– Ц.Элбэгдорж уйлж шоуддаг байсан бол айлгаж шоуддаг болжээ –

Шоуны ертөнцөөр аялж, улстөр хийхийг алийг тэр гэх вэ. 2009 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар Ц.Элбэгдорж ” намайг Шинжаан Уйгарын хятад гэлээ” хэмээн настай ээждээ уйлан дуулан очиж байгааг хэрэг болгон зурагтаар харуулж байв. Монгол Улсын нэг иргэн ээждээ дуулж очно уу, уйлж очно уу хэвлэл мэдээллийнхэнд төдийлөн ач холбогдолгүй зүйл гэдэгтэй хэн маргах билээ. Ер нь хэн нэгэн иргэн ээждээ уйлж очих нь уу гээд сураг ажиг тавиад сууж байдаг, түүний хойноос хөөцөлддөг сэтгүүлч лав байдаггүйг миний бие мэдэх юм. Тэгэхэд энэ мэдээллийг нэг их хэрэг болгон удаа дараа цацаж байсныг уншигч Та санаж байгаа байх. Энэ бол өрөвч сэтгэлтэй, уйлсан нэгнийг түшээд авдаг монгол сэтгэхүй рүү дайрсан Ц.Элбэгдоржийн томоохон дайралт байсан юм. Түүнээс биш Ц.Элбэгдоржийг хэн ч хятад гэж хэлээгүй нь лавтай.

Цэргийн сэтгүүлч мэргэжилтэй нэр дэвшигч маань сүүлийн үеийн пиар технологи сайн судалж, гарц олсон нь энэ байжээ гэх байна. Нэгэнтээ өрөвдүүлэх пиар технологид нэвтэрсэн нэр дэвшигч маань сонгуульд худал нулимсныхаа үнэ цэнээр гараад ирсэн л дээ. Харин түүнээс хойш уйлаагүй байсан Ерөнхийлөгч маань хоёр дахь том пиарынхаа ажлыг орон даяар үндэсний хэмжээнд эхлүүллээ. Түүний энэ пиарт Хонгор сумынхан өртөж байгаа нь нэн харамсалтай. Иймээс л учирлан өгүүлэх шалтгаан байна.

Өгүүлэх нь: Монгол Улсын Ерөнхийлөгч орон гарсан сайдуудад нэр дэвшигчдийг хүлээн авч уулзахдаа хэн явснаа мартаж, тэнгэрээс унаад ирсэн шиг аашилсан нь хэний ч таашаалд нийцсэнгүй. Тэрбээр сайдын суудалд нэр дэвшигчдийг боловсрол, ажлын дадлага туршлага муу, нас залуу гэх мэтээр гоочлов. Сайдад нэр дэвшигчид бүгд гадаад дотоодод дээд сургууль дүүргэж, тухайн салбартаа 10-аас дээш ажилласан, дадлага туршлагатай, ид насны монголын шилдэг сэхээтнүүд байсан болохоор дотроо хөх инээд нь хүрч суусан биз. Улаан цайм шоудаад байхаар сайдууд бүү хэл, эгэл жирийн ардын ч хөх инээд хүрч суусанд эргэлзэх хэрэггүй. Хамгийн инээд хүргэсэн зүйл нь Сангийн сайдад нэр дэвшигч Д.Хаянхярваад хандан “Таны нэр сайдад дэвшсэн үеэс Хонгор сумаас надад маш олон гомдол ирсэн.

Хонгор суманд долоо хоногт 2-3 хүн хорт хавдраар нас барж байна гэж мэдээлсэн. Та Хонгор суманд заавал очих ёстой” гэсэн нь ёстой санаанд оромгүй явдал болов. Ийнхүү мартагдах шахсан Хонгор сумыг сайдад нэр дэвшигчээр далимдуулан гаргаж ирэв. Сангийн сайдад нэр дэвшсэт хүнд Хонгор сум төдийлөн хамааралгүй л баймаар. Хонгорыг ярьдаг байсан ч өөр газарт зохих журмын дагуу ярина биз дээ. Ёстой л шоудах зүйлээ олж ядав. Яахаараа Д.Хаянхярвааг сайдад нэр дэвшихтэй зэрэгцээд Хонгор сумын иргэдээс Ц.Элбэгдоржид гомдол ирдэг юм бэ гээд бодохоор хэн ч гайхна биз дээ. Сангийн сайдад нэр дэвшигчээс үүдсэн гэх тэр гомдлыг нь харахсан. Уг нь зүй ёсоор бол Эрүүл мэндийн сайдыг дуудаж авчраад загнах байсан л даа.

Хонгорчууд бидний амьжиргааны гарцыг хаалаа гэв
Нэгэн цагт Монгол даяар шуугиж байсан хонгорчуудын амар тайван амьдрал эгэл жирийн үргэлжилж байтал ийнхүү улсынх нь ерөнхийлөгч долоо хоногт 2-3 хүн үхэж байна хэмээн өөрийнхөө шоунд ашиглав. Өөрөөр хэлбэл, С.Ламбаа сайдын хэлснээр бол “гүжирдэв”. Өнгөрөгч баасан гаригийн УИХ-ын нэгдсэн чуупган дээр Эрүүл мэндийн сайд асан, АН-ын гишүүн С.Ламбаа “Ерөнхийлөгч Элбэгдорж Хонгорт өдөрт 2-3 хүн хорт хавдраар нас барж байгаа гэж хэлсэн нь гүжирдлэг шүү” хэмээн хэлсэн. Энэ бол зөвхөн хонгорчуудыг доромжлоод зогсохгүй, үндэсний хэмжээнд ярих асуудал болж байна. Өнөөдөр Дархан-Уул аймгийн Хонгор сумын 2500 иргэний эрхэд ноцтой халдаж байгаа ч алсуураа Монгол Улсын 2.7 сая хүний эрхэд халдаж байгаа хэрэг гэж хэн ч дүгнэх байх.

