаа. Өргөн хэрэглээний барааны хомсдол нүүрлэж, дэлгүүрийн лангуун дээр давснаас өөр зүйл харагдахаа болив. Ардын хувьсгалаас хойш дутагдах гачигдах, өлсөч цангахын зовлон үзээгүй бид амаараа шороо үмхсэн гэхэд болно. Ерөөсөө бүсээ чанга бүслэхээс өөр арга замгүй хар өдрүүд ингэж ирлээ.
Эрх баригчдын хувьд 20 сая малтай хоёр саяхан иргэдэд идэх махыг нь хүртэл картаар олгох болсны учрыг нэг нийгмээс нөгөө нийгэмд шилжих үйл явцтай холбон тайлбарлаж байлаа. Одоотой харьцуулбал иргэд маань харьцангуй гэнэн итгэмтгий байсан болохоор дээрх тайлбарт нэг их гүнзгий анализ хийсэнгүй. Сайхан цаг удахгүй ирнэ гэдэг гэгээн итгэлээр өдөр хоногийг өнгөрөөж байв.
Гэтэл яг үнэн хэрэгтээ хариуцлагагүй албан тушаалтнуудын буруугаас болоод Монгол Улс хамаг алтаа гадагшаа алдчихжээ. Үүнээс болоод Монгол орон, монголчууд туйлдахад хүрсэн нь тодорхой байна.
Ерөөсөө ардчиллынхан гэж өөрсдийгөө өргөмжилдөг юм үзээгүй, боловсрол нэмгэн, ёс суртахуунгүй хэдэн хүн дилер гэдэг мөрийтэй тоглоом тоглосны гайгаар 100-гаад сая ам. доллар алдаж, барьцаанд нь 4.4 тонн алтаа тавиад туучихсан нь ингэж илэрчээ. Монголын ард түмний өмч болох тэр их алтыг шөнөжин онгоцоор зөөж гаргасан гэдэг.
Хэн нэгэн хүн ажиг сэжиг авчих вий гэсэн шиг маш нууц байдалд үүнийг хийжээ. Гомдмоор, харуусч халагламаар. Хамгийн харамсалтай нь улсын сан хөмрөг хоосорсонд байгаа юм. Уг нь хүн ам цөөнтэй манай улсыг нэг хэсэгтээ элбэг аваад явчих их хэмжээний хөрөнгө байлаа шүү дээ. Дэлхийн зах зээл дээр алтны үнэ урьд байгаагүйгээр өссөөр байгаа үед энэ алт байсан бол…? Харамсаад баршгүй.
Тухайн үед энэ хэрэг явдлын талаар олон хүн байр сууриа хатуу ширүүн илэрхийлж байсны хамгийн идэвхтэй хэсэг нь сэтгүүлчдийн бүхэл бүтэн арми байлаа. Үнэндээ тэд энэ булай асуудалтай огтхон ч эвлэрээгүй юм. Үүний ачаар л ард түмэн маань үнэн бодитой мэдээллийг авч, эрх баригчидтай үзэлцэхэд бэлэн байсан юм. Тийм ээ, олон сэтгүүлч, ялангуяа, Д.Цэмбэл, Я.Даваа, Б.Пүрэвдаш, Б.Эрдэнэбаатар, Б.Оюунцэцэг нар маш их зориг гаргаж энэ бүхнийг илчилж байлаа.
Тухайлбал, доктор профессор, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч, сэтгүүлч Д.Цэмбэлийн 1998 онд эмхтгэн хэвлүүлсэн “Алт дилер, Ардын банк. Мөнгө цагаан, нүд улаан” номонд “…1991 оны 10 дугаар сард Засгийн газар нэгэн хаалттай хуралдааныг яаравчлан хийлгэжээ. Уг хуралдааны протоколыг “Маш нууц” гэсэн зэрэглэлтэйгээр, эдүгээ ч чандлан нууцалсаар байна. Энэ бол дуулиант алт дилерийн хэрэг байв.
Өчүүхэн хэсгээр нь импортыг санхүүжүүлж, ямар ч хүнд үед улс орноо нэг хэсэгтээ аваад явчихад элбэг хүрэлцэхүйц 100 сая шахам ам.долларыг ардчиллын толгой нь эргэсэн хэсэг бүлэг хүн дур мэдэн эцгийнхээ хөрөнгөөр туйлж сурсан айлын эрх жаалууд шиг дилер хэмээх нэг ёсны мөрийтэй тоглоомд алдчихжээ. Энэ тухай хоёрхон хүн, тухайлбал, Монголбанкны ерөнхийлөгч ноён Жаргалсайхан, Засгийн газрын эдийн засаг, мөнгө санхүү хариуцсан Шадар сайд Да.Ганболд хоёр л мэдэж байжээ” гэсэн хэсэг бий. Энэ бол ерөөсөө хөдөлшгүй баримт билээ.
Энэ бол яах аргагүй гэмт хэрэг. Бүр ноцтой хэрэг. Гэтэл тухайн үед Алт дилертэй холбогдсон хэл аманд өртөж байсан эрх мэдэлтнүүдээс хэн нь ч хариуцлага хүлээгээгүй. Тийм ээ. Ард түмний ой санамж арилаагүй гэдгийг тэр хэрэг явдлыг үйлдсэн хүмүүс өөрсдөө мартах учиргүй.
Тэр хүмүүс өнөөдөр УИХ-д нэрээ дэвшүүлэхээр ид завгүй явна. Тэднээс та шударга зүйл хүлээж байна уу?
“Балагтай бодлогын үр дагавар ба банкны дампуурал”
1996 онд болсон парламентын сонгуулиар “МҮАН, МСДН-ын Ардчилсан холбоо” эвсэл 50 суудал авч олонх боллоо. Ингэж тэдэнд эрх мэдлээ дангаараа хэрэгжүүлэх түүхэн боломжийг сонгогчид олгосон юм. Гэвч тэд тэр их итгэлийн хариуд ямархуу “бэлэг” барьсны нэгэн жишээг одоо энд өгүүлэх болно.
Уг нь эвслийн ноёдууд “Таны итгэл-Бидний зүтгэл” нэртэй их гоё уриатайгаар сонгуульд оролцсон шүү дээ. Гэвч зүтгэсэн ч юмгүй, хөөрхий ард түмнээ дөрвөн жил ёстой л нэг зүдрээх шиг болсон доо.
Шууд хэлээгүй ч “Биднийг сонгосны хохь” гэдэг арга барж, цөхөрч гүйцмээр хариулт хэрэгжүүлж байсан бодлогоос нь тодорхой харагдаж байлаа. Түүний нэг нь дээр дурдсан нэгэн жишээ буюу эрх мэдлийн золиос болсон банкны улаан цагаан луйвар байлаа.
Тэр тусмаа томоохон банк дахь төрийн оролцоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэдэг үндэслэлээр “Ард”, “Даатгал” зэрэг хэд хэдэн банкийг дампууруулж, өөрсдийн мэдэлд шилжүүлсэн нь Монголын шинэ үеийн түүхэнд хараар тэмдэглэгдэн үлджээ. Тэдгээрээс монголчуудын хамгийн сайн мэддэг Ардын банкны луйврыг эхлээд бүгдээрээ эргээд нэг санацгаая. Яг юу болов?
1996 оны сонгуулийн дараа эвслийнхэн сандал ширээгээ аваад ганц сар ч бололгүй төрийн өмчийн оролцоотой томоохон компаниудын захирлуудыг үг сөггүй хомроголон халж эхэллээ.
Тэд энэ арга хэмжээгээ туйлын муйхар, ардчиллын биш зарчмаар хэрэгжүүлснийг дурдах хэрэгтэй. Энэ дайралт нь 62 хувь нь хадгаламж эзэмшигчдийн мэдэлд байдаг Ардын банкийг тойрсонгүй. Өөрөөр хэлбэл, 1996 оны есдүгээр сараас банк, санхүүгийн тогтолцоонд бүтцийн өөрчлөлт хийх нэрээр томоохон банкуудыг атгандаа оруулах далд санаа нь Ардын банкаар ил болж эхэлсэн гэсэн үг. Ердөө л орлого нь зарлагаасаа их боллоо гэдэг зохиомол шалтгаар Ардын банкийг идчихсэн юм.
Тухайн үед энэ банк 130 салбартай, түүгээрээ дамжуулж 23 мянган байгууллага, 300 гаруй мянган иргэдэд банкны бүх төрлийн үйлчилгээ үзүүлдэг Монголын хамгийн том банк байлаа. Ийм банк яаж ч бодсон дампуурах үндэсгүй болохыг мэргэжлийн хүмүүс болоод сэтгүүлчид хэлж ярихаараа нэг болж байв. Тухайлбал, Ардын банкны ерөнхий захирал А.Цэрэндорж байхгүй алдагдлыг бий болгож, Ардын банкийг татан буулгасан талаар сонинд өгсөн ярилцлагадаа “Ардын банкийг 17.4 тэрбум төгрөгийн алдагдалд орсон гэж үзээд татан буулгалаа. Энэ нь бодит амьдралд нийцэхгүй байгаа юм.
Бид сар бүр тайлан балансаа гаргаад Монгол банкинд өгдөг. Тайлан тэнцэл гэдэг бол тэр банкны бүхий л үйл ажиллагааг харуулдаг баримт бичиг юм. 12 дугаар сарын нэгний байдлаар Ардын банк тэрбум 700 сая төгрөгийн алдагдалтай байгаа. Манайх байгуулагдсанаасаа хойш ерөөсөө алдагдал хүлээж байгаагүй. Харин 1996 оны есдүгээр сарын 18-нд Ардын банкийг авах гэж оролдсон үеэс л энэ алдагдал бий болсон. Энэ бол Монгол банкны ерөнхийлөгчийн тушаал гараад зээл олохыг зогсоосонтой холбогдон гарсан алдагдал. Түүнээс биш 17.4 тэрбумын алдагдал гэж хаа ч байхгүй” гэж тодорхой тайлбарлаж байжээ. Үүнээс үзвэл яах аргагүй зохиомол үндэслэлээр Ардын банкны амыг барьсан байгаа юм.
