Хятадууд “Инээмсэглэж чадахгүй бол худалдагч хийгээд хэрэггүй” гэж хэмээн ярилцдаг. Энэ бол угтаа хэрэглэгчээ хүндлэх тухай сануулга юм. Та бидний амьдарч байгаа зах зээлийн нийгэмд ямар ч тохиолдолд “Хэрэглэгчийг хүндлэх” нь бизнесийн алтан дүрэмд тооцогдоно.

Энэхүү дүрэм, зүйр үгсийн нийлбэрийг Монголчууд “Хаан” гэж томьёолжээ. Хэрэглэгч бол Хаан. Хамгийн чанартай, ганган хээнцэр зүйлийг Хаандаа барьж, сэтгэл хангуулан байлгах гэсэн санаа энэ үгэнд бий. Бас хэн ч, хэзээ ч таныг үл тоохгүй, дорд үзэхгүй, үл хүндэтгэж хандахгүй гэсэн санааг давхар агуулна.

Гэхдээ Монголчууд бидний хэдэн хувь нь Хаан мэт хүндлүүлсэн үйлчилгээг авдаг бэ? “Хэрэглэгчээ хүндлэх” бизнесийн алтан дүрмийг баримталж ажилладаг үйлчилгээний байгууллагатай яаж болох вэ? Өнөөдөр монголын хэрэглэгчдийн өмнө хариулт нэхсэн ийм асуулт байсаар байна.

“Зарагдсан барааг буцаахгүй”, “Та сонголтоо зөв хийнэ үү”, “Таны захиалсан хоол Меню нь дээрх хоолны зургаас өөр байж болно” иймэрхүү анхааруулга, сануулгатай хэрэглэгч та хичнээн удаа таарсан бэ? Бид мөнгө төлж үйлчилгээ авдаг уу? Эсвэл мөнгө төлж луйвардуулдаг уу? Нийтлэг биш  ч гэсэн зарим нэг үйлчилгээнд хаяглаж ингэж асуумаар санагддаг. Та энэхүү асуултад хариулах гээд нэг үзээрэй.

Зоогийн газрын хоолноос үс гарч ирэв. Зөөгч: Үйлчлүүлэгчээ уучлаарай. Хэрэв та яараагүй бол танд өөр хоол санал болгоё. Та яарч байвал хоолны мөнгө төлөхгүй явж болно. Ийм алдаа гаргасандаа харамсаж байна… Энэ бол үйлчилгээний байгууллагын үзүүлэх ёстой соёл. Энэ зэргийн хүндлэлийг хэрэглэгчид үзүүлж байж үйлчлүүлэгчээ алдахгүй байх болно гэдгийг Европчууд олж харжээ.

Харин манай улсад зоогийн газрын хоолноос үс гарч ирвэл. Зөөгч: “ӨӨ ХОНИНЫ НООС БАЙХ ӨӨ, ХҮНИЙ ҮС ЭНЭ БИШ ЭЭ, МАЛЫНХ БАЙНА” гэж дийлэнх тохиолдолд хариулна. Эвсэл энд үс байна гэхэд хэн ч дуугарахгүй байж мэдэх юм…  Үстэй хоол идсэн хүн дахиж хэзээ ч тэр хоолны газраар шагайхгүй. Үйлчилгээний энэхүү соёлыг мөрддөггүйгээс хоолны газраа ресторан болгож чадаагүй хүмүүс олон байх талтай.

Дулааны мөнгө сар бүр төлдөг хэрнэ гэртээ өвлийн үстэй дээлтэй өвөлждөг. Барааны үнэ асуусныхаа төлөө худалдагчид загнуулдаг. Сар бүр хураамж төлдөг атлаа байнга шахуу гацаж тасалддаг кабелийн тв, интернет хэрэглэдэг. Энэ бол хэрэглэгч бидний жирийн л нэг өдөр хоногуудын дүр төрх.

Хаан шиг хүндлэгдэх хэрэглэгч ард түмэн. Угтаа бол мөнгөө төлсөн нь хөгжмөө захиалдаг номтой юмсан.

Хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэг гэж нэг байгууллагын сураг дуулддаг. Үйлдвэрлэгчид, үйлчилгээний газруудад “Хэрэглэгчийн найдвартай түнш” гэсэн  цэнхэр дарцаг мөнгөөр шахахаас өөр ямар үйл ажиллагаа эрхэлдэг нь тодорхойгүй, унтаа нийгэмлэг нэг байна. Тэгэхээр хэзээ ямагт хэрэглэгчийн талд хэн байх болж байна вэ.

Г.Лхагважав

Zaluu.com