-АНУ-ЫН ЗУРГААН БАНКНЫ 60 ГАРУЙ  ХАДГАЛАМЖ ЭЗЭМШИГЧДИЙН КАРТЫГ  ХУУРАМЧААР ҮЙЛДЭЖ ГҮЙЛГЭЭ ХИЙСЭН НЬ ТОГТООГДЖЭЭ-

Малайз, Сингапурын төлбөрийн картыг хуу­рамчаар үйлдвэрлэн Азийн орнууд руу очиж ашигладаг бүлэглэлийг өнгөр­сөн бямба гаригт Эрүү­гийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэг­тэй тэмцэх хэл­тэс болон Улсын мөрдөн байцаах газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэм­цэх хэлт­сийнхэн хамтран илрүүл­сэн байна. Тэд АНУ-ын “ITS”,”Сhase” зэрэг зур­гаан банкны 60 гаруй  хадгаламж эзэм­шигч­­дийн картыг хуурам­чаар үйлдвэрлэн орж ирж, манай улсын арил­жааны банкуудаар гүйл­гээ хийж, брэндийн бараа зардаг томоохонд тооцогддог дэлгүүр, нэр­тэй ресторан,  зоогийн газруудаар үйл­члүүлсэн байна.

“Баянгол”, “Чингис” зэрэг зочид буудалд байр­лаж байсан бөгөөд  энэ сарын 15-ны өдөр  нутаг буцахаар зэхэж байхад нь баривчилжээ.  Дээрх гэмт бүлэглэлийн­хэн Монголд орж ирээд дөрөв хонож байсан аж. Энэ хугацаандаа  бэлэн мөнгөний карт ашиглаж болох бүхий л салбараар үйлчлүүлжээ. “Улаанбаа­тар их дэлгүүр”, Улсын их дэлгүүр” гэх мэт том дэл­гүү­рүүдээс авсан үнэтэй цайтай брэндийн ба­раа­гаа Малайз, Синга­пур руу онгоцоор явуулж байхад нь манай хууль хянал­тынхан сэжиглэн шалгаж эхэлсэн байна. Мөн тэд Монголоос их хэмжээний алтан ээмэг, зүүлт бөгж авч нутаг руугаа явуул­сан байжээ. Нийтдээ  Малайз, Синга­пурын 25-45 насны  Вонг Жанг Жин, Тех Юн Жинг гэх долоон иргэнийг ба­рив­члан саа­туулжээ. Вонг Жанг Жин нь тол­гойлогч нь байсан байна. Гэхдээ энэ хүн дээрх бүлэглэ­лийн тол­гойлогч уу, Мон­голд ирсэн хүмүү­сээ тол­гойлж орж ирсэн хүн үү гэдгийг мөрдөн байцаал­тын явцад тод­руулах аж. Тэд Монгол Улс руу онго­цоор  нэг хоногийн зайтай цуварч  ирсэн байна. Зарим нь “Баянгол” зочид буудалд сүүлд  ирсэн  нь “Чингис” “Цэцэг” зочид буудал гэх мэтээр тархан байрлаж байжээ.

Гадуур явж  хуурамч карт ашиг­лахдаа хоёр, гурваараа хуваагдан явдаг гэнэ.  Эхлээд дөрвөн иргэнийг нь баривчилж үлдсэн гурван иргэнийг маргааш нь саатуулжээ.  Малайз, Сингапурын энэ бүлэглэл нь нэг хүний удирдлаган доор байдаг бололтой. Тэд ихэвчлэн  Зүүн өмнөд Азийн орнуудаар явж иймэрхүү хууль бус үйлдэл хийд­гийг  хууль хяналтынхан тогтоожээ.  Тухайлбал, Япон, Солонгос, Хятад  гэх мэт орнуудад очиж хуурамч карт ашиглаж байсан байна. Гэсэн ч зам мөрөө сайн далдалж чаддаг тул  аль ч улсын хууль хяналтын байгуул­лагынхан илрүүлж чадаа­гүй  бай­сан аж.  Тийм учир дээрх  бүлэглэ­лийнхнийг олон улсад  интерпо­лоор эрэн сурвалжилж байсан нь тогтоогдсон байна. Одоогоор тэд  АНУ-ын 60 иргэний картнаас хэдий хэрийн мөнгө авсныг  болон Монгол Улсад хэдэн удаа ирж байсныг нь тогтоохоор  хууль хяналтынхан  ажиллаж байгаа юм.