Ардын банкийг хүчээр татан буулгахаас өмнө тус банкны ТУЗ-ийн даргаар ажиллаж байсан Р.Раш ийм бусармаг луйврын шинжтэй үйл ажиллагаатай эвлэрэхгүй байгаагаа тухайн үед хурц илэрхийлж байсан хүний нэг юм. Тэр байр суурь нь сонин хэвлэлийн шарласан хуудаснаа түүхийн гэрч болон үлджээ.
Хамгийн “аюултай” нь 1996 оны 12 дугаар сарын 13-ны баасан гарагт цэрэг цагдаагийн хүчээр Ардын банкийг дайран эзэлсэн юм. Энэ талаар “Үнэн” сонины 1996 оны дугаар 121-д Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, сэтгүүлч Жа.Пүрэв хэрхэн бичсэнийг иш татахад хангалттай. “…Цагдаагийн 801 дүгээр ангийн цэргүүд бүхээгтэй ногоон машинаараа баасан гарагийн орой нийслэлийн гудамжаар орж ирэв. Яг л 1937 он санаанд ормоор. Тэд Ардын банк, түүний салбаруудыг бүслэн авав. Ардын банкны 516 дугаар салбарынхан тэр нэгэн баасан гарагт ажлаа хэвийн байдалд хийж байв. Гэнэт цагдаа цэрэг бүсэлж, албан хаагчдыг хаашаа ч явж болохгүйг хатуу сануулав. Цагдаагийнхныг Монголбанкныхан, бас шүүхийн тогтоол гүйцэтгэгчид дагажээ. Монголбанкны төлөөлөгчид Ардын банкийг татан буулгах тухай Монголбанкны ерөнхийлөгч Үнэнбатын тушаалыг уншиж сонсгов. Еэ базарваань, 1937 оны Дотоод яамны баривчлах бичиг санаанд орно. Тус салбарын эрхлэгч Цэнгэлээс түлхүүрийг хүчээр авлаа. Ажилчдад хөдөлмөрийн гэрээ гэгчийг уншиж сонсгоод түүнийг эсэргүүцсэн хүнийг ажил амьдралгүй болгоно гэж хатуу сануулав. Ажилтнуудыг хүнтэй уулзаж, утсаар ярихыг хориглов. Эмэгтэйчүүдийг бие засахад нь ч дагаж явна. Хянана. Цай уухад нь жагсаалаар нь авч явна. Ийм байдлаар хорионд байсан Ардын банкны албан хаагчид 48 цагийн турш гадаад ертөнцөөс тасарчээ. Тэд юуны өмнө хэвлэл мэдээллийнхэнтэй л яаралтай уулзахсан гэж аргаа барна. Гэтэл төр засгийн мэдэлд байгаа хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл тэдэнд үйлчлэхгүйг ухаарч, бас л 1937 оныг санахад хүргэнэ”. Жа.Пүрэв гуайн энэ нийтлэл бол ерөөсөө тухайн үе болсон бодит дүр зураг.
Ардын банкийг хүчээр татан буулгаснаар хамгийн их хохирсон хүмүүс бол харилцагч хадгаламж эзэмшигчид. Банкийг татан буулгахад тэнд банкны өөрийнх нь 10-аад тэрбум, мөн 22 мянган харилцагчийн гурван тэрбум орчим төгрөг байсан. Үүнийг нэг ёсондоо төр засаг булаачихсан юм. Хохирсон иргэд шүүхэд хандсан боловч шүүх уг хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон хачирхалтай шийдвэр гаргаж билээ.
Дампууруулах операцийн золиосонд нэлээд хэдэн төгрөгөө алдсан нэгэн иргэн амиа хорлохоос аргагүйд хүрсэн тухайгаа сэтгүүлчдэд ярьсан нь эрх баригчдын чихэнд хүрсэн нь мэдээж. Гэхдээ тэдэнд ард иргэдийнх нь эд хөрөнгө, сэтгэл санааны хохирол юу ч биш байжээ. Монголын томоохон банкинд мөнгөө хадгалуулсныхаа горонд бие сэтгэл, эд хөрөнгөөрөө хохирно гэдэг ямар сайн байхав дээ. Тэнгэр хол, газар хатуу гэж тэрийг л хэлэх байх. Гэхдээ л ийм шийдвэрийг шүүх гаргасан. Тийм шийдвэрт хүрэх замыг зассан хүмүүс нь өнөөдөр ч суудал горилоод хэнэг ч үгүй давхиж явна.
М.Энхсайхан Засгийн газрыг хоёр жил орчим тэргүүлээд журмын нөхдийнхөө “ачаар” огцорлоо. Үүнд банкны системд хийсэн алдаа нь нөлөөлсөн нь тодорхой. Эвслийн нэр хүнд ч энэ хэрээр доошоо орсон гэдэгтэй маргалтгүй.
Гэвч дараагийн Ерөнхий сайд Ц.Элбэгдорж “найзынхаа” алдааг засах нь бүү хэл дордуулж давтсанаараа буруутай этгээд. Түүний Засгийн газар үүрэг гүйцэтгэсэн хугацааг эс тооцвол албан ёсоор ердөө гуравхан сар насалсан. Бас л банктай холбоотой асуудлаар зам нь шулуудсан гэсэн үг. Төрийн өмчийн “Сэргээн босголт” банкийг хувийн өмчийн “Голомт” гэдэг жижигхэн арилжааны банкны бөөрөнд аваачиж наасан тоглоом нь шоглоом болсон гэсэн үг. “Өөдөө шидсэн чулуу өөрийн толгой дээр” гэдэг үг байдаг даа. Түүнтэй утга дүйхээр хэтэрхий том асуудлаар хамаагүй шунаж оролдож, увайгүй загнаж байж унах нүхээ ухсан гэсэн үг. “АХ” эвслийн хоёр дахь Засгийн газрын тэргүүн Ц.Элбэгдорж, Сангийн сайд Баабар хэмээх Батбаяр, “Голомт” банкны ТУЗ-ийн дарга Л.Болд нар өөрсдөдөө ашигтай наймаа хийх гэсэн биш нэр хүндээ хадан хавцал руу түлхсэн тэр цаг арваадхан жилийн өмнө болоод өнгөрчээ. “Сэргээн босголт” банкийг хувийн өмчийн “Голомт” банкинд нийлүүлсэн шийдвэрээс болж “АХ” эвслийн хоёр дахь Засгийн газар огцорсон түүхтэй. Гол нь их хэмжээний найдваргүй зээлээс болоод “Сэргээн босголт” банкны алдагдал хэтэрсэн гэдэг шалтгааныг дурдаж байсан. Үнэн хэрэгтээ тэр үед эвслийн лидерүүд танил тал, найз нөхөд, хамаатан садандаа зээл зуучилсан нь чанаргүйд тооцогдож, энэ банкны үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлсөн талаар УИХ дахь цөөнх буюу МАХН-ын /МАН/ бүлэг ил тод мэдэгдэж байсны хүчинд ард түмэн бодит үнэнийг мэдсэн юм.
Банк санхүүгийн салбар гэдэг улстөрөөс ангид байх ёстой амин чухал тогтолцоо. Гэтэл энэ эмзэг салбарыг улстөржүүлж, үр дүнг нь өөрсдийнхөө эрх ашиг руу хөтлөх бодлого барьснаар тэр үеийн АХ эвслийн эрх баригчид, одоогийн АН-ийн лидерүүд уучилж болшгүй алдаа хийсэн билээ.
Өмч хувьчлалын гажуудал буюу ард түмний амаараа шороо үмхсэн эмгэнэлт түүх
1990 он. Идэр есийн хүйтэн ид тачигнаж байсан ч Сүхбаатарын талбай олон зуун хүний хөлд дараатай өнждөг болов. Хийх байхаа олж ядсан ажилгүйчүүд биш, нийгмийн шинэчлэлийг дэмжсэн хүмүүс дийлэнх нь байсан нь мэдээж. Тэдний зорилго нь эрх чөлөөнийхөө төлөө буюу чөлөөтэй сэтгэн бодох, сурч боловсрох, бизнес эрхлэх, ажиллаж хөдөлмөрлөхөд оршиж байлаа.
Тэр үед төв талбайд цуглан тэмцэж байсан залууст хойд, урд хөрш рүү ганзганд явж, гахай үүрэх эрх чөлөө олдсон боловч зах зээлийн зарчим гэх нэрийн дор задалсан социалист нийгмийн өмч хөрөнгөнөөс хувь хүртэх заяа олдсонгүй. Өөрөөр хэлбэл эмээ өвөө, ээж аавынхаа бүтээсэн баялагаас үр хүүхэд нь юу ч олж долоогоогүй гэсэн үг.
Тухайн үеийн эрх баригчид улсын нийт хөрөнгөний хэмжээг гаргаад бүх иргэнд хувааж үзэхэд нэг хүнд 10000 төгрөг оногдох тооцоо гарсан юм билээ. Тэгээд түүнийгээ их, бага хувьчлал нэрээр хувьцаа хэлбэрээр тараах ажиллагааг эхлүүлсэн. Гэвч угаасаа бэлтгэлгүй, туршлагагүй дээр нь мэдлэг дутуу хийсний гайгаар энэ бодлого дампуурсан гэхэд болно. Ерөнхийлөгч П.Очирбат, Ерөнхий сайд Д. Бямбасүрэн нарын гарын үсэгтэй нэг л их цэнхэр, ягаан тасалбартай хүмүүс. Түүний ид шидийг жирийн ард иргэд л лав хүртээгүй нь гашуун боловч үнэн.
Их хувьчлалын цэнхэр тасалбарыг хүлээн авсан хүмүүс “Улаанбаатар”, “Баянгол” зочид буудал, “Говь”,“НИК”, “Улаанбаатар хивс”, “Гутал”, зэрэг компаниудын хувьцааг худалдан авсан. Бодвол эдгээр аж ахуйн нэгжүүдийг их ашиг өгнө гэж итгэсэн байх л даа. Гэвч их, бага хувьчлалын тасалбарыг тарааснаас хойш зургаан жил өнгөрсний дараа буюу 1997 онд нөгөө ашгаа өгнө гэж итгэсэн компаниуд нь жилд үсрээд 5000-10000 төгрөгийн ногдол ашиг хуваарилсан гэж байгаа. “НИК” ХК л гэхэд хоёр жилд 8200 төгрөгийн л ногдол ашгийг хувьцаа эзэмшигчиддээ олгосон гэдэг. Бүтэн жилд хоёр кг гурил авах мөнгөний төлөө бид өмчөө хувьчилсан гэж үү.