Ерөнхийлөгчийн энэхүү мэдээллээс болж, эгэл жирийн ардуудаас эхлээд Төрийн ордонд ч дуулиан дэгдсэн. Өнгөрөгч баасан гаригийн чуулганы хуралдаан дээр энэ асуудал сөхөгдсөнөөр гишүүд багагүй маргалаа. Гишүүд салбар хариуцсан сайд С.Ламбаагаас лавхан шиг тодруулга авна лээ. Энэ үеэр гишүүд “Хонгор сумын тухай Ерөнхийлөгч ярьсан. Энэ бол аймшиг, гамшиг. Ерөнхийлөгч нь ийм мэдээлэл хийж байхад Эрүүл мэндийн сайд нь яагаад чимээгүй сууж байгаа юм бэ” хэмээсэн. Харин гишүүдийн асуултад салбар хариуцсан сайд нь “Хонгор сумын хувьд хавдраар 2-3 хүн нас барсан зүйл байхгүй. Тэгээд ч хавдар бол манай улсад нэгдүгээрт явдаг өвчин биш. Хонгор сум бол өвчлөлийнхөө байдлаар Шарын голын дараа орно. Ерөнхий төвшнөөр аваад үзэх юм бол улсын хэмжээнд энэ өвчлөл ихэссэн нь үнэн” гэв.

Гишүүд Ерөнхийлөгчийн яриад байгааг юу гэж ойлгох вэ гэхэд С.Ламбаа “Ерөнхийлөгч өөрийнхөө зүгээс л хэлсэн тоо байх. Миний хувьд, салбар хариуцан ажиллаж байгаа сайдын хувьд статситик тоо, бодит үзүүлэлт ярьж байна” хэмээн Ерөнхийлөгч шоудсан гэдгийг тойруу замаар хэлээд авсан. Ерөнхийлөгчийн энэхүү шоуны мэдээлэлд цочсон түмэн өөр өөрсдийн байр суурийг хэвлэл мэдээллээр хүргүүлэв. Тэд “Ерөнхийлөгч Хонгор сумын нэрийг унагаад зогсохгүй, бидний гар дээрээсээ борлуулж, амьжиргаагаа залгуулдаг хүнсний ногоо, цагаан идээний борлуулалтыг хаачихлаа” гээд амьжиргаагаа алдсан иргэд уйлах нь халаг ярьж байна. Улаанбаатартай зам харилцаа хөгжсөн энэ сумын иргэдийн гол амин зуулга болсон төмс хүнсний ногоо, цагаан идээ борлуулдаг гарцыг ийнхүү Ц.Элбэгдорж хааж орхисон.

Тэр ч бүү хэл Хонгор сумын иргэд “Хонгор сумынхантай гэрлэж болохгүй, гажигтай хүүхэд төрүүлнэ шүү гэсэн буруу ойлголт нийгэмд байсан. Харин энэ байдал мартагдаж, харьцангуй зөв ойлголттой байсан нутаг олныг маань Монгол даяар доромжилж орхилоо. Одоо бид үр хүүхдийнхээ ирээдүйг их л муу муухайгаар харж байна. Улсын Ерөнхийлөгч нь ийм мэдэгдэл хийгээд байхаар “захын хүн итгэнэ биз дээ* хэмээн хадаглаж сууна. Ард иргэдийн бухимдал ийн дээд цэгтээ хүрч байгаа учраас аймаг орон нутгийн удирдлага ч байр сууриа илэрхийлсэн. Тиймээс аймгийн Засаг дарга нь “Би Эрүүл мэндийн яаманд санал тавьж, нийт аймгийнхаа иргэдийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулна. Янз бүрийн мэдээллийг хэвлэлийнхэн ч өгч байна, албаны хүмүүс ч өгч байна. Үүн дээр өөрсдийнхөө байр суурийг тодорхой харуулах болно” гэдгээ мэдэгдсэн.

Яг энэ цаг дор Ерөнхийлөгчийн шоудсан ташаа мэдээлэлд хүн ард цочирдож байна. Тэрбээр Хонгор сумаар шоу хийсний дараа Өмнөговь аймгийг зорьж одсон. Уг нь Хонгор сумын асуудал ингэтлээ ардуудын сэтгэлийг шархлуулаагүй бол тэр Өмнөговийн тоосжилт төдөн хувьтай, өдөрт төдөн хүн үхэж байна гээд хэн нэгэн сайдыг загнах байсан байх л даа. Ингэж ард иргэддээ хортойгоор шоудаж байхаар өөрөө уйлаад гүйж байвал хоргүй юм даа.

С.УУГАНБАЯР

Mongoliin unen