Гэмт этгээдүүд АНУ-ын банкны аюулгүй байдлын системийг эвд­лэн, банкны үйлчлүүлэгчдийн ца­лин ордог дансны картад нэвтрэх өгөгдлийг авч чаджээ. Ингэснээр тэд картны зээлийн хязгаарыг ихээхэн хэмжээгээр өсгөсөн аж. Дэлхийн өнцөг булан бүрд байр­луулсан мөнгөний машинаас хуу­рамч карт ашиглан их хэмжээний  ам.доллар бэлнээр авсан болол­той. Тэд хохирогчдын картын нууц мэдээлэл дээр үндэслэн хуурамч карт үйлдвэрлэж түүгээрээ банк болон АТМ-ээс мөнгө авдаг байсан  аж. Тэдний хохирогчид  “American Express”, “Visa”, “MasterCard”, “Discover Card” зэрэг картыг эзэм­шигчид байсан бололтой. Малайз, Сингапурын гэмт этгээдүүд яг л бизнесийн үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэт ажиллаж чаддаг гэнэ. Газар нутгийн хол ойроос үл хамаа­ран хэд хэдэн оронд гишүүдтэй. Тэд сүүлийн 12 сарын хугацаанд интернэтийн сүлжээ ашиглан бан­кууд болон кредит карт, зарын үйл ажиллагаа явуулдаг компаниудад 11.7 сая ам.долларын алдагдал учруулжээ. Өөр нэг арга нь хуурамч вэб хуудас нээж, хууль ёсны банк санхүүгийн байгууллага мэт болж хэрэглэгчдийн кредит карт болон банкны нууц мэдээллүүдийг  e-mail -ээр хүлээн авч ашигладаг явдал юм. Сүүлийн үед хэрэглэж байгаа бас нэг арга нь хакерууд хэрэглэгчдийн компьютерт нь тусгай програм хангамж суулгаж, ингэснээр хэрэглэгч хууль ёсны вэб сайт руу орж буй мэт хуурч хуурамч сайт руу нь орж бүх нууц мэдээллээ алдаж байхаар код бичдэг ажээ. Сүүлийн үед томоохон банкууд ийм халдлагад их өртөх болсон байна. Тэд ихэвчлэн  албан ёсны банкнаас илгээсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлэх мэйлд вирус бүхий файл хавсралтаар явуулж онлайны хэрэглэгчдээс 66 сая ам.долларыг залилан авсан байна. Вирустэй файлыг хүлээн авсан  хэрэглэгч онлайн  сүлжээгээр өөрийн харилцдаг банкаар гүйлгээ явуулж харилцахад хэрэглэгчийн нууц мэдээллийг бүгдийг нь уг вирус бүхий програм нь өөртөө хадгалж, буцаан илгээгч буюу хакер руу дамжуулдаг байна. Дараа нь гэмт хэргийн бүлэглэлийнхэн мөнгө гаргаж авахын тулд банкны хуурамч карт бий болгох, мөн түүнчлэн халхавчны зохиомол байгууллага байгуулдаг байна. Үүнийг  интернэт дээрэм гэж нэрлэх болжээ.

Манай улсын  гурван иргэн  гурван жилийн өмнө АНУ-ын “WELS FARGO” банкны үйлчлүү­лэгч­дийн картын данснаас их хэмжээний мөнгө  хууль бусаар авч байсныг Эрүүгийн цагдаагийн газрынхан тогтоосон билээ. Тэд боломжийн айлын хүүхдүүд бай­сан бөгөөд оюутнууд байв.  Оюутнууд тус банкны 14 үйлч­лүүлэгчийн картыг хуурамчаар хийж ашигласан болох нь тогтоогд­сон. Тэд интернэтээр карт эзэм­шигчдийн мэдээллийг худалддаг АНУ-ын нэг сүлжээтэй холбогдсон  байдаг. Тэр сүлжээнээс нэг карт эзэмшигчийн мэдээллийг 30 ам.доллараар худалдаж авсан гэдгээ хожим нь хүлээж байсан. Орж ирсэн мэдээлэл доторх нууц дугаар юу байдаг юм бэ, тэр бүгдийг нь Монголд уншдаггүй учраас Украины хакерууд уншуул­сан хэмээн мэдүүлж байв. Үүнээс хойш гадаадын иргэдийн данснаас их хэмжээний мөнгө завшсан хэрэг бараг гараагүй гэхэд болно. Харин хоёр дахь нь энэ хэрэг юм.

Г.ЯЛГУУН

ӨДРИЙН СОНИН-МЭДЭЭ.МН