Ер нь тэгсхийгээд ногдол ашиг гэдэг хэд гурван төгрөгөөр ам хаадаг үзэгдэл мартагдсан даа.
1990-ээд онд хэрэв өмч хувьчлалын бодлогыг зөв, шударга хэрэгжүүлсэн бол Монгол Улсын иргэн бүр өмч хөрөнгөтэй болоод зогсохгүй хүнсний хомсдол нүүрлэсэн хэцүү цагийг туулах биш тойроод гараад ирэх боломжтой байлаа. Харамсалтай нь өмч хөрөнгөн дээр сууж байсан хэдхэн эрх мэдэлтнүүд, тэдний ах дүү, хамаатан садан, найз нөхөд улсын хэдэн үйлдвэр, томоохон обьектыг ил далд аргаар хувьдаа завшчихсан билээ.
1991 онд Засгийн газрын Тэргүүн шадар сайдаар ажиллаж байсан Да.Ганболдод энэ асуудал бүр ч их хамаатай. Энэ хүн Монголын Үндэсний Дэвшлийн Нам гэгчийг байгуулж “улаан” либерал” үзлийг тунхаглаж байсныхаа хүчинд тухайн үеийн МоАН-ын лидерүүд болох Ц.Элбэгдорж, Э.Бат-Үүл нарт тоогдож төр засгийн бодлого тодорхойлох шатанд очитлоо суга дэвшсэн юм. Даанч өргөн мэдлэг, гүнзгий туршлагад дулдуйдаж маш нарийн тооцоо судалгаатай хэрэгжүүлэх байсан өмч хувьчлалыг түргэн түүхий хийж, Монголын эдийн засгийг хутганы ирэн дээр аваачсан хүн.
За юутай ч 1992 оны УИХ-ын сонгуульд МАХН /МАН/ дийлэнх олонхийн санал авснаар өмнөх эрх баригчдын осолтой тоглоом үргэлжлэх боломжгүй болсон юм. Харин 1996 онд МҮАН, МСДН-ын “Ардчилсан холбоо” эвсэл засгийн эрхэнд гарснаар өнөөх хөл толгойгүй бодлого гаарсныг иргэд олон санаж байгаа.
1996-2000 оны хооронд буюу дөрвөн жилд “АХ” эвсэл дөрвөн Засгийн газрын нүүр үзсэн. Гэхдээ өмч хувьчлал дээр нэг л бодлого хэрэгжиж байсан билээ. Тэр бол нүдээ аниад, чихээ бөглөөд хувьдаа өмч хөрөнгөтэй болж авцгаая гэдэг даанч увайгүй лоозон байсан юм. Үнэхээр ч энэ бодлого нь гялалзтал бүтсэн. Эвслийн эрх баригчдаас хувьдаа объектгүй хоцорсон хүн гараагүй билээ.
Эвслийн хоёр дахь Засгийн газрын тэргүүнээр томилогдсон Ц.Элбэгдорж “Бороо гоулд”-тай байгуулах тогтвортой байдлын гэрээнд гарын үсэг зурсныхаа шанд алтан хүрээтэй шилээр гангартлаа баяжсаны нууцыг сэтгүүлчид хөндөхөөрөө нэг болж байлаа. 1996 оноос хойш 1999-ны хооронд ТӨХ-ны даргаар ажилласан З. Энхболд төрийн өмчийн 14 объектыг хууль бусаар хувьчлахаар завдаж байсныг бодоход АН-ын хашрууд ард түмний хөрөнгөөр арай дэндүү наадаж байсан байгаа биз.
Энэ хүн Р.Гончигдоржийн эхнэрт “Говь” комбинатын 60 хувийг үнэгүй бэлэглэж, төрсөн ахыг нь Дарханы мах комбинатын даргаар тавьсан гээд журмын нөхдөдөө мөн ч их “буян” үйлдсэн дээ. Өөрөө улсын өмчөөс нэг ч төгрөг хумслаагүй гэж ярьдаг. Тэгсэн мөртөө “Би тэрбум төгрөгийн хөрөнгөтэй, үүнийгээ ганзагын наймаа хийж олсон” гэж одоо хэр ичих ч үгүй ярихыг нь яана.
“АХ” эвслийн эрх баригчид төрийн өмчийг хувьчлаад л байсан, хувьчлаад л байсан. Улсын төсөвт хэдий хэрийн мөнгө орж ирж байгаа нь бүү мэд. Төсвийн ажилтнууд сарын цалингаа авч чадалгүй 3-4 сар болох нь юу ч биш байсныг бодоход олигтой мөнгө төвлөрч чаддаггүй байжээ. Үнэн хэрэгтээ мань хашрууд маш хямд үнээр хэдэн үндэсний үйлдвэрийг маань тарааж байсан юм билээ.
Хэдэн тоо баримт дурдахад “Зоос гоёл”, Бороогийн алтны уурхай, Дарханы цементийн үйлдвэр, “Алтан тариа”, “Мах импекс”, “Талх чихэр” гээд 75 аж ахуйн нэгжийг ердөө 17.6-хан тэрбум төгрөгөөр арилжсан байдаг. Ичиж үхмээр тоо байгаа биз. Ганц “Алтан тариаг” л гэхэд 20-иод тэрбумын үнэ хүрэх боломжтой талаар тухайн үед эдийн засагчид мөн ч их хэлсэн дээ. Гэвч нүдэн балай чихэн дүлий ардчилагчид ердөө 800-гаадхан саяар чехүүдэд өгчихсөн билээ. Шуудхан хэлэхэд луйврын аргаар буюу Монгол Улсын Засгийн газар Чехийн “Рамелл” компанитай нууц хэлэлцээ хийж, тэдний нэрлэсэн үнээр ямар ч өрсөлдөгчгүй өгнө гэдэг амандаа хүрсэн гэсэн үг.
“Мах импекс” гэдэг үндэсний томоохон үйлдвэрийг эвслийнхэн 1999 онд “Женко” Х.Баттулгад бас л хууль зөрчөөд өгснийг хуудуутай хувьчлалын нэгэн жишээнд дурдая. 20-иод тэрбумаар үнэлэгдэх энэ аварга үйлдвэрийг “Женкогийн” босс хоёрхон тэрбумаар авчихсан. Энэ хүн өнөөдөр АН-ынхандаа өрөө төлөөд завгүй явна.
Гутлын үйлдвэр гэдэг том айл байлаа, монголд. Харамсалтай нь “АХ” эвслийн шударга бус хувьчлалын золиос болоод үрэн таран болсон. УИХ-ын гишүүн Б.Батбаяр худалдаж авсан гэдэг. Гэвч мань хүнд улс орныхоо эрх ашгийг бодоод үндэсний үйлдвэр чигээр нь аваад явах сэтгэл дутсан юм. Мо дарга бүх тоног төхөөрөмжийг нь зарж үрээд байрыг нь хятадуудад түрээсэлж орхисон. Энэ нь эзнийхээ хармааг дүүргэхийг эс тооцвол Монгол Улсад нэмэр болж байгаа юм алга. Нөгөө хятадууд нь арьс шир угаадаг үйлдвэр ажиллуулж, бохирыг нь Туул гол руу юүлж байгаа талаар нэг хэсэг хэл ам гарч байсан санагдана.
Өнөөдөр АН-ыхан “эдийн засгийн хувьсгал” гэдэг үгийг их ярих боллоо. Сонгуульд коко авахад тустай гэж найдаж байгаа нь илт. Английн аж үйлдвэрийн хувьсгалын санааг шууд тусгасан энэ бодлогыг харин ард түмэнд эсрэгээр хүлээн авч байна. Товчхондоо шинээр үйлдвэр байгуулж ажлын байр нэмэгдүүлэх нь гэдгээсээ илүү устгаж үгүй болгосон үйлдвэрүүдээ сэргээн босгох талаар яриад байна гэж шууд ойлгогдоод байгаа юм. Тэдэнд нураана уу гэхээс бүтээн байгуулах туршлага бий гэж үү?
Ц.Жадамбаа
www.bolod.mn
Холбоотой мэдээ
-
Anonymous (June 22, 2012 5:00:32 pm )
Ardchilal garch irsen ni sahan zuil bolovch gargaj irsen humuusni idej uugaad ballasan ni hamgiin emgeneltei
-
Anonymous (June 22, 2012 5:10:26 pm )
yag unen bichsen ba ganbold gej nohor tuhain ued yu gej hudlaa garch irlee neg heseg chimeegui baij baigaad odoo neg ih eh orondoo ard tumendee hairtai hun bolchjeeeeee naadah chin shal hudlaa shaaltuur shuuuuu
-
Anonymous (June 22, 2012 5:20:54 pm )
ардчилал гараад монгол улс өөдөлсөнгүй улам доройтож гундаж байна
-
Anonymous (June 22, 2012 5:22:42 pm )
Хэрвээ АН ялбал тус нам доторхи фракцуудын дайн дэгдэнэ. Алтан гадас, женко-гийн МоАХ, Энхболдын Ардчилсан хүчний эвсэл гэх мэт. Мөн Оюутолгойн гэрээг цуцалж, тавантолгойг ч шинээр эхэлж мэднэ. өөрөөр хэлбэл, өсё байсан дэийн засаг, урагүилж байсан хөгжил зогсоно. Иймд ажлаа үргэлжлүүлэх нь МАН-ын үүрэг хартуцлага болж байна…
-
Anonymous (June 22, 2012 5:26:59 pm )
UNeheer bodit unen ni ene shuu dee. AH-d itgehed uneheer berh. Yag 1996-2000 onii nohduud baigaa. yadaj oor zaluuchuud garaad irsen bol yahav.
-
Anonymous (June 22, 2012 5:43:25 pm )
энэ халзан толгойтой юм улсын мөнгийг идэж уухаа больмоор юм арай л дэндэж₮ байна
-
Anonymous (June 22, 2012 5:44:04 pm )
Аль эртний юм яриад. Буруутгах юмаа олж дээ. Өөрөөр яаж ч чадахгүй байгаа юм байна.
