
Харин өршөөл үзүүлэхдээ төр засгийнхан нүдээ олсон сонголт хийж чадаж байна уу. Мэдээж бусдыг санаатайгаар хөнөөсөн, бага насны хүүхэд хүчирхийлсэн нөхдүүдийг өршөөхгүй нь ойлгомжтой. Гэхдээ хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн ч гэсэн шоронд ороод хүмүүжиж, ухаарах нь битгий хэл илүү догширч, араатан авиртай болсон нөхдүүдийг өршөөмөөргүй байгаа юм. Харин эсрэгээрээ хүнд ялтай гэгдэх ч үнэхээр засарч чадсан, нийгэмд гараад амьдралаа аваад явчих чадвартай ч шоронд эргэж орохооргүй хүмүүст өршөөл үзүүлмээр ч юм шиг. Тиймээс шоронд сэтгэл судлаач, хэрэгтний зан авирыг шинжиж, дахин гэмт хэрэг үйлдэх магадлалтай эсэхийг оношилдог мэргэжилтэн хэрэгтэй байна.
Өөр арга алга. Тэгэхгүй бол нийт суллагдсан хүмүүсийн цөөнгүй хувь нь эргээд шоронд орж байна. Тэгэхдээ бүр хамгийн хүнд, хэрцгий, хүний санаанд оромгүй хэргийг үйлдэж байна шүү дээ. Өршөөлийн хуулиар суллагдсан хэрэгтнүүд нийгэмд гараад удаагүй байхад л 26 хүн гэмт хэрэгт холбогдсон. Цаашлаад цагдаад буу тулгасан. Хүчин, дээрэм хийсэн. Бусдын амь насыг онц хэрцгийгээр хөнөөсөн хэрэг ч гарлаа. Өршөөлөөр суллагдсан хүмүүсийн үйлдсэн гэмт хэргийг жагсаагаад бичвэл чамгүй урт дараалал гарах шинжтэй байна. Төр өршөөгөөд, боломж олгоод байхад өс санасан юм шиг хариу барьж байгаа засаршгүй этгээдүүдийг яах вэ. Тэд үнэхээр нийгэмд амьдарч, ходоодоо борлуулж чадахгүй байна. Ихэнх нь шоронд эргэж орохын тулд санаатайгаар гэмт хэрэг үйлдэж байна шүү дээ. Тэгэхдээ илүү олон жил авахын тулд онц хүнд гэмт хэрэг үйлдэж байж ч магадгүй юм.
Тиймээс л өршөөхдөө ч гэсэн болгоомжтой ханддаг болмоор байна. Угаасаа өршөөлөөр суллагдсан хэрэгтнүүдийн 20-30 хувь нь эргэж ордог жамтай гэх маягийн зүйл яриад сууж байж таарахгүй. Тийм хууль гэж хаа байсан юм. Гол нь төр засаг хэнд өршөөл үзүүлэх вэ гэдгээ л сайтар тунгааж, бодох хэрэгтэй байна. Тиймийн тулд сэтгэлзүйч, мэргэжилтэн шаардлагатай байгаа юм. Өнөөдөр хүнд гэмт хэрэгт холбогдсон ч гэсэн үнэхээр засарсан, ухаарсан, хүн шиг амьдрахыг хүссэн нөхдүүд шоронгоор дүүрэн л байгаа. Гэтэл хөнгөн гэмт хэрэг хийсэн ч гэсэн тэр нь амьдралынх нь хэвшил мэт болчихсон, хорлон сүйтгэгч нар ч байгаа. Гэмт хэргийн хүнд, хөнгөнөөр биш хэн илүү хүмүүжсэн, ухаарсан, ойлгосон. Нийгэмд гараад хүн шиг амьдарч чадах вэ гэдэг дээр бага сага сонголт хийдэг л болчихмоор байна. Тэгэхгүй бол өршөөлеөр суллагдсан хүн дахин гэмт хэрэг үйлдлээ гэх мэдээ хэвлэлийн хуудасэаас салахгүй нь тодорхой биз ээ.
Н.Пунцагболд
5 Comments