-
Anonymous (June 22, 2012 5:46:04 pm )
1996-2000 оны үеийн төсөлүүлж бичээд тэр үеийн УИХ-ын гишүүдээс өнөөдөр хэд нь УИХ-д дахин нэр дэвшиж байна, тэдгээрийг АН, МАН-аар нь харьцуулж гаргах. АН-ынхан хавьгүй олон байгаа. Тэд, тэр үеийн эрх баригчид дахин засгийн эрхийн төлөө гэж гаргах. Мөн 2008 оноос хойш хамтарсан засгийн газарт ажиллаж байгаад хаяад гарсан хүмүүс АН-аас дахин нэр дэвшиж улсын эд хөрөнгийг дэндүү ашигдаж байгаа нь харамсалтай.
-
Anonymous (June 22, 2012 5:47:13 pm )
МАН мандтугай ан одоо идэж уухаа болихгүй юм уу идээл байхын цадахгүй байна уу.
-
Anonymous (June 22, 2012 5:48:17 pm )
2004 онд ялагдаад АН-ынхан ихэнх нь Америк руу явсан. Дөрвөн жил засгийн эрх барьж байснаа сонгуулийн маргааш л явчихсан. 2008 онд хамтарсан Засгийн газарт орсон. 2009 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө эвслээ задалсан. Дараа нь сонгууль дөхлөө гээд хаяад гарсан. 2012 онд бас л хаяад гарсан. Сүүлийн 8 жилд АН засгийн эрх барилцсан, тэгж байхдаа эд нар юу хийсэн юм бэ. Юм хийгээгүй ч гэсэн Засгийн газрын бүрэн эрхийг дуусгаж байгаагүй. Өөрсдөө засгийн эрх барьж байсан үедээ хүртэл жилд нэг буюу 4 жилд 4 засгийн газар сольсон. Олонхийг бүрдүүлж байсан эсвэл нь МҮАН, МСДН гэдгээрээ салж тусдаа хуралддаг болсон, олонхийг бүрдүүлж байсан Их хурлаас нь шинээр 3 нам байгуулагдаж байсан. С.Зоригийн аллага, казиногийн хэрэг, 3 гишүүнийг хорьсон гээд улстөрийн ийм тогтворгүй үе байсан тухай. Тэр үед УИХ-д байсан АН болон соцдекүүдээс өнөөдөр хэд нь эргэж нэр дэвшиж байгааг жагсаах 20-иод хүн яг хэвээр байна лээ.
-
Anonymous (June 22, 2012 5:53:50 pm )
Завхан аймгийн Тосонцэнгэл суманд нэр дэвшигч Б.Шинэбаатар, Я.Санжмятав нар хоорондоо хамар амныхаа цусыг гартал зодолдож, хоёр тийшээ салсан байна. Жирийн намын гишүүд нь Шинэбаатар даргыгаа өмөөрч Санжмятавын тарыг таниж Ардчилсан намынхан ХҮН ШИГ АМЬДАРЧ чадахгүй юм байна гэж халаглаад хоцорлоо
-
Anonymous (June 22, 2012 6:35:32 pm )
ene pizdaag iim gedgiig odool medej bgaa yum uu.
-
Anonymous (June 22, 2012 8:23:41 pm )
UMCH HUVICHLAL N ARD TUMEND HURTEEGUI BUGDIIG HULGAICH NAIZ NARTAA UGCH DUUSAAD BANKUUDAAR TOGLOO BIZ DEE.
-
Anonymous (June 22, 2012 8:25:13 pm )
ELBEGEDORJOO IIM HEREGIIN HOINOOS HUUTSULDUUCH TEGBEL ARDCHILSAN ERUNHIILUGCH GEEDBAIDAG CHINE BATLAGADANA ARD TVMEN GARIIN VSEG ZYRYYLJ HEREGIIG NUHUN SERGEEJ BOLNO SHVV
-
Anonymous (June 22, 2012 8:26:50 pm )
ARDCHILSAN NAML GEED B.NA IIMERHVV ALIGARHYYDAAR DVVRSEN GAZAR SHVVDEE
-
Anonymous (June 22, 2012 8:27:47 pm )
SHOROND NI ILGEEJ BVH HURUNGIIG NI HYRAAJ YLSIIN BOLGOE
-
Anonymous (June 22, 2012 8:58:24 pm )
Бэтэг З.Энхболд монголын хамаг өөдтэй өнгөтэй болгоныг гаднийханд өгсөн үлдсэн хэсгийг нь ааь ээж амраг садандаа өгч Монгол улсын бүтээн байгуулалтыг сүйтгэсэн. Шоронд хадагдаж шороонд булагдсан байх ёстой лалар зүгээр яюаад л байна. Хэзээ энэ хүн байдаг газраа очих болж байна аа. Харин хариуцлага хүлээх биш АН хэмээх алан хядах бүлэглэлийн эвээлд орчихсон нэр алдар нь мандаад байгаа юм биш үү.
-
Anonymous (June 22, 2012 11:35:17 pm )
Нээрээ шүү Буурал мянгуужин Халзаа ганболд Бэтэг Энхболд нар Өмнөх үеийнхний хөлс цусаар бии болгож бидэнд үлдээсэн баялгийг үнэсэн товрог болгож Монгол орныг минь элгээр нь хэвтүүлсэн Халзан Мянгуужин 2 лав л Элгээр нь хэвтүүлж байж босгож ирнэ гэж улайм цайм лоозондож байсандаг Зурагтаар Батүүл тэргүүтэй луйварчид суучихсан ярилцлагад орж байтал сэтгүүлчээс Алт диллерийн хэргийн талаар асуулт тавихад Үүл луйварчин тэр бол улсын нууц яагаад задалж байгаа юм гээд агсарч байсансан Тэнэгүүдийн луйварын нууц болохоос юун улсын нууц вэ гэж бид гайхаж байсан Бид дэндүү хүлцэнгүүдээ асар их үнэ цэнийг алдсанд одоо ч харамсаад бардаггүй Нэхмэлийн Сүлжмэлийн Хивсний Гуталын Эсгий Эсгий гуталын Савхин эдлэлийн Арьс ширний Хивсний Гурилын Мах боловсруулах Оёдлын төрөлжсөн олон үйлдвэр УБт ид үйлдвэрлэл явуулаад дээр нь аймгуудад бас энэ мэт олон үйлдвэр ажиллаад маш олон САА ТААнууд ашигтай үйл ажиллагаатай байж Соц системийн орнуудад бүтээгдхүүнээ импортоор гаргаад ёстой л улсын дайтай улс байсансан Ажил эрхлээгүй хүн гэж байхгүй Масло талхгүй айл гэж байгаагүй Траншайны хүн гэж үгүй Бид тэр үед диважинд л амьдарч байсансан Улам илүү сайханыг хүн хүсдэг болохоос ийм сүйрэлийг хэн ч хүсээгүй шүү дээ Хүний эрхийг зөрчсөн танхай балмад этгээдэд төр хариуг нь хатуухан барьдаг дэг журамтай нийгэм байлаа Өнчин өрөөснийг тэтгэж дэмждэг байлаа Бага зэргийн гажуудал байсан боловч тэр нь хүн бүрт хамаатаад байдаггүй байсан Ийм л улс орныг нураагаад энэ нийгэмд орсонд харамсаад харамсаад ч барахгүй байна
-
Anonymous (June 22, 2012 11:53:08 pm )
Соц нийгмийн үед удирдлагаа дэндүү өндөр шалгуураар томилж дэвшүүлдэг байсныг нэмж хэлье 10 жилийн сурагчдын конкурс гэж хатуу шударга шалгуураар их дээд сургуулиудад элсэлт авч оруулдаг төгсөхөд нь чанар чадвараар нь шууд ажлын байраар хангадаг Хүн удирдах хүмүүсийг ёстой нэг хатуу шалгуураар дэвшүүлдэг байсан Хүүхдээ өнчрүүлж гэр бүлээ орхисон ёс зүйн алдаа гаргасан хүнийг албан тушаалд дэвшүүлэн гэж байхгүй Хэн бусдаас юугаараа давуу байна тэр хүн дарга болдог байсан болохоор удирдлагаа бүгд хүлээн зөвшөөрдөг байсан Чадахгүй бол дороо л бууна Ийм л хатуу шалгууртай байсан болохоор гэр бүл салалт ховорхон эзэнгүй хүүхэд байдаггүй байсан Одоогийнх шиг сул дорой удирдагч байгаагүй болохоор улс орон минь өөдрөг байсан Энэ бол байх л шалгуур бусдын эрх чөлөөгөөр хүний эрх хязгаарлагдсан тийм л нийгэм байсан Хүний эрхийг зөрчсөн гаж хүмүүс л зовж байсан нийгэм дээ
-
Anonymous (June 23, 2012 12:20:35 am )
Соц нийгмийн гажуудал гэвэл 1Малчдын хүнд хөдөлмөр хөлс дэндүү үнэлгээ багатай хувийн малын тоо толгой хэтэрхий цөөхөн байсан Малласан малынхаа ашиг шимийг бага хүртдэг 2Нийгэмд байгаа гажуудлаа хүмүүс гаргаж хэлэх эрх чөлөө хязгаарлагдмал 2Сэхээтний давхрага арай л ихдэж баялаг бүтээх хүмүүсийн тоо цөөрч эхэлсэн 4Үзэл суртал ухуулга хэрээс хэтэрсэн гэх мэт засахад гайгүй гэж хэлж болохоор гажиг байсан Хэрэв тэр үеийн эдийн засгийн бааз сууриа хадгалаад гажуудлаа засаад өнөөдөр амьдарч байсан бол гэж харамсаж боддог Баян хоосны ялгаа бараг байгаагүй дээ Хэн нэгнээс хэт их давж гайхуулах хэнд ч хэрэгтэй юм вэ дээ Өнөөдөр улсын ард олныхоо өмчийг луйвардаж идээд газар шороо баялгаа хулгайлаад түүгээрээ талхгүй ядарч зовж яваа хүмүүст гайхуулаад баярхаад яваа хүмүүсийг гайхдаг Хүний зовлонгоор кайф авдаг хүмүүсийг гайхаад барахгүй байна Энэ шударга ёс мөн үү Тэр үед архи уух боломжийг өргөн дэлгэр олгодоггүй хатуу байсны муу гэж байгаагүй л юм байна гэж боддог
-
Anonymous (June 23, 2012 2:42:48 pm )
Монгол бол улс шиг улс биш гэж хэлэв.Ардын хүүхдийн багш бүсгүйгээр “Монголд нар байхгүй” гэж хашгичуулан цаас урж шидүүлэн дөвчигнүүлж байна.Дууны клипэнд цагдаагаар залуучуудыг зодуулж нүдүүлж байна. Нийтлэлчээр ард түмнээ сэнхрүүлэн шаардууллаа.ENE ARCHILSAN NAM OORINHOO TORD BH VEDEE HIIJ BSAN ZVILIIG SONGUULIIN SSURTCHILGAAN DAA ASHIGLJ BN AA…
-
Anonymous (June 23, 2012 2:43:14 pm )
Хэрвээ АН ялбал тус нам доторхи фракцуудын дайн дэгдэнэ. Алтан гадас, женко-гийн МоАХ, Энхболдын Ардчилсан хүчний эвсэл гэх мэт. Мөн Оюутолгойн гэрээг цуцалж, тавантолгойг ч шинээр эхэлж мэднэ. өөрөөр хэлбэл, өсё байсан дэийн засаг, урагүилж байсан хөгжил зогсоно. Иймд ажлаа үргэлжлүүлэх нь МАН-ын үүрэг хартуцлага болж байна…
-
Anonymous (June 23, 2012 2:45:10 pm )
yag unen bichsen ba ganbold gej nohor tuhain ued yu gej hudlaa garch irlee neg heseg chimeegui baij baigaad odoo neg ih eh orondoo ard tumendee hairtai hun bolchjeeeeee naadah chin shal hudlaa shaaltuur shuuuuu
-
Anonymous (June 23, 2012 2:48:41 pm )
ARDIIN NAM MANDTUGAI
-
Anonymous (June 23, 2012 3:07:47 pm )
М ОНГОЛЫН АРД ТҮМЭН МОНГОЛ АРДЫН НАМЫГ ЯГ Л ДЭМЖИЖ БАЙНА. ░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░░█████████.░░ ███████░░░░░░░░░░███▒▒▒▒▒▒▒▒███. ░░█▒▒▒▒▒▒█░░░░░░░███▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒███. ░░░█▒▒▒▒▒▒█░░░░██▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██.♥ ░░░░█▒▒▒▒▒█░░░██▒▒▒▒▒██▒▒▒▒▒▒██▒▒▒▒▒███ ░░░░░█▒▒▒█░░░█▒▒▒▒▒▒████▒▒▒▒████▒▒▒▒▒▒██ ░░░█████████████▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██ ░░░█▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒█▒▒▒▒▒▒▒▒▒█▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██ ░██▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒█▒▒▒██▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██▒▒▒▒██ ██▒▒▒███████████▒▒▒▒▒██▒▒▒▒▒▒▒▒██▒▒▒▒▒██ █▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒█▒▒▒▒▒▒████████▒▒▒▒▒▒▒██ ██▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒█▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██ ░█▒▒▒███████████▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒██ ░██▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒████▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒█ ░░████████████░░░████████████████
-
Anonymous (June 23, 2012 7:58:08 pm )
AH-iin songuuliin gol imidj bolson mongol hun moritoi dabhij bui zurgiig ta sain haraarai.morinii bosgon heseg ni ulaan baigaa ni MAHAH-solongosuudad zarsan gazar.hol heseg buyu bituu bish heseg ni uragsh ni zarsan heseg morinii tseejindeh bituu heseg ni hoshoot buyu bas l urid zugt ogson heseg zobhon hoh ongotei ni l mongoliin gazar nutag met.MAH-AH -iin aliig ni ch songoson ylgaagui.jinhene songodog 28 luibarchin ni busdiigaa ylalt abchrahiig huleegeed suuj baigaa.ta shine hun songobol ter hun chini MAHAH-iinh bol in hurald ochood robot bolno.buh erh medel alban tushaaliig 28 bird otood suuj bui.nogoo gaihamshig holimog sistem ni ene buyu.songoltoo mash zob hiigeeree humuusee.
-
Anonymous (June 23, 2012 11:08:49 pm )
Ene ganbold mongoliig elgeer n molxuulj baican shuu yaj odoo ichixgui bas garaad irdeg bainaa yag l xamuu shig dald or novshoo bid chamaig martaagui za xun yadar ch zuderex olsox zovoxoo martdaggui umda
-
Anonymous (June 23, 2012 11:34:42 pm )
Ардчилсан намын зарим нэг хужаа нарыг л үгүй хийх хэрэгтэй. Тэд нар л хор хутгаж Монголын минь хүчийг сулруулах зүйл зориуд хийдэг. Хувьсгалт намд ч ялгаагүй байгаа муусайн хужаанууд. Үндэсний үзэлтэй нам бий болгомоор байгаамдаа.
-
Anonymous (June 24, 2012 6:31:31 am )
eeeh ard tumen min yasan ih amrah umiig martdagiin be?yaag iim zuils bolj baisang gerchileh ylsyyd ni bid odoo bugderee amid mend baij bn.harin bidnii nas barag 50 shahaj bn.elebgdorjtoi barag uriinh gesen ug!!!!!ter bitgii hel GONCHIGDORJ TALH CHIHER KOMPANI-g hybidaa bolon hurgen duudee abch uguhiin zorilgoor ayj dampyyryylj baisang ni medeh yum bn.haramsaltai ni tuuniigee abch chadalgui Z.ENHBOLD-d hylhidyylj BATTYLGA-d hyamdhan aldsan yumdaa!BATTYLGA ni singapuroin hyjaagiin munguur absan yum shuu! gehdee mash hyamdhan!!!BATTYLGA uur uchnuun uildberuudiig mash hyamd abch blaa.Ene AN BOL ESTOI HAMGIIN BALAGTAI NAM,BITGII SONGOOROI.7 sariin 1nd yu bolsong bas buu mart!!!!!!! ene aimshigt udur tuibeen byjignaaniig hen hiilee sanaj bgaa bizdee?!!!!!henard tumniig tyrhiran olon saihan zalyysiig arhi yylgan MAN-n bairlyy tyrhirlaa.AN-aas uur hen ch bish…songoltoo zub hiitsgee!!!! bas ungursun bmyyhai balag buhniig uildej baisan AN-han hariytslaga uureh tsag irne gej bdoj itgej bn.
-
Anonymous (June 24, 2012 6:34:09 am )
GANBOLD hyjaagiin shees mongoliin daisan mun bn.mongol ysliin esreg hiisen buhniig chin bid shuuj chamd yal ugnu gej huleej baigarai.hereg hyychirdagui shuu myy ANn malnyydaa
-
Anonymous (June 24, 2012 6:44:00 am )
yamr unen zuil bichee be?odoogiinzalyys uuniig chin sain medehgui ,zalyyst uuniig zub oilgyylj unen zuiliig uneneer ni bichsen tanid mash ih bayarlalaa.odoogiinzalyys bolohoor AN-n heden myysain luibarchid iim myyhai zuil hiij mongol ylsaa elegerni mulhuulj uursduu yaj bayajsang erduu medehgui,tiimees ed nar zalyysiin tarhiig ygaaj bgaa.zalyysaa ta nar ueneg medej abtsgaa.ene bol mash unen bichsen bn.bi hediigeer MAN-iin gishuun bish bolobch ene buh byzar byali buhniig sain medeh 1 hun buguud umch hybichalaiin daraa hychlaliin tasalbaraa 1 tom kompanid uguud hybitsaanii ashig gej barag yu chabalgui udii hurch bndaa.hybichlalaar tom kompaniig hybichlaj absan ezen hojiij hybitsaa ezemshigch nar yu chgui hotsordogiin ychir ni ashigui ajillsan gej tailanga ahydlaa garagj hybitsa aezemshigch naraa hyyrdag,rtom kompaniiyd 2 yanziin tailan garagdagt baidag yum bn lee.suuld ni oilgoson shuu!!ganbold,z.enhbold,molekyl batbayar,bathuu,gonchigdorj,baabar,elebdgroj,doprligjab nar bol jihene luibarchid.odoo ch luibara urgeljluulseer bn.tsaaashid ch urgeljluulehiig ted husej bn.NO!!!!!no! stop
-
Anonymous (June 24, 2012 10:02:25 am )
ertnii hereg gej bdaggui yum hereg huuchirdaggui gej medehuu
-
Anonymous (June 24, 2012 1:46:01 pm )
Энэ халзан Ганболд, их монгол сургуулийн одоогийн захирал хүүхэн 2, сэтгүүлч Батмөнхийг нийлж нухсан гэдэг.Шуналтай хүмүүс өнөөгийн нийгэмд юм юмтай байх юм даа
-
Anonymous (June 24, 2012 2:07:42 pm )
Mongol uls ter ued gadaad valiutgui bolchood bhad alt aa zarj valiut bolgoj baisiin ta nar yu ch medehgui bj bitgii ingj bai. Bas MAN n mongoor comment bichdeg garuud zailaachee. Ichij amidar
-
Anonymous (June 24, 2012 3:42:02 pm )
chi harin ooroo uy ch medehgvi baij. ooroo AN.n mongoor comment bichdeg baisan bolohoor medej baigaa uym bna l daa. AN odoo bolimoor uym. MAN ch gesen boli odoo oor nam evseliig demjij vzetsgeeye. ochnoon jil l ene 2 namd huurtlaa odoo uhaartsgaagaachee mglchuudaa
-
Anonymous (June 24, 2012 5:23:18 pm )
хийсэн юмтай хэлэх үгтэй ардчилалд саналаа өгье,олуулаа ялна ,ардчилал мандтугай өнөөдрийн эрх чөлөөг хэн өгсөн ,таны дуртайгаа бичиж суугаа ч бас ардчилалын буян шүү,та танын дарангуйлалд байсан бол юу бичих мантай
-
Anonymous (June 25, 2012 4:22:13 am )
Алт диллерийн хэрэг гэдэг нь анхнааасаа зохиомол улс төрийн хэрэг шүү олон түмээн.Анх 1986 онд “диллер тоглох эрхийг” Улсын төлөвлөгөөний комиссийн дарга П.Жасрай гуайн шийдвэрээр гаргасан байдаг.Түүнээс ардчилалынхан гарч ирээд алтаараа тоглочихсон юм бишээ.Худал зүйлийг 1000 удаа давтахад үнэн болдог гэсэн Адольф Гитлерийн үг байдаг юмаа.Харин ч Да Ганболд бол Монгол Орос цветмет нэгдэл,Эрдэнэтийн 51 хувийг Монголын тал эзэмших ёстой гэдэг байр суурийг засгийн газар хоорондын комиссийн даргын хувьд анх удаа хэрэгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаны буяныг бид эдлээд сууж байгааг мартвал сөнөх адил юм болно шүү.Ардчилал ялж байх үед МАХН,буюу МАН -н гишүүнчлэлтэй дарга нар бүгд л автоматаар төрийн өмчит ХК-ны захиралууд болж байсан шүү дээ . Тэр үед АН-н болон ардчилсан холбооны дэмжигчид дарга захирал байгаагүй юм шүү дээ. Харин ч ардчилалыг дэмжсэн тэд нар ажлаасаа хөөгдөж Гудамжинд гарч байлаа даа .
Багцаатай үнэн юм ярьж хэлмэгдүүлэгч МАХН,МАН-аа одоо түүхийн тавцангаас арилгаачээ.
АРДЧИЛАЛАА МОНГОЛЧУУД МИНЬ БАГА ШИГ Л АД ҮЗЭЭСЭЙ ДЭЭ.ХАЛУУН ЗУН НЭГДЛИЙН СҮҮ ТОСНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ БИЕЛҮҮЛЭХ ГЭЖ ХАР ЦАЙ УУЖ ЯВСНАА МАРТВАЛ ТЭНГЭР ХИЛЭГНЭНЭ ДЭЭ АН-НЬ ЭХЛЭЖ ДУУГАРДАГ АРААС НЬ МАХН,МАН 2 ДАГАДАГ ДАВУУЛЖ БҮЛТЭРДЭГ ЖИШИГ ТОГТООД УДЛАА ШҮҮ ДЭЭ.
АН,МАН,-аа ялгахгүй байгаа хүмүүс чинь малын хүйс ялгаж мэдэхээ больсон той адил шүү дээ. -
Anonymous (June 25, 2012 4:22:45 am )
Энэ жилийн 2012 оны сонгууль их сонин ихтэй байх шив дээ. 2008 он хүртэл бүтэн зуун дамнасан МАХН – нь Х үсгээ хаяад МАН болсоноор ариун явдалтан болов.Бас тэгээд болоогүй ээ АН-н 2020 хөтөлбөрөөс нөгөө л хуулдаг хэвээрээ шүү бас.За тэгээд нэг хэсэг нь хуучин МАХН нэрээ авахын тулд бөөн юм болж байж МАН-с салж тусдаа нам байгуулсанаар бас ариун явдалтан болох нь тэр .Нөгөө нэг сүрхий эх оронч Энхбаяр гуай 275 хүүхэд шоронд хийснээ санадггүй ээ.Тэгээд Энхбаяр мөрдөнд ороод эхэлсэн чинь Монголын хүний эрхийн байгууллагууд ажилтай болж бас ариун явдалтангуудын тоог нэмээд авлаа. Тухайн үед 7-1-ний хэргэээр олон хүүхдүүд шоронд орж байхад Монголд одоогийн эх оронч хүний эрхийн байгууллагууд байгаагүй юм байна л даа хөөрхий.Энэ ч бас ариун явдал байна л даа хөөрхий.АН-с Энхсайхан гарч шинэ нам байгуулан өөрийн зүтгэж явсан намынхаа эсрэг пиардаж бас ариун явдалтанг бас нэгээр нэмлээ.Ер нь намаасаа гарахаараа л ариун явдалтан болдог жамтай юм байна л даа хөөрхий.АН-н нэр дээр ХЗЯ-ны сайд асан Д. Цог , мөн Гаалийн дэд дарга Батцогт ,УИХ-н гиүүн асан Батцэрэг гээд л цуварч өгнө дөө хөөрхий дөө.Энхбаярыг 2005 онд “авилгалын загалтайлсан эцэг” нэр хайрлаж явсан сэтгүүлч Уянга нөгөө Энхбаяраа өмөөрч ариун явдалтан болох нь тэр.Гэтэл бас нэг том ялгаа гараад ирдэг юм байна хөөе. Юу гэвэл:АН-с Энхсайханыг гарч МҮАН гэдгийг байгуулаад явахад нь араас нь элдэв юм болсонгүй явулж л дээ. Тэгсэн чинь МАН-с салаад явсан МАХН-н дарга Энхбаяр гуайг нөгөө журмын анд явсан МАН-нь Нямдорж сайдаараа дамжуулсан уу хэн мэдлээ, уул нь ( ХЗЯ-ны сайд л даа ) …, ямарч байсан мэдэн будилсан гэх..,мөрдөнд суулгаж өгөв өө хөөрхий минь зайлуул бас л нэг ариун цагаан явдлын зам мөр юм гэнэ лээ зайлуул.Бас нэг их ажиглагдаад байхгүй ч Санжаасүрэнгийн Оюун гуай анх талийгаач ахынхаа үйл хэргийг залгамжлана хэмээн 1998 онд АН-с УИХ-д сонгогдсон юм гэнэ лээ. Тэгсэн чинь нөгөө залгамжлагч дүү маань 2000 онд нэг хэсэг нөхдүүдийг дагуулан өөр нам байгуулаад сонгууль болгоноор санал авдаг болоод удав хөөрхий.Энэ нь ариун явдал мөн эсэхийг эрхэм уншигч та нэг тунгаана бизээ?. Ингээд л намаасаа гараад ирэхлээрээ л бүгд шулуун шударга,эх орнчид болдог юм байна шүү дээ хө. Тэдний хуучин зүтгэж байсан намууд бол хогийн сав байсан юм байлгүй дээ чааваас хөөрхий.За даа тэгээд эцэст хэлэхэд нам намаас гарсан нөхөд нэгдээд Монгол улсаа аварч төр засгаа барьдаг нь юу л бол доо
-
Anonymous (June 25, 2012 4:24:29 am )
Алт диллерийн хэрэг гэдэг нь анхнааасаа зохиомол улс төрийн хэрэг шүү олон түмээн.Анх 1986 онд “диллер тоглох эрхийг″ Улсын төлөвлөгөөний комиссийн дарга П.Жасрай гуайн шийдвэрээр гаргасан байдаг.Түүнээс ардчилалынхан гарч ирээд алтаараа тоглочихсон юм бишээ.Худал зүйлийг 1000 удаа давтахад үнэн болдог гэсэн Адольф Гитлерийн үг байдаг юмаа.Харин ч Да Ганболд бол Монгол Орос цветмет нэгдэл,Эрдэнэтийн 51 хувийг Монголын тал эзэмших ёстой гэдэг байр суурийг засгийн газар хоорондын комиссийн даргын хувьд анх удаа хэрэгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаны буяныг бид эдлээд сууж байгааг мартвал сөнөх адил юм болно шүү.Ардчилал ялж байх үед МАХН,буюу МАН -н гишүүнчлэлтэй дарга нар бүгд л автоматаар төрийн өмчит ХК-ны захиралууд болж байсан шүү дээ . Тэр үед АН-н болон ардчилсан холбооны дэмжигчид дарга захирал байгаагүй юм шүү дээ. Харин ч ардчилалыг дэмжсэн тэд нар ажлаасаа хөөгдөж Гудамжинд гарч байлаа даа .
Багцаатай үнэн юм ярьж хэлмэгдүүлэгч МАХН,МАН-аа одоо түүхийн тавцангаас арилгаачээ.
АРДЧИЛАЛАА МОНГОЛЧУУД МИНЬ БАГА ШИГ Л АД ҮЗЭЭСЭЙ ДЭЭ.ХАЛУУН ЗУН НЭГДЛИЙН СҮҮ ТОСНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ БИЕЛҮҮЛЭХ ГЭЖ ХАР ЦАЙ УУЖ ЯВСНАА МАРТВАЛ ТЭНГЭР ХИЛЭГНЭНЭ ДЭЭ АН-НЬ ЭХЛЭЖ ДУУГАРДАГ АРААС НЬ МАХН,МАН 2 ДАГАДАГ ДАВУУЛЖ БҮЛТЭРДЭГ ЖИШИГ ТОГТООД УДЛАА ШҮҮ ДЭЭ.
АН,МАН,-аа ялгахгүй байгаа хүмүүс чинь малын хүйс ялгаж мэдэхээ больсон той адил шүү дээ. -
Anonymous (June 25, 2012 4:25:31 am )
Ариун явдалтангууд:
Энэ жилийн 2012 оны сонгууль их сонин ихтэй байх шив дээ. 2008 он хүртэл бүтэн зуун дамнасан МАХН – нь Х үсгээ хаяад МАН болсоноор ариун явдалтан болов.Бас тэгээд болоогүй ээ АН-н 2020 хөтөлбөрөөс нөгөө л хуулдаг хэвээрээ шүү бас.За тэгээд нэг хэсэг нь хуучин МАХН нэрээ авахын тулд бөөн юм болж байж МАН-с салж тусдаа нам байгуулсанаар бас ариун явдалтан болох нь тэр .Нөгөө нэг сүрхий эх оронч Энхбаяр гуай 275 хүүхэд шоронд хийснээ санадггүй ээ.Тэгээд Энхбаяр мөрдөнд ороод эхэлсэн чинь Монголын хүний эрхийн байгууллагууд ажилтай болж бас ариун явдалтангуудын тоог нэмээд авлаа. Тухайн үед 7-1-ний хэргэээр олон хүүхдүүд шоронд орж байхад Монголд одоогийн эх оронч хүний эрхийн байгууллагууд байгаагүй юм байна л даа хөөрхий.Энэ ч бас ариун явдал байна л даа хөөрхий.АН-с Энхсайхан гарч шинэ нам байгуулан өөрийн зүтгэж явсан намынхаа эсрэг пиардаж бас ариун явдалтанг бас нэгээр нэмлээ.Ер нь намаасаа гарахаараа л ариун явдалтан болдог жамтай юм байна л даа хөөрхий.АН-н нэр дээр ХЗЯ-ны сайд асан Д. Цог , мөн Гаалийн дэд дарга Батцогт ,УИХ-н гиүүн асан Батцэрэг гээд л цуварч өгнө дөө хөөрхий дөө.Энхбаярыг 2005 онд “авилгалын загалтайлсан эцэг” нэр хайрлаж явсан сэтгүүлч Уянга нөгөө Энхбаяраа өмөөрч ариун явдалтан болох нь тэр.Гэтэл бас нэг том ялгаа гараад ирдэг юм байна хөөе. Юу гэвэл:АН-с Энхсайханыг гарч МҮАН гэдгийг байгуулаад явахад нь араас нь элдэв юм болсонгүй явулж л дээ. Тэгсэн чинь МАН-с салаад явсан МАХН-н дарга Энхбаяр гуайг нөгөө журмын анд явсан МАН-нь Нямдорж сайдаараа дамжуулсан уу хэн мэдлээ, уул нь ( ХЗЯ-ны сайд л даа ) …, ямарч байсан мэдэн будилсан гэх..,мөрдөнд суулгаж өгөв өө хөөрхий минь зайлуул бас л нэг ариун цагаан явдлын зам мөр юм гэнэ лээ зайлуул.Бас нэг их ажиглагдаад байхгүй ч Санжаасүрэнгийн Оюун гуай анх талийгаач ахынхаа үйл хэргийг залгамжлана хэмээн 1998 онд АН-с УИХ-д сонгогдсон юм гэнэ лээ. Тэгсэн чинь нөгөө залгамжлагч дүү маань 2000 онд нэг хэсэг нөхдүүдийг дагуулан өөр нам байгуулаад сонгууль болгоноор санал авдаг болоод удав хөөрхий.Энэ нь ариун явдал мөн эсэхийг эрхэм уншигч та нэг тунгаана бизээ?. Ингээд л намаасаа гараад ирэхлээрээ л бүгд шулуун шударга,эх орнчид болдог юм байна шүү дээ хө. Тэдний хуучин зүтгэж байсан намууд бол хогийн сав байсан юм байлгүй дээ чааваас хөөрхий.За даа тэгээд эцэст хэлэхэд нам намаас гарсан нөхөд нэгдээд Монгол улсаа аварч төр засгаа барьдаг нь юу л бол доо -
Anonymous (June 25, 2012 4:40:19 am )
Алт диллерийн хэрэг гэдэг нь анхнааасаа зохиомол улс төрийн хэрэг шүү олон түмээн.Анх 1986 онд “диллер тоглох эрхийг″ Улсын төлөвлөгөөний комиссийн дарга П.Жасрай гуайн шийдвэрээр гаргасан байдаг.Түүнээс ардчилалынхан гарч ирээд алтаараа тоглочихсон юм бишээ.Худал зүйлийг 1000 удаа давтахад үнэн болдог гэсэн Адольф Гитлерийн үг байдаг юмаа.Харин ч Да Ганболд бол Монгол Орос цветмет нэгдэл,Эрдэнэтийн 51 хувийг Монголын тал эзэмших ёстой гэдэг байр суурийг засгийн газар хоорондын комиссийн даргын хувьд анх удаа хэрэгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаны буяныг бид эдлээд сууж байгааг мартвал сөнөх адил юм болно шүү.Ардчилал ялж байх үед МАХН,буюу МАН -н гишүүнчлэлтэй дарга нар бүгд л автоматаар төрийн өмчит ХК-ны захиралууд болж байсан шүү дээ . Тэр үед АН-н болон ардчилсан холбооны дэмжигчид дарга захирал байгаагүй юм шүү дээ. Харин ч ардчилалыг дэмжсэн тэд нар ажлаасаа хөөгдөж Гудамжинд гарч байлаа даа .
Багцаатай үнэн юм ярьж хэлмэгдүүлэгч МАХН,МАН-аа одоо түүхийн тавцангаас арилгаачээ.
АРДЧИЛАЛАА МОНГОЛЧУУД МИНЬ БАГА ШИГ Л АД ҮЗЭЭСЭЙ ДЭЭ.ХАЛУУН ЗУН НЭГДЛИЙН СҮҮ ТОСНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ БИЕЛҮҮЛЭХ ГЭЖ ХАР ЦАЙ УУЖ ЯВСНАА МАРТВАЛ ТЭНГЭР ХИЛЭГНЭНЭ ДЭЭ АН-НЬ ЭХЛЭЖ ДУУГАРДАГ АРААС НЬ МАХН,МАН 2 ДАГАДАГ ДАВУУЛЖ БҮЛТЭРДЭГ ЖИШИГ ТОГТООД УДЛАА ШҮҮ ДЭЭ.
АН,МАН,-аа ялгахгүй байгаа хүмүүс чинь малын хүйс ялгаж мэдэхээ больсон той адил шүү дээ.Худлаа бүлтрэх аюултай шүү. -
Anonymous (June 25, 2012 4:53:40 am )
ээрээ шүү Буурал мянгуужин Халзаа ганболд Бэтэг Энхболд нар Өмнөх үеийнхний хөлс цусаар бии болгож бидэнд үлдээсэн баялгийг үнэсэн товрог болгож Монгол орныг минь элгээр нь хэвтүүлсэн Халзан Мянгуужин 2 лав л Элгээр нь хэвтүүлж байж босгож ирнэ гэж улайм цайм лоозондож байсандаг Зурагтаар Батүүл тэргүүтэй луйварчид суучихсан ярилцлагад орж байтал сэтгүүлчээс Алт диллерийн хэргийн талаар асуулт тавихад Үүл луйварчин тэр бол улсын нууц яагаад задалж байгаа юм гээд агсарч байсансан Тэнэгүүдийн луйварын нууц болохоос юун улсын нууц вэ гэж бид гайхаж байсан Бид дэндүү хүлцэнгүүдээ асар их үнэ цэнийг алдсанд одоо ч харамсаад бардаггүй Нэхмэлийн Сүлжмэлийн Хивсний Гуталын Эсгий Эсгий гуталын Савхин эдлэлийн Арьс ширний Хивсний Гурилын Мах боловсруулах Оёдлын төрөлжсөн олон үйлдвэр УБт ид үйлдвэрлэл явуулаад дээр нь аймгуудад бас энэ мэт олон үйлдвэр ажиллаад маш олон САА ТААнууд ашигтай үйл ажиллагаатай байж Соц системийн орнуудад бүтээгдхүүнээ импортоор гаргаад ёстой л улсын дайтай улс байсансан Ажил эрхлээгүй хүн гэж байхгүй Масло талхгүй айл гэж байгаагүй Траншайны хүн гэж үгүй Бид тэр үед диважинд л амьдарч байсансан Улам илүү сайханыг хүн хүсдэг болохоос ийм сүйрэлийг хэн ч хүсээгүй шүү дээ Хүний эрхийг зөрчсөн танхай балмад этгээдэд төр хариуг нь хатуухан барьдаг дэг журамтай нийгэм байлаа Өнчин өрөөснийг тэтгэж дэмждэг байлаа Бага зэргийн гажуудал байсан боловч тэр нь хүн бүрт хамаатаад байдаггүй байсан Ийм л улс орныг нураагаад энэ нийгэмд орсонд харамсаад харамсаад ч барахгүй байна
-
Anonymous (June 25, 2012 4:55:00 am )
eeeh ard tumen min yasan ih amrah umiig martdagiin be?yaag iim zuils bolj baisang gerchileh ylsyyd ni bid odoo bugderee amid mend baij bn.harin bidnii nas barag 50 shahaj bn.elebgdorjtoi barag uriinh gesen ug!!!!!ter bitgii hel GONCHIGDORJ TALH CHIHER KOMPANI-g hybidaa bolon hurgen duudee abch uguhiin zorilgoor ayj dampyyryylj baisang ni medeh yum bn.haramsaltai ni tuuniigee abch chadalgui Z.ENHBOLD-d hylhidyylj BATTYLGA-d hyamdhan aldsan yumdaa!BATTYLGA ni singapuroin hyjaagiin munguur absan yum shuu! gehdee mash hyamdhan!!!BATTYLGA uur uchnuun uildberuudiig mash hyamd abch blaa.Ene AN BOL ESTOI HAMGIIN BALAGTAI NAM,BITGII SONGOOROI.7 sariin 1nd yu bolsong bas buu mart!!!!!!! ene aimshigt udur tuibeen byjignaaniig hen hiilee sanaj bgaa bizdee?!!!!!henard tumniig tyrhiran olon saihan zalyysiig arhi yylgan MAN-n bairlyy tyrhirlaa.AN-aas uur hen ch bish…songoltoo zub hiitsgee!!!! bas ungursun bmyyhai balag buhniig uildej baisan AN-han hariytslaga uureh tsag irne gej bdoj itgej bn.
-
Anonymous (June 25, 2012 1:01:11 pm )
muulah yum no oldhoo baigad 20n jiliin omnoh ulger zohioj baigan bnalda
-
Anonymous (June 25, 2012 8:13:52 pm )
ene odoo bolih heregtei, Dutuugaa nuhuh gej bgm uu daa. Hanaj tsaddaggui.Gantumuryig gargasan hun ni geed bn lee.Ih yum zaaj ugsun gesen dee
-
Anonymous (June 25, 2012 8:52:44 pm )
*Баатар маань хэнтэй, юу хийгээд явна вэ?
Энэ жилийн сонгууль урьд өмнөх сонгуулиудаас нэлээд онцлогтой болж байгаа гэдэгтэй маргах хүн үгүй биз. Улс төрийн гол хоёр намын бодлого зорилт, чиг хандлага, үзэл баримтлал Сонгуулийн шинэ хуульд голлох чиг баримжаа болж, тодорхой тусгалаа олсон нь энэ онцлогийг нөхцөлдүүлсэн гэж хэлж болно.
УИХ-ын болон нийслэлийн ИТХ-ын сонгууль хамтдаа болж буй нь тэдгээр онцлогуудын нэг. Нийслэлийн ИТХ-ын сонгуульд тэгтлээ ач холбогдол өгч байгаагүй, түүнээсээ хамаараад хэзээ ч олонх болж үзээгүй Ардчилсан Нам энэ удаа Монголын нийт хүн амын бараг тал хувь нь амьдардаг Нийслэлд заавал ялалт байгуулах зорилт тавьж, Улсын баатар Э.Бат-Үүлээр фронт командлуулав. Үнэндээ бол УИХ-д олонх болохоос орон нутагт, ялангуяа нийслэлд засгийн эрхийг барих нь дутахааргүй ач холбогдолтой, нарийн яривал илүү чухал зорилт гэдэг нь ойлгомжтой. УИХ-д АН олонх боллоо ч боловсруулсан бодлого нь МАН-ын удирдлагатай орон нутагт очоод хэрэгжихгүй, хэрэгжлээ ч үр дүн нь өрсөлдөгч хүчинд ашигтай байх нь Засгийн эрхийг бүрэн бүтэн барьж байна гэж хэлэхэд өрөөсгөл бөлгөө.
1990 оноос хойш нэг л удаа, 1996 онд нийслэлд АН-ын засаглал тогтож байсан ч тэр нь МАХН-ын “тусламжтайгаар” бий болсон, тэгээд ч хоёрхон жил оршин тогтносон болохоор хотыг жолоодож байсан гэсэн үг биш. Ганц нэг аймагт ялж байсан ч ямагт МАХН-ын сүүдэрт оршин байсан билээ. Тиймээс АН энэ удаад нийслэлийн сонгуулийг чиглэсэн нэлээд том төлөвлөгөө боловсруулж, ширүүхэн дайралт хийж байгаа. Засгийн эрхийн төлөөх тэмцэл хийж, ялалтдаа сүрхий итгэлтэй байгаа намын хувьд энэ зорилтыг буруутгах аргагүй.
Ардчилсан хувьсгалын анхны удирдагчдын нэг, туршлагатай улстөрч, тууштай тэмцэгч Э.Бат-Үүлийн үйл ажиллагааг ч зөвтгөж болно. Түүнд Ерөнхийлөгчид нэр дэвших шаанс байхгүй. Ц.Элбэгдорж дахин дэвших нь тодорхой. Ерөнхий сайд болох мөрөөдөл нь тэртээ 1998 онд Н.Багабанди Ерөнхийлөгч дээр бүдэрснээс хойш боломжгүй болсон. Тэгэхээр сүүлчийн дайралтаа Хотын даргын суудал руу хийгээд үзэхэд болохгүй нь юу байхав. Гэхдээ судалгаанаас үзвэл АН-ын ялах магадлал өндөр биш, хотын даргын албан тушаал Бат-Үүлд арай ахадсан ачаа харагдаж байгаа, Г.Мөнхбаярын өнгөрсөн жилүүдэд хийсэн ажил, хэрэгжүүлсэн бодлого, хувь хүнийх нь мөн чанарыг нийслэлийнхний дийлэнх олонх дэмждэг зэрэг хүчин зүйлүүд байгаа ч нийслэлийн ИТХ-д АН урьд өмнө байгаагүй өргөн бүрэлдэхүүнтэй, бодит сөрөг хүчин болох магадлал байна.
Гэтэл авлига, албан тушаалын өмчлөл, олигархиудын засаглалтай тэмцэнэ хэмээн ил тод, чанга ширүүн зарлаад байгаа Э.Бат-Үүл баатрын араас арай өөр өнгө цухалзаад байгааг яалтай. “Ардын эрх” сонин, “Ийгл”, “Боловсрол” зэрэг телевиз түүний талаар дагнасан сурталчилгааг түлхүү хуудас, цагаар нийтэлж нэвтрүүлж байгаагийн ард “Бодь” групп, “Голомт” банк байгаа юм байна хэмээн таамаглахад хүргэсэн нь үнэн төдийгүй нэлээд чиг зорилготой хандлага болох нь тодорхой болж байх шиг байна.
Баатрын маань сонгуулийн сурталчилгааны бүхий л зардлыг дээрх банк, групп хариуцаж байгаа гэнэ. Ерөөс Бат-Үүлийн тэдэнтэй холбогдсон сэжим зөвхөн нэг намынх, найз нөхдийн гэсэн хүрээллээс арай илүү том тойрогт эргэлддэг ажээ.
Улаанбаатарын зуслангийн бүс Санзайн аманд “Санзай хотхон” гэж бий. Уг нь “Бодь” группийн ажилчдынх гэсэн нэртэй боловч тэдний ажилтнууд гэхээр хүмүүс бараг байдаггүй, гурван том хаус голлосон, харуул хамгаалалт нь чанга дориун газар байх аж. Гэтэл тэдгээр гурван хаусны нэгэнд Баатар маань амьдардаг нь тодорхой болов. Сүхбаатар дүүргийн 19 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт орших уг хотхоны усан хангамж, ариутгах татуургын үйл ажиллагаанд усны чанар, аюулгүй байдлын шинжилгээ хийхэд стандарт, дүрмийг бүдүүлгээр зөрчсөн, ус ашиглах гэрээ зөвшөөрөл авалгүй дур мэдэн ашигласан, тэр ч бүү хэл бохир усаа голд шууд нийлүүлж, тэр хавийн иргэд, айл өрхийн ундны усыг бохирдуулж байгаа нь тогтоогдсон байна.
Тиймээс МХЕГ-ын улсын байцаагчийн дүгнэлт өнгөрсөн тавдугаар сарын 31-ний өдөр гарч, “Санзай хотхон”-ы ус хангамжийн эх үүсвэрийн үйл ажиллагааг зургадугаар сарын 05-ны өдрөөс зогсоохоор шийдвэрлэсэн байх юм.
Хэрвээ Э.Бат-Үүл хотын дарга болбол сонгуулийн зардлаа гаргуулж, байшин хауст нь амьдарч байгаа “Бодь” группт Улаанбаатар хотын эрх мэдлийг атгуулах нь ойлгомжтой гэсэн шивэр авир яриа бүр АН-ын дотоодод өрнөж эхэлсэн байна. АН-д “Алтан гадас”, “МоАХ”, “Зүүн хойд Ази” гэсэн гурван том фракц бүлэглэл бий. “Алтан гадас” Засгийн газарт, “МоАХ” Ерөнхийлөгчийн хавь газарт нөлөөллөө тогтоосон, одоо “Зүүн хойд Ази” нь Улаанбаатар хотод ноёрхлоо тогтоох гэж байгаа юм гэж учир мэдэх хүмүүс ярьж байна. “Бодь”, “Голомт”-ынхон чухамхүү “Зүүн хойд Ази”-д хамаардаг нь үнэн билээ.
Гэрийн хорооллынхонд гэнэт жигтэйхэн хайртай болсон Бат-Үүл маань “газрын луйвар”-ын тухай ам ангайх болгондоо ярьж байгаа. Гэтэл мөнөөхөн ам бүлд нь багтдаг “Бодь”, “Голомт” нь Улаанбаатарт хамгийн их хэмжээний газар эзэмшдэг ТОП-10 компанийн жагсаалтад нэлээд дээгүүр бичигддэг юм байна. Хүүхдийн парк, Санзайн ам гэх мэтээр аль л ашигтай, байрлал сайтай, үзэсгэлэнтэй газруудад тэд бууриа аль хэдийнэ засчихжээ.
Баатар өөрөө ч “Газар эзэмших” уралдаанаас хоцроогүй, бүр уралцаж яваа бололтой. ХУД-ийн 11-р хороонд Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах ажил өрнөж, овоо ч урагштай яваа. Г.Мөнхбаяр энэ ажлыг санаачлан эхлүүлэхдээ Улаанбаатар хотынхны ундны усны эх үүсвэр, шугам байгууламж оршдог энэ газарт баячууд нүд унагаад байгаа тул хотынхоо иргэдийн амрах, зугаалах хүрээлэн болгохоор шийдлээ гэж тайлбарлаж байсан. Гэтэл Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн дэргэд, мөнөөх цэвэр усны эх үүсвэр дээр бас нэгэн хотхон сүндэрлэж эхэлсэн нь бас л Бат-Үүл баатартай холбогдоодохов.
Анх 2007 онд 1000 ам метрээр баталгаажуулж авсан энэ газрыг 2011 оны гуравдугаар сард 21037 ам метр болгон тэлж, 196 тоот шийдвэрээр өөрийн болгосон компани нь “Сонор рекордс” гэдэг ХХК байх юм. “Сонор рекордс” бол Бат-Үүлийн гэр бүлийн компани, хүүгийнх нь нэр дээр байдаг гэдгийг мэдэхгүй хүн цөөн биз ээ.
Ийм барим тавим баримт байгааг олноос нуухыг тэвчсэнгүй. “Биеэ засаад…” гэдэг үг чухамхүү ийм үйлдлээс ангид, нэр үйл нь цэвэр, ашиг сонирхлын аливаа зөрчилгүй байхыг л хэлдэг баймаар. Олигархиудтай тэмцэж, газрын наймааг зогсоох уриа хашгирч яваа Бат-Үүл баатар маань хэнтэй нийлээд, юу л хийгээд байна даа?!
-
διαχείριση πολυκατοικίας (September 07, 2013 6:23:04 pm )
964742 23046Wohh exactly what I was looking for, regards for putting up. 804561
-
visit this website (September 09, 2013 12:05:08 am )
968427 396179Excellent blog here! Also your site loads up very fast! What host are you using? Can I get your affiliate link to your host? I wish my site loaded up as fast as yours lol xrumer 944455
-
check out the post right here (September 09, 2013 5:00:58 am )
738613 366150I enjoy your composing style, do carry on creating! I will likely be back! 446754
-
Samsung (September 10, 2013 8:01:47 am )
316949 905795when i was a kid, i really like to receive an ***ortment of birthday presents like teddy bears and mechanical toys, 153904
-
click (September 11, 2013 7:50:45 am )
865615 113191Hey! Wonderful post! Please do tell us when we can see a follow up! 68485
-
Reviews (February 19, 2014 2:23:23 am )
Very nice write-up. I absolutely love this site. Keep writing!
-
dalaman transfers (February 19, 2014 3:17:37 am )
Hi, I do think this is a great website. I stumbledupon it 😉 I may return yet again since I book marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to guide others.
-
DUI (February 19, 2014 9:03:18 am )
That is a really good tip particularly to those new to the blogosphere. Brief but very accurate info… Appreciate your ***ring this one. A must read post!
-
fossil dama (February 19, 2014 9:05:42 am )
Having read this I thought it was very enlightening. I appreciate you spending some time and energy to put this short article together. I once again find myself spending a lot of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worthwhile!
-
Viagra (February 19, 2014 11:37:43 am )
I will leave it the way it is, especially if the topic of your websites or blog are not related.
56 